Коронавирус daily: пандемия бўйича 15 апрелнинг асосий хабарлари

Жаҳондаги вазият

Жонс Ҳопкинс университети маълумотларига кўра:

• Дунё бўйича инфекция билан касалланганлар — 2 006 513 киши;
• Касалликдан тузалганлар — 500 996 киши;
• Инфекция оқибатида вафот этганлар — 128 011 киши.

Олимлар COVID-19 нинг мурдадан тирик одамга юқиши бўйича биринчи ҳолат кузатилганини маълум қилди. Бемор касалланганларнинг танасини ёрган вақтида инфекцияни юқтириб олган бўлиши мумкин.

АҚШда коронавирус билан касалланиш бўйича 609 407 та ҳолат қайд этилган. Вирус оқибатида вафот этганлар сони 26 033 кишига етган, 48 мингдан ортиқ бемор даволанишга муваффақ бўлган.

Европада коронавирус тарқалишининг асосий марказларидан бўлган Испания ва Италияда икки ҳафтадан буён коронавирусга чалиниш ва ундан вафот этиш ҳолатларининг сони камайган.

Хитой Соғлиқни сақлаш миллий комиссияси маълумотларига кўра, мамлакатда ўтган бир сутка ичида 46 кишида коронавирус аниқланди, беморларнинг 78 нафари тузалди, 1 киши вафот этди.

Россияда коронавирусга чалинганлар сони бир суткада 3388 кишига кўпайди. Мамлакатда касалланганларнинг умумий сони 24 490 кишига етди. Мамлакатда коронавирус қайд этилмаган ягона ҳудуд Олтой Республикаси бўлиб қолмоқда.

Қозоғистонда вирусга чалинганлар сони 1267 кишига етди. Коронавирус инфекцияси билан касалланиш бўйича сўнгги 6 та ҳолат Олмаота шаҳрида қайд этилган. Коронавирусдан 16 киши вафот этган.

Қирғизистонда коронавирус билан касалланганлар сони 449 кишига етди. Мамлакатда коронавирус билан касалланиш бўйича яна 19 та ҳолат қайд этилган.

Ўзбекистондаги вазият

Сўнгги кунларда Ўзбекистонда коронавирусга чалиниш ҳолатларининг қайд этилиши сезиларли ошди. Хусусан, 8 апрель куни 26 кишида, 9 апрель куни 36 кишида, 10 апрель куни 87 кишида, 11 апрель куни 98 кишида, 12 апрель куни ҳам 98 кишида, 13 апрель куни 133 кишида, 14 апрель куни эса 167 кишида коронавирус инфекцияси аниқланди.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотига кўра, Ўзбекистонда 15 апрель соат 16:00 ҳолати бўйича коронавирус инфекциясини юқтириб олганлар сони 61 кишига ошиб, 1275 нафарни ташкил этмоқда.

Ўтган вақт давомида коронавирусни юқтириб олгани аниқланган тўрт бемор вафот этди.

Ўзбекистонда коронавирусдан тузалганлар сони 107 кишига етди. Вирусология илмий-текшириш институти клиникасида коронавирус инфекциясига чалинган беморлардан яна 8 нафари буткул соғайиб, реабилитацияга олинди.

Хорижда камида 23 ўзбекистонлик коронавирусга чалинган, уларнинг уч нафари вафот этган.

Ўзбекистонда нима гап?

Бош прокуратура Ички ишлар органларида қонунчилик ижроси устидан назорат бошқармаси бошлиғи Содиқжон Бердиалиев шифохонага тўрт марта мурожаат қилиб, уйига жавоб берилган фуқарода коронавирус аниқлангани ҳақида маълум қилди. Шифокорлар унга тиббий ёрдам ва муолажалар кўрсатиб, уйига кетишига рухсат бергани аниқланган.

Афсуски, айрим шифокорларимизда лоқайдлик ва бепарворликка берилиш ҳолатлари кузатилмоқда. Тошкент шаҳрининг Юнусобод туманида яшовчи фуқаро 19 март кунидан 4 апрель кунига қадар, яъни 16 кун мобайнида тана ҳарорати кўтарилиб, ҳолсизлик сезаётганлиги боис 4 марта Юнусобод туманидаги 51-сонли оилавий поликлиникага ва 7-сонли шаҳар клиник шифохонасига мурожаат қилган.

Шифокорлар унга тиббий ёрдам ва муолажалар кўрсатиб, уйига кетишига рухсат беришган. Ушбу фуқаронинг соғлиғи оғирлашиб, бешинчи марта шифохонага мурожаат қилганидан сўнгина ундан вирусологик текширув учун намуна олинган. Текширув натижасига кўра, унда коронавирус аниқланиб, у ва у билан мулоқотда бўлган 30 дан ортиқ фуқаролар карантинга олинди.

Минг афсуски, ҳозирда у билан мулоқотда бўлган ҳамшира ва бошқаларда ҳам коронавирус аниқланмоқда.

Содиқжон Бердиалиев, Бош прокуратура Ички ишлар органларида қонунчилик ижроси устидан назорат бошқармаси бошлиғи

Ўзбекистонда карантин билан боғлиқ чеклов чоралари май ойида ҳам давом этиши эҳтимоли анча катта. Бу ҳақда бош вазир ўринбосари — иқтисодий ривожланиш ва камбағалликни қисқартириш вазири Жамшид Қўчқоров 15 апрель, чоршанба куни, бўлиб ўтган брифингда айтиб ўтди.

Иккинчи чорак биз учун ўта мураккаб бўлиши кутиляпти. Кўплаб мамлакатлар каби Ўзбекистонда ҳам карантин билан боғлиқ чекловлар асосан апрель ойига тўғри келяпти ва май ойида ҳам давом этиши эҳтимоли анча катта.

Жамшид Қўчқоров,  иқтисодий ривожланиш ва камбағалликни қисқартириш вазири

Шунигдек, Жамшид Қўчқоров Ўзбекистонда «бир-икки кун ичида» шахсий автомобилдан фойдаланиш тартиби енгиллаштирилиши мумкинлигини маълум қилган.

Ўзбекистонда карантин қоидалари энг кўп бузилаётган вилоятлар рўйхати эълон қилинди. Ушбу рўйхатда қоидабузарликлар сони бўйича Тошкент шаҳри ва вилояти биринчи ўринда.

Қашқадарёнинг Муборак туманида яшовчи шифокорлар карантин қоидаларига зид равишда тўй ўтказган. Тўй 14 апрель куни бўлиб ўтган, унга 50 нафар меҳмон чақирилган. Келиннинг отаси тез тиббий ёрдамда бош шифокор, онаси ҳам шифокор бўлиб ишлайди. Куёвнинг опаси ҳам олий тоифали шифокор.

«Дарё» мухбири Азизбек Абдувалиев Наманганда коронавирус касаллигидан бутунлай соғайганлар қаторида икки ойлик чақалоқ ҳам борлиги ҳақида хабар берди. Чақалоқ ва унинг онаси вилоят юқумли касалликлар шифохонасини тарк этиб, реабилитация марказига юборилган ҳамда карантин кузатувига олинган.

Шунигдек, Наманганда коронавирус инфекциясига чалинганлар қаторида келин-куёв ҳам бор. Наманган шаҳридаги тантаналар мажмуаларидан бирида 19 март куни бўлиб ўтган тўйда иштирок этганлардан 18 нафари касалликда гумон қилиниб, шифохонага ётқизилган. Ҳозирда вилоят юқумли касалликлар шифохонасида бўлиб турибган 25 яшар куёв ва 19 ёшли келиндан олинган таҳлиллар мусбат натижа кўрсатган бўлса ҳам, касалликнинг клиник белгилари қайд этилмаган.

Марғилонда яшовчи 1995 йилда туғилган Ф.Д. 10 апрель куни соат 19:00 ларда уйи олдида ўртоқлари билан футбол ўйини ташкил қилган. Ўзи ҳам мазкур ўйинда ниқобсиз иштирок этган. Фуқаро карантин тартибини бузгани учун 15 суткага қамалди.

Самарқандда карантин қоидаларини менсимай ниқобсиз ва маст ҳолда юрган шахс 15 суткага қамалди. У жамоат жойида спиртли ичимлик ичгани учун аввал ҳам бир неча бор маъмурий жавобгарликка тортилган.

Бош давлат санитария инспектори Нурмат Отабеков карантин вазиятида стоматология хизматларидан фойдаланиш масаласи, тиши оғриган беморларнинг уйдан чиқа олмаслиги, тиббиёт муассасасига боришида юзага келаётган тўсиқлар бўйича берилган саволга жавоб қайтарди.

Бундай вазиятларда тез тиббий ёрдам хизматига қўнғироқ қилишингиз мумкин.

Нурмат Отабеков, Бош давлат санитария инспектори

Самарқанд (775), Навоий (580) ҳамда Жиззах гарнизонида (302) жами 1657 нафар ҳарбий хизматни ўташга юборилиши кечиктирилган чақирилувчи дезинфекция ишларида иштирок этди. Ҳар бир туманда ёшлардан иборат 4-5 тадан, вилоятларда эса 40 га яқин отрядлар тузилиб, бозорлар, маиший савдо дўконлари ҳамда аҳоли яшаш манзилларига юборилди.

Ўзбекистонда фуқароларга карантин қоидаларини бузганлиги ҳақида SMS жўнатиб, пул ундирмоқчи бўлаётган фирибгарлар пайдо бўлгани маълум қилинди. Мазкур хабарларда жаримани уйдан тўлаш ҳам мумкинлиги таъкидланиб, тўлов учун карта рақами кўрсатилмоқда.

Европа хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти Ўзбекистондаги маҳкумларга инсонпарварлик ёрдамини юборди. Унда 15 турдаги турли тиббий ҳимоя (юз ниқоблари, тиббий қўлқоплар, ҳимоя костюмлари, боғлов материаллари), кир ювиш ва шахсий гигиена ҳамда антибактериал воситалар жамланган.

Ўзбекистон ва Буюк Британия тиббиёт ходимлари 13 апрель, душанба куни, коронавирусга қарши курашиш масалаларини муҳокама қилди. Британиялик мутахассисларда ўзбекистонлик ҳамкасбларининг беморларни касалликдан тузалган кишиларнинг қон плазмаси орқали даволаш бўйича илмий тадқиқотлари ва мамлакат шифохоналарида ушбу услубни кенг жорий қилиш борасидаги режалари катта қизиқиш уйғотди.

Жаҳонда нима гап?

АҚШда дунёда биринчи марта коронавирус вакцинаси одамда синаб кўрилди. Ушбу вакцинани олган аёл ўзини қандай ҳис қилганини гапириб берди.

АҚШ президенти Дональд Трамп Оқ уйда ўтказилган матбуот анжуманида Вашингтон Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилотининг бюджетига бадал тўлашни тўхтатишини маълум қилди. Трампга кўра, бу каби қарор ЖССТ ўзининг асосий вазифасини бажара олмагани ва бунинг учун жавоб бериши лозимлиги фонида қабул қилинган.

Шунингдек, АҚШ президенти Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотини ислоҳ қилиш ниятида эканлигини маълум қилди, бу масала бошқа давлатлар билан муҳокама қилинади. БМТ бош котиби Антониу Гуттериш эса Трампнинг ушбу қарорини нотўғри вақтда қабул қилинган деб баҳолади.

АҚШ 2018—2019 йилларда ЖССТга 553,1 миллион доллар ўтказган — бу ташкилот бюджетининг 14,67 фоизини ташкил этади. Билл Гейтс Трампнинг Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилотини молиялаштиришни тўхтатиш қарорини хавфли деб атади: «Агар унинг иши тўхтайдиган бўлса, бошқа ҳеч қандай ташкилот унинг ўрнини босолмайди. Ҳозирда ЖССТ бизга ҳар қачонгидан ҳам зарур», — деди Microsoft асосчиси.

Пентагон коронавирус табиий усулда келиб чиққанига етарли далиллар борлигини билдирди. Аммо бу борада якуний хулосалар йўқлиги маълум қилинган.

Америкада коронавирус сабаб комада ётган аёл фарзандли бўлди. 27 ёшли Анжела Примаченко 24 март куни коронавирусга тест топширган ва унинг натижалари ижобий чиққан.

Халқаро валюта жамғармаси COVID-19 сабаб дунё иқтисодиётининг ўта оғир қулашини прогноз қилди. Бу 2008—2009 йилларда кузатилган жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози давридагидан ҳам ёмон кўрсаткич бўлиши мумкин.

Россия Қуролли Кучларида коронавирус билан касалланиш бўйича камида учта ҳолат аниқланган. Ҳарбий идора ҳукуматга юборган материалларга кўра, 1994 йилда туғилган прапоршик (уйида даволанмоқда), полковник (ҳозирда Коммунаркадаги шифохонада), шунингдек, Шимолий флот мичманида (шифохонада) касаллик аниқланган. Таъкидланишича, коронавирусни юқтириб олганлар билан 60 дан ортиқ ҳарбий хизматчи мулоқотда бўлган. Ўз навбатида, улар билан 130 дан ортиқ аскар алоқада бўлган. Уларнинг барчаси изоляцияланган, бироқ бирортасида инфекция аниқланмаган.

Москва вилоятида 3-Люберецкий вилоят касалхонасида 9 нафар тиббиёт ходимининг коронавирусга топширган тест натижалари ижобий чиқди. Тестлар 3—13 апрель оралиғида амалга оширилган.

Исроил коронавирус пандемиясида хавфсизлик даражаси бўйича мамлакатлар рейтингида 1-ўринни эгаллади. Натижаларга кўра, кучли ўнликка Австралия, Хитой, Тайвань, Гонконг, Янги Зеландия, Сингапур ва Япония ҳам кирган. Ўзбекистон 40 та мамлакат кирган рўйхатдан ўрин олмаган. Таҳлилчилар маълумотларнинг доимий равишда янгиланаётганини ва келажакда ушбу рейтингдаги ўринлар ўзгариши мумкинлигини инкор этмаган.

АҚШнинг диабет бўйича ассоциацияси экспертлари қандли диабетга чалинган беморлар учун COVID-19 нинг қай даражада хавфли эканини тушунтириб берди. Диабет билан касалланганлар коронавирус юқтириб олишининг эҳтимоли бошқаларга нисбатан юқори эмас, аммо SARS-CoV-2 ни юқтириб олиш яна қўшимча касалликларга чалиниш ва касалликнинг оғирлашишига сабаб бўлиши мумкин.

Коронавирус пандемияси вақтида одамлар Google’дан энг кўп нима ҳақда сўраётгани маълум бўлди: «Қандай қилиб?» деб бошланган сўровлар орасида «Қандай қилиб матодан ниқоб тикиш мумкин?», «Қандай қилиб санитайзер тайёрлаш мумкин?», «Қандай қилиб инфекцияни ўлдирувчи сочиқчалар тайёрлаш мумкин?», «Қандай қилиб ҳожатхона қоғозини тайёрлаш мумкин?», «Қандай қилиб дезинфекцияловчи спрей тайёрлаш мумкин?» каби саволлар етакчилик қилади.

Дунёнинг 38 давлатидан бўлган 500 дан ортиқ олимлар коронавирус сабаб беморлар таъм ва ҳид билиш ҳиссини йўқотаётгани устида тадқиқот олиб бормоқда. «COVID-19 аниқланган кўплаб беморлар таъм билиш (агевзия) ва/ёки ҳид сезиш (аносмия) қобилиятини йўқотган. Дунёнинг 38 давлатидан бўлган 500 дан ортиқ тадқиқотчилар ушбу феноменни ўрганиш мақсадида Глобал кимёвийсенсор тадқиқотлар консорциуми (GCCR) дорасида бирлашди», — дейилади CNRS хабарида.

Доминиканда коронавирус сабаб президентлик сайловлари қолдирилди. Мамлакатда фавқулодда ҳолат режими 31 апрелга қадар давом этади.