DreamWorks студияси ва режиссёр Крис Сандерснинг янги асари — “Ёввойи робот” рақамли прокатга чиқди. Мультфильм касса йиғимлари бўйича аллақачон “Joker 2”ни ортда қолдирди.
Мультфильм нима ҳақида?
Робот РОЗЗУМ 7134 ёки оддийгина Роз кема ҳалокатидан сўнг кимсасиз оролга келиб қолади. Роз атрофдагиларнинг ҳар қандай топшириқларини бажариш учун дастурлаштирилган. Атрофда одамлар йўқ, шунинг учун робот ҳайвонлардан кимга унинг ёрдами керак эканлигини қидириши керак.
Роз оролни ўрганишни бошлайди ва тасодифан ғоз инини вайрон қилади — фақатгина битта тухум бутун қолади. Энди унинг асосий вазифаси чала туғилган жўжаларга ғамхўрлик қилишдир. Бир қарашда иш унчалик мураккаб эмасдек туюлади — ғоз боласини боқиш, шунингдек, уни учиш ва сузишга ўргатиш керак. Лекин Роз қушларни катта қилиш ҳақида ҳеч нарса билмайди. Шунинг учун бу ишда унга ўзини “ғозлар бўйича эксперт” деб эълон қилган тулки Финка ёрдам беради.
Фильмлар, сериаллар ва мультфильмларда инсон ва машина ўртасидаги муносабатлар бир неча бор ўрганилган — экранда роботлар қўрқинчли, бахтсиз ва ҳатто ёқимтой қилиб тасвирланган. Аммо бундай қаҳрамонларнинг табиат билан муносабати ҳали киноасарларнинг асосий мавзусига айланмаган эди.
Мультфильмда қизиқарли визуал ечимлардан фойдаланилган
“Ёввойи робот” компьютер анимацияси ёрдамида яратилган, аммо рассомлар Ghibli студиясининг анимацияси каби қўлда чизишга кўпроқ аҳамият беришган. Айниқса, Ҳаяо Миязакийнинг “Лапута — самовий қалъа”си каби. Роз дизайни ҳам учиб бораётган Лапута оролида қамалиб қолган номаълум боғбон — темир гигантга ўхшайди.
Визуал конфликт бош қаҳрамон ва атрофдаги дунё ўртасидаги қарама-қаршиликка асосланади. Рознинг геометрик 3D шакли, номаълум орол ва унинг аҳолиси акварел расмни эслатувчи техникада яратилган.
Розни технологик зирҳ ишончли ҳимоя қилади — у билан совуқ ҳам, баландликдан қулаш ҳам қўрқинчли эмас. Орол аҳолисининг нозиклиги ва заифлиги дизайнни таъкидлайди. Ҳайвонлар юмшоқ, деярли ноаниқ контурга эга — бу уларнинг атроф-муҳит билан алоқасини кўрсатади.
Вақт ўтиши билан бош қаҳрамон ҳам оролга тегишли эканлигини ҳис қила бошлайди. Нотаниш туйғуларни ҳис қилган сари персонажнинг ташқи кўриниши ҳам ўзгаради — металл қоплама емирила бошлайди, бир оёғи ёғочга айланади, танаси эса мох билан қопланади.
“Ёввойи робот” бу — ота-оналикнинг чиройли метафораси
Ғоз боласига она бўлиш учун Роз импровизация қилишга ва ҳар куни ўз дастурини янгилашга мажбур бўлади. Мисол учун, у уй-жойни биргаликда қуриш бир ўзи тезроқ қургандан кўра анча яхши эканини тушунади. Шу билан бирга, робот ўзида боғланиш ва севиш қобилиятини кашф этади.
Роз ҳикояси ота-оналикнинг аниқ метафорасидир. Ҳар қандай она ёки ота каби янги рол уни “завод созламалари”дан воз кечишга ва бола билан бирга янги нарсаларни ўрганишга мажбур қилади. Шу билан бирга, таълим жараёнининг ўзи идеаллаштирилмайди — Роз ҳар куни муаммоларга дуч келади ва унинг дастурида уларни ҳал қилиш бўйича ҳеч қандай кўрсатмалар йўқ. Ҳаётда бўлгани каби у доимий равишда ўзгарувчан воқеликка мослашиши ва шунчаки яхшиликка умид қилиши керак.
“Ёввойи робот” ижтимоийлашув қанчалик муҳимлигини эслатади
Аммо бу илгари бир-бирига ҳеч ким бўлмаган мавжудотлардан оила яратиш ҳақидаги ҳикоя эмас. Мультфильмнинг муҳим мавзуси — жамиятга мансублик.
Учта асосий қаҳрамон — аутсайдерлар. Ҳайвонлар Роздан жуда қўрқишади ва уни йиртқич деб билишади. Ўткиртумшуқ — робот томонидан тарбияланган вояга етмаган ғозча. Тулки Финканинг дўстлари йўқлигининг сабаби нафақат унинг омон қолиш усули — бу муғомбирлик экани, балки у бошқалар билан қандай муносабатда бўлишни билмагани учун ҳам.
Қаҳрамонларнинг ўзаро таъсири ва улар орасидаги яқинлик уларга ўз қадр-қимматини англашга ва дўстларининг эътирофига сазовор бўлишга ёрдам беради. Роз ва Финканинг рағбатлантирилиши ва қўллаб-қувватлаши туфайли Ўткиртумшуқ кичик қанотларини машқ қилдиради ва тўдада ўз ўрнини эгаллайди.
Бу робот ҳақидаги энг инсоний мультфильм
“Ёввойи робот”да одамлар деярли йўқ. Барча инсоний фазилатлар — эзгулик, ғамхўрлик, зўравонликка қарши исён учун бу ерда Роз жавоб беради.
Роз одатий чегарадан чиқиб, сайёрада яшаш учун мослашишга муваффақ бўлади. Аммо роботлар ишлаб чиқарадиган Universal Dynamics компаниясининг бошқа вакиллари унчалик дўстона эмас. Бир куни андроидлар оролга бостириб кириб, маҳаллий экотизимни йўқ қилади.
Корпорация Розни олиб кетиш учун юборган медуза шаклидаги Вондра —бу вайрон қилувчи куч. У инсон ва технология табиатга қандай аралашиб, уни ўзгартиришига ёрқин мисолдир.
Ҳамдардлик, ўзаро ёрдам ва биродарлик сайёрани сақлаб қолиш калитига айланади. Айнан шундай қарорга Роз келади — у оролни ҳимоя қилиш учун ҳайвонларни бирлаштиришга муваффақ бўлади.
Мультфильм келгуси йилда “Оскар”ни қўлга киритиш учун барча имкониятларга эга. “Ёввойи робот” муаллифи Крис Сандерс — Киноакадемия статуэткасининг уч карра номзоди. Унинг асарларининг асосий мавзуси ҳар доим инсоннинг табиат билан ўзаро муносабатлари бўлган.
Изоҳ (0)