Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Rossiyaning keng ko‘lamli bosqini boshlanganiga uch yil to‘lishi arafasida o‘tkazilgan matbuot anjumanida urushni tugatish va Rossiya bilan sulh tuzish istiqbollari, AQSH bilan muzokaralar, Tramp bilan munosabatlar hamda Ukrainadagi saylovlar masalasi haqida gapirdi.
Jurnalistlar bilan suhbatda Zelenskiy Ukrainada tinchlik o‘rnatish uchun zarur bo‘lsa, prezidentlik lavozimini tark etishga tayyorligini aytdi.
Agar Ukrainaga tinchlik uchun kerak bo‘lsa, agar sizga juda muhim bo‘lsa, lavozimimni tark etishimga tayyorman. Agar shunday shart darhol qo‘yilsa, men buni NATO a’zoligiga almashtira olaman, deya u jurnalistning savoliga javob berdi.
“Ukrainaliklarning 10 avlodi to‘laydigan hujjatni imzolamayman”
Siyosatchi AQSH bilan Ukraina mineral resurslari bo‘yicha bitim to‘g‘risida ham gapirdi. Zelenskiy bu hozirda muhokama bosqichida ekani, allaqachon Kiyevni qoniqtirmagan bir nechta variant ko‘rib chiqilganini ta’kidladi.
Men ukrainaliklarning 10 avlodi to‘laydigan hujjatni imzolamayman, deya siyosatchi mazkur kelishuvga izoh berdi.
U Tramp aytgan Ukrainaning AQSHga 500 milliard dollarlik qarzini tan olmasligini bildirdi. Zelenskiyga ko‘ra, Ukraina urushga 120 milliard dollar sarflagan, AQSH 100 milliard, Yevropa va boshqa hamkorlar esa yana 100 milliard bergan. U AQSHning yordamini qarz sifatida tan olishga tayyor emasligini ta’kidladi. Chunki AQSHning avvalgi ma’muriyati bilan aynan grantlar bo‘yicha kelishgan.
Biz grantlarni qarz sifatida tan olmasligimiz kerak. Masala raqamda emas, balki biz buni qarz deb tan olmasligimizda, dedi u.
Zelenskiy agar Trampning ma’muriyati talab qilsa, AQSH bilan yangi shartlar bo‘yicha kelishishga tayyorligini bildirdi.
Agar AQSH, bizning strategik hamkorlarimiz: ’Biz sizga yordam beramiz, lekin siz uni AQSHga foyda keltirgan holda qaytarishingiz kerak’ deyishsa, bu shartnoma bo‘ladi. Grant emas, dedi u.
Urushni shu hafta tugatib bo‘lmaydi
Zelenskiy AQSHning urushni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvlarga shu haftadayoq erishish mumkinligi haqidagi so‘nggi bayonotlariga izoh berdi.
Ukraina uchun kafolatlar bilan bu haftada urushni tugatish imkonsiz. Uchrashuvlarsiz buni qanday amalga oshirish mumkinligini bilmayman, dedi u.
Siyosatchi AQSH o‘t ochishni to‘xtatishni istashi va bu ular uchun urushni to‘xtatishni anglatishi, biroq Ukraina uchun yetarli emasligi va kafolatlar kerakligini ta’kidladi.
Ishonchim komilki, ular buni haqiqatan ham katta muvaffaqiyat, Putin yana hujumga jur’at etmaydi, deb hisoblaydi. Bizda xavfsizlik kafolatlari bo‘lishi kerak, deb hisoblaymiz, dedi u.
Zelenskiyning so‘zlariga ko‘ra, xavfsizlik kafolatisiz noaniqlik hukm suradi va har doim Rossiyaning takroriy hujumi xavfi bo‘ladi.
Noaniqlik butun dunyo uchun yomon. Bundan hamma yutqazadi. Biz yutqazyapmiz, amerikaliklar yutqazyapti, chunki sen o‘t ochishni to‘xtatgan bo‘lsang va bir yildan keyin urush boshlansa, g‘olib bo‘lib ko‘rinish mumkinmi? Rossiyaliklar esa tayyorgarlik ko‘radi va keyin yana hujum boshlanadi, deya tushuntirdi prezident.
Shu sababli u urushning qaynoq bosqichi tugashi haqida gap ketsa, bu qanday tugashi, hamkorlar qanday xavfsizlik kafolatlarini berishi zarurligini ta’kidladi.
Bizga Rossiyaning xavfsizligi kafolatlari kerak emas, biz ularga ishonmaymiz. Sheriklar ishonishsin, bu ularning ishi. Ammo biz xavfsizlik kafolatlari modelini qabul qilishda Rossiyaning so‘ziga ishonmasligimiz kerak. Agar hamma urushning qaynoq bosqichi tugashini istasa, biz ukrainaliklar uchun xavfsizlik kafolatlarini istaymiz, deya xulosa qildi Zelenskiy.
AQSH va Tramp bilan munosabatlar haqida
Zelenskiy, shuningdek, Trampning unga nisbatan so‘nggi bayonotlariga, xususan, uni “saylovsiz diktator” deb ataganiga ham munosabat bildirdi.
“Bu yerda his-tuyg‘ularga o‘rin yo‘q, shuning uchun bugungi ma’muriyat bilan munosabatlarimizga pragmatik yondashuvni qo‘llayman va shunday davom ettiramiz. Shubhasiz, prezident Trampning menga nisbatan aytgan bu so‘zlarini, yumshoq qilib aytganda, maqtov deb bo‘lmaydi. Buni tushunaman, albatta. Lekin xafa bo‘lishning nima keragi bor? ’Diktator’ so‘zidan diktator bo‘lgan odamgina xafa bo‘lardi”, dedi u.
Siyosatchi qonuniy ravishda saylangan prezident ekanini, biroq hokimiyatga yopishib olish niyati yo‘qligini ta’kidladi.
Harbiy holat tugashi bilan saylovlar o‘tkaziladi va xalq o‘z tanlovini qiladi. O‘n yil hokimiyatda qolish niyatim yo‘q. Ammo Putinning Ukraina hududlari ustidan hukmronlik qilishiga ham yo‘l qo‘ymaymiz, dedi Zelenskiy.
Uning so‘zlariga ko‘ra, uning qo‘llab-quvvatlash reytingi 4 foiz ekani haqidagi dezinformatsiyani rossiyaliklar tarqatgan, uning haqiqiy reytingi esa 65 foiz. U bunday yolg‘on axborot xavfli ekani sababli munosabat bildirayotganini ta’kidladi.
Shuningdek, Zelenskiy yana bir bor Ukrainasiz Ukraina haqida kelishib bo‘lmasligini ta’kidladi.
Vaqti-soati kelganda biz prezident Tramp bilan uchrashamiz. Busiz urushni tugatib bo‘lmaydi. Bir tomonsiz, Ukrainasiz, qurbonsiz — bu imkonsiz. Agar Amerika - men bunga unchalik ishonmasam-da, lekin har narsa bo‘lishi mumkin - bizsiz ruslar bilan biz haqimizda kelishib olsa, keyinchalik bu kelishuv shartlarini tasdiqlamasak, bu kelishuvda muvaffaqiyat bo‘lmaydi, dedi u.
Zelenskiy, shuningdek, Trampning Putin bilan uchrashuvidan oldin u bilan uchrashishiga umid qilishini aytdi.
Ukrainada saylov o‘tkazish to‘g‘risida
Zelenskiyning so‘zlariga ko‘ra, ilgari bu masalani Rossiya ko‘targan, endi esa xuddi shunday ta’nalar AQSHdan ham yangray boshladi. Siyosatchi bu Ukrainaga bosim ekani va saylovlarni o‘tkazish hozircha imkonsizligini yana qayd etdi.
Urushda odamlar qanday ovoz berishadi? Frontdagilar uyiga qaytolmasa, qanday ovoz beradi? Bu qanday bo‘lishini tushunmayapman, dedi prezident.
U harbiylarning ovoz berishini, front chizig‘ida, shuningdek, chet elda ovoz berishni ta’minlashning iloji bo‘lmasligini aytdi. Bundan tashqari, jangovar zonalardan tashqari hududlarda ham vaziyat xavfli ekanini aytdi.
Bugun 267 ta dron uchib keldi... Amerikalik hamkorlar aytganidek: biz ruslar urushning tugashini xohlayotganini ko‘ryapmiz. Urush tugashini istagan odam 267 ta dron uchiryaptimi? deb so‘radi Zelenskiy.
U saylovdagi kuzatuvchilar masalasini ham ko‘tardi.
Kuzatuvchilar frontga kelishadimi? Ularning soni qancha bo‘ladi? To‘g‘ri Sumiga, Xarkov viloyatiga, Kramatorskka. Pokrovskka kuzatuvchilar kelmoqchimi? ritorik tarzda so‘radi prezident.
Uning so‘zlariga ko‘ra, bunday masalalar juda ko‘p va ular orasida bosib olingan hududlarda ovoz berish ham bor. Aynan shuning uchun harbiy holat davrida ovoz berish mumkin emas.
Agar biz harbiy holatni bekor qilsak - keling, to‘g‘risini aytaylik, ko‘p odamlar uyga qaytadi. Agar armiya to‘liq yoki ko‘pchilik bo‘lib orqaga qaytsa, ular qaysi davlatda, qaysi bayroq bilan ovoz berishadi? deya savolga yakun yasadi Zelenskiy.
Izoh (0)