Уй бекаларининг беминнат ёрдамчилари — кир ва идиш ювиш машиналари ҳамда чангютгични кимлар ихтиро қилган?

Бугунги кунда ҳаётимизни рўзғор ишларида ёрдам бериб келаётган замонавий техника маҳсули — кир ювиш машинаси ва чангютгичсиз тасаввур қила олмаймиз. Мазкур маиший техникаларнинг ихтиро қилиниши ва такомиллашиб бориши кўплаб вақт ва энергияни тежашга ёрдам бермоқда. Қуйида уларнинг ихтиро қилиниш тарихи ҳақида маълумот берамиз.

Идиш ювиш машинаси

Энг биринчи идиш ювадиган машина прототипи 1850 йилда эркак томонидан ўйлаб топилган. Аммо у қоғозда қолиб кетган. Унда кўплаб нуқсонлар бўлган, қўпол, камида қўл меҳнати билан ишлатилиши керак бўлган. Бугунги кунда биз ишлатадиган идиш ювиш машинаси эса америкалик уй бекаси Жозефина Кокрейн томонидан ишлаб чиқилган. Айнан у финжонлар, тарелка ва идишларни автоматик ювиш учун алоҳида металли конструкция ишлаб чиққан.

Қўлда ишлатиладиган машина 1893 йилда Чикагодаги саноат кўргазмасида илк бор намойиш этилган. Тез орада Кокрейн мазкур моделни буғ ва электр мотори билан таъминлаган ва янада такомиллаштирган. У идиш-товоқлар бенуқсон ювилиши учун сув босимини ҳам кўздан қочирмаган. Буларнинг барини Жозефина уйининг омборхонасида амалга оширган. Идиш ювиш машиналарининг оммавий ишлаб чиқарилиши ўтган асрнинг 70 йилларидан бошлаб йўлга қўйилган.

Замонавий идиш ювиш машиналари одатда бошқа маиший техникаларга нисбатан анча қимматга баҳоланади, аммо сўнгги бир неча йил ичида уларнинг арзонроқ ва ихчамроқ ҳамда ҳар қандай ошхонага мос келадиган моделлари ҳам ишлаб чиқарилмоқда. Улар сувни сезиларли даражада тежаш имконини беради ва бир циклда ўртача 13-18 литр сув ишлатади.

Чангютгич

ХХ аср бошларида станция ходимлари поезд ўриндиқларидаги чангни ҳаво оқими билан тозалайдиган машинани кўриб қолган америкалик Ҳуберт Бут чангни сўрувчи шунга ўхшаш қурилма яратишга қарор қилган. Шу тариқа биз билган чангютгичлар илк бор 1901 йилда ихтиро қилинган. Бут биринчи марта мойли двигатели ва 30 метрли шланглари бўлган улкан чангютгични лойиҳалаштирган. У ёнғин хизмати вагони ўлчамига тенг бўлган ва отлар ёрдамида бошқарилган. Мазкур техникадан катта ва кенг ўлчамли жойларни тозалашда фойдаланилган. Ҳубертнинг мижозлари орасида Британия қироллик оиласи ва барча бадавлат хонадонлар бўлган.

Сўнг йиллар ўтиб чангютгичнинг дизайни такомиллаштирилди ва янада мураккаблашди. Электр чангютгич билан бирга асинхрон двигателга эга биринчи чангютгичлар ҳам ишлаб чиқарилиши йўлга қўйилди. Бу ихтиро ҳар кимга шахсий чангютгичдан фойдаланиш имконини берди. Узоқ йиллардан бери хонадонимиз мезбони ва уй бекаларининг дастёри бўлган мазкур техника бугунги кунда ҳам такомиллашиб бормоқда. Ҳозирда полларни нам тозалашдан ўтказадиган ва сунъий интеллектга эга чангютгичлар ҳам мавжуд.

Кир ювиш машинаси

18-асрдан бошлаб кир ювишни соддалаштириш ва унинг сифатини яхшилаш учун турли хил ихтиролар қилишга уринишлар бўлган, аммо энг мукаммал тажриба Алва Фишерга тегишли бўлган. Айнан у 1919 йилда барча замонавий кир ювиш машиналаримиз прототипига айланган электр кир ювиш машинасини патентлаган. Дастлаб ушбу қурилма “Тор” деб номланган, чунки кир ювиш пайтида ундан жуда баланд шовқин келган ва барча қисмлари очиқ ҳолда бўлган. Биринчи ихтиро қилинган кир ювиш машинаси корпусидаги ёғоч барабан саккиз марта бир йўналишда, сўнг саккиз марта бошқа йўналишда айланган ва шу тариқа кийимларни тозалаган. Тўлиқ автоматик кир ювиш машинаси 40 йилларнинг охирида пайдо бўлган ва илк бор АҚШ бозорларида сотувга қўйилган.

Қизиқарли факт: Японияда одамлар учун мўлжалланган “кир машинаси” яратилган.

Мираи Нинген Сентакуки (“Инсонлар учун келажак кир ювиш машинаси”) деб номланган ускуна реактив самолёт кабинасини эслатадиган шаффоф капсуладан иборат. . Махсус тизим капсулани илиқ сув билан тўлдиради, сенсорлар қулай ҳароратни таъминлаш учун юрак уриш тезлиги ва бошқа кўрсаткичларни ўлчайди. Сунъий интеллект эса фойдаланувчининг ҳолатини таҳлил қилади ва машинадаги одамнинг дам олиши учун тинчлантирувчи тасвирларни экранда намойиш қилади. “Ювинтириш жараёни” эса ўртача 15 дақиқа давом этади.