O‘tgan uch kunlikda Rossiyaning 40 ga yaqin kuzatuv stansiyalarida stansiyalar uchun kuzatuvlar tarixidagi rekord darajada issiq havo haroratlari ro‘yxatga olingan. Masalan, Moskvaning 170 yildan buyon kuzatuvlarni amalga oshiruvchi tayanch kuzatuv punktida +32,7 daraja harorat qayd etilib, 1917-yildagi tarixiy rekord ko‘rsatkichga 0,5 gradus yetmay qoldi.
Havo haroratining ko‘tarilib ketishi kuchli momaqaldiroq va chaqmoqlar yuzaga kelishiga sabab bo‘lgan. Mazkur tabiat hodisasi yuzasidan iqlimshunos olim Erkin Abdulahatov “Daryo”ga tushuntirish berdi.
Bu tabiiy jarayon. Sababi uch kundan buyon Moskva atrofida kuchli issiqlik anomaliyasi kuzatilmoqda. Boshqa hududlarga, masalan, g‘arbiy Rossiyaning katta qismiga nisbatan Moskvada harorat bir muncha baland.
Shahar “issiqlik oroli” degan tushuncha bor. Bunda katta-katta sanoatlashgan megapolislarda haroratning ko‘tarilib ketishi boshqa atrof hududlarga nisbatan birmuncha yuqori bo‘ladi. Moskva va Moskva viloyatida xuddi shunday jarayon kuzatilmoqda. Shaharga nisbatan g‘arbda joylashgan g‘arbiy siklonik jarayon hamda sharqiy qismdagi antisiklon chekkasi “oraliq” hududida qolayotgan Moskvada kunduz kuni juda issiq havo, kechga tomon bulutli jarayonlar bo‘lishi bu — tabiiy jarayon. Buning fonida atmosferaning turli xil balandliklarida ham harorat ko‘tariladi va atmosfera bosimi o‘zgarishlarini keltirib chiqaradi.
Anomaliya — meteorologik elementlarning vaqt yoki fazoda o‘zining o‘rtacha qiymatidan chetlanishi (og‘ishi). Anomal hodisalar o‘zidan doim turli xil g‘ayritabiiy hodisalarni chaqiradi.
Harorat ko‘tarilib ketdi va buning oqibatida atmosferaning turli balandliklarida kelayotgan nam havo oqimlarini to‘yinishida farqlar yuzaga keldi. Bunda o‘z-o‘zidan issiq to‘plam ortidan tropik hududlarga xos bulutlar yuzaga keladi. Xuddi shunday vaziyat 3-iyul kuni Moskvada yuz berdi. Bulutlarning ko‘rinishi turli xil balandliklarda to‘yinishi masalasida ayricha bo‘lgani bois ko‘zimizga shunday manzarani berdi. Bu super qutili konvektiv rivojlanish deyiladi. Mazkur jarayonda chaqmoq va momaqaldiroqli hodisalar juda ham ko‘p kuzatiladi.
Bugun Moskva kuzatuvlar tarixida ehtimoliy eng issiq rekord darajadagi issiq harorat kuzatilishi mumkin. Va kechga tomon yana chaqmoq-momaqaldiroqli bulutlarni rivojlantirishi mumkin.
Avvalroq Gidrometeorologiya markazi Rossiyaning Moskva shahrida momaqaldiroq, kuchli yomg‘ir va sekundiga 23 metrgacha bo‘lgan shamol tufayli ob-havo xavfliligining “to‘q sariq” darajasini e’lon qilgandi.
Izoh (0)