Украина президенти Владимир Зеленский Россиянинг кенг кўламли босқини бошланганига уч йил тўлиши арафасида ўтказилган матбуот анжуманида урушни тугатиш ва Россия билан сулҳ тузиш истиқболлари, АҚШ билан музокаралар, Трамп билан муносабатлар ҳамда Украинадаги сайловлар масаласи ҳақида гапирди.
Журналистлар билан суҳбатда Зеленский Украинада тинчлик ўрнатиш учун зарур бўлса, президентлик лавозимини тарк этишга тайёрлигини айтди.
Агар Украинага тинчлик учун керак бўлса, агар сизга жуда муҳим бўлса, лавозимимни тарк этишимга тайёрман. Агар шундай шарт дарҳол қўйилса, мен буни НАТО аъзолигига алмаштира оламан, дея у журналистнинг саволига жавоб берди.
“Украиналикларнинг 10 авлоди тўлайдиган ҳужжатни имзоламайман”
Сиёсатчи АҚШ билан Украина минерал ресурслари бўйича битим тўғрисида ҳам гапирди. Зеленский бу ҳозирда муҳокама босқичида экани, аллақачон Киевни қониқтирмаган бир нечта вариант кўриб чиқилганини таъкидлади.
Мен украиналикларнинг 10 авлоди тўлайдиган ҳужжатни имзоламайман, дея сиёсатчи мазкур келишувга изоҳ берди.
У Трамп айтган Украинанинг АҚШга 500 миллиард долларлик қарзини тан олмаслигини билдирди. Зеленскийга кўра, Украина урушга 120 миллиард доллар сарфлаган, АҚШ 100 миллиард, Европа ва бошқа ҳамкорлар эса яна 100 миллиард берган. У АҚШнинг ёрдамини қарз сифатида тан олишга тайёр эмаслигини таъкидлади. Чунки АҚШнинг аввалги маъмурияти билан айнан грантлар бўйича келишган.
Биз грантларни қарз сифатида тан олмаслигимиз керак. Масала рақамда эмас, балки биз буни қарз деб тан олмаслигимизда, деди у.
Зеленский агар Трампнинг маъмурияти талаб қилса, АҚШ билан янги шартлар бўйича келишишга тайёрлигини билдирди.
Агар АҚШ, бизнинг стратегик ҳамкорларимиз: ъБиз сизга ёрдам берамиз, лекин сиз уни АҚШга фойда келтирган ҳолда қайтаришингиз керакъ дейишса, бу шартнома бўлади. Грант эмас, деди у.
Урушни шу ҳафта тугатиб бўлмайди
Зеленский АҚШнинг урушни тўхтатиш бўйича келишувларга шу ҳафтадаёқ эришиш мумкинлиги ҳақидаги сўнгги баёнотларига изоҳ берди.
Украина учун кафолатлар билан бу ҳафтада урушни тугатиш имконсиз. Учрашувларсиз буни қандай амалга ошириш мумкинлигини билмайман, деди у.
Сиёсатчи АҚШ ўт очишни тўхтатишни исташи ва бу улар учун урушни тўхтатишни англатиши, бироқ Украина учун етарли эмаслиги ва кафолатлар кераклигини таъкидлади.
Ишончим комилки, улар буни ҳақиқатан ҳам катта муваффақият, Путин яна ҳужумга журъат этмайди, деб ҳисоблайди. Бизда хавфсизлик кафолатлари бўлиши керак, деб ҳисоблаймиз, деди у.
Зеленскийнинг сўзларига кўра, хавфсизлик кафолатисиз ноаниқлик ҳукм суради ва ҳар доим Россиянинг такрорий ҳужуми хавфи бўлади.
Ноаниқлик бутун дунё учун ёмон. Бундан ҳамма ютқазади. Биз ютқазяпмиз, америкаликлар ютқазяпти, чунки сен ўт очишни тўхтатган бўлсанг ва бир йилдан кейин уруш бошланса, ғолиб бўлиб кўриниш мумкинми? Россияликлар эса тайёргарлик кўради ва кейин яна ҳужум бошланади, дея тушунтирди президент.
Шу сабабли у урушнинг қайноқ босқичи тугаши ҳақида гап кетса, бу қандай тугаши, ҳамкорлар қандай хавфсизлик кафолатларини бериши зарурлигини таъкидлади.
Бизга Россиянинг хавфсизлиги кафолатлари керак эмас, биз уларга ишонмаймиз. Шериклар ишонишсин, бу уларнинг иши. Аммо биз хавфсизлик кафолатлари моделини қабул қилишда Россиянинг сўзига ишонмаслигимиз керак. Агар ҳамма урушнинг қайноқ босқичи тугашини истаса, биз украиналиклар учун хавфсизлик кафолатларини истаймиз, дея хулоса қилди Зеленский.
АҚШ ва Трамп билан муносабатлар ҳақида
Зеленский, шунингдек, Трампнинг унга нисбатан сўнгги баёнотларига, хусусан, уни “сайловсиз диктатор” деб атаганига ҳам муносабат билдирди.
“Бу ерда ҳис-туйғуларга ўрин йўқ, шунинг учун бугунги маъмурият билан муносабатларимизга прагматик ёндашувни қўллайман ва шундай давом эттирамиз. Шубҳасиз, президент Трампнинг менга нисбатан айтган бу сўзларини, юмшоқ қилиб айтганда, мақтов деб бўлмайди. Буни тушунаман, албатта. Лекин хафа бўлишнинг нима кераги бор? ъДиктаторъ сўзидан диктатор бўлган одамгина хафа бўларди”, деди у.
Сиёсатчи қонуний равишда сайланган президент эканини, бироқ ҳокимиятга ёпишиб олиш нияти йўқлигини таъкидлади.
Ҳарбий ҳолат тугаши билан сайловлар ўтказилади ва халқ ўз танловини қилади. Ўн йил ҳокимиятда қолиш ниятим йўқ. Аммо Путиннинг Украина ҳудудлари устидан ҳукмронлик қилишига ҳам йўл қўймаймиз, деди Зеленский.
Унинг сўзларига кўра, унинг қўллаб-қувватлаш рейтинги 4 фоиз экани ҳақидаги дезинформацияни россияликлар тарқатган, унинг ҳақиқий рейтинги эса 65 фоиз. У бундай ёлғон ахборот хавфли экани сабабли муносабат билдираётганини таъкидлади.
Шунингдек, Зеленский яна бир бор Украинасиз Украина ҳақида келишиб бўлмаслигини таъкидлади.
Вақти-соати келганда биз президент Трамп билан учрашамиз. Бусиз урушни тугатиб бўлмайди. Бир томонсиз, Украинасиз, қурбонсиз — бу имконсиз. Агар Америка - мен бунга унчалик ишонмасам-да, лекин ҳар нарса бўлиши мумкин - бизсиз руслар билан биз ҳақимизда келишиб олса, кейинчалик бу келишув шартларини тасдиқламасак, бу келишувда муваффақият бўлмайди, деди у.
Зеленский, шунингдек, Трампнинг Путин билан учрашувидан олдин у билан учрашишига умид қилишини айтди.
Украинада сайлов ўтказиш тўғрисида
Зеленскийнинг сўзларига кўра, илгари бу масалани Россия кўтарган, энди эса худди шундай таъналар АҚШдан ҳам янграй бошлади. Сиёсатчи бу Украинага босим экани ва сайловларни ўтказиш ҳозирча имконсизлигини яна қайд этди.
Урушда одамлар қандай овоз беришади? Фронтдагилар уйига қайтолмаса, қандай овоз беради? Бу қандай бўлишини тушунмаяпман, деди президент.
У ҳарбийларнинг овоз беришини, фронт чизиғида, шунингдек, чет элда овоз беришни таъминлашнинг иложи бўлмаслигини айтди. Бундан ташқари, жанговар зоналардан ташқари ҳудудларда ҳам вазият хавфли эканини айтди.
Бугун 267 та дрон учиб келди... Америкалик ҳамкорлар айтганидек: биз руслар урушнинг тугашини хоҳлаётганини кўряпмиз. Уруш тугашини истаган одам 267 та дрон учиряптими? деб сўради Зеленский.
У сайловдаги кузатувчилар масаласини ҳам кўтарди.
Кузатувчилар фронтга келишадими? Уларнинг сони қанча бўлади? Тўғри Сумига, Харьков вилоятига, Краматорскка. Покровскка кузатувчилар келмоқчими? риторик тарзда сўради президент.
Унинг сўзларига кўра, бундай масалалар жуда кўп ва улар орасида босиб олинган ҳудудларда овоз бериш ҳам бор. Айнан шунинг учун ҳарбий ҳолат даврида овоз бериш мумкин эмас.
Агар биз ҳарбий ҳолатни бекор қилсак - келинг, тўғрисини айтайлик, кўп одамлар уйга қайтади. Агар армия тўлиқ ёки кўпчилик бўлиб орқага қайтса, улар қайси давлатда, қайси байроқ билан овоз беришади? дея саволга якун ясади Зеленский.
Изоҳ (0)