Qonunchilikdagi ijobiy o‘zgarishlar va inson kapitali rivojlanishiga qaramay, O‘zbekistonda mehnat bozorida gender tengsizlik hali ham saqlanib qolmoqda. Bu haqda Buyuk Britaniya hukumati moliyaviy ko‘magida Jahon banki tomonidan tayyorlangan “O‘zbekistonda gender tengligi tahlili” hisobotida so‘z boradi.
Qayd etilishicha, ushbu hisobotda turli sohalardagi, jumladan, ayollarning ta’lim, sog‘liqni saqlash, iqtisodiy faoliyatdan foydalanish imkoniyati, ularni zo‘ravonlikdan himoya qilish, nikoh va ajralishlar bilan bog‘liq vaziyat, shuningdek, ayollarning mamlakat ijtimoiy hayotidagi ishtiroki kabi vaziyatni tahlil qilish orqali O‘zbekistonda gender tengligi masalalari o‘rganilgan.
O‘zbekistonda yosh xotin-qizlar o‘rtasida ishsizlik darajasi 15,5 foizni tashkil etadi, bu yosh erkaklar o‘rtasidagi 10 foizlik ko‘rsatkichdan ko‘proq. Ta’lim, ish yoki professional tayyorlovda bo‘lmagan yosh ayollar ulushi 42 foizni tashkil qiladi, erkaklarda esa bu ko‘rsatkich 8,8 foiz atrofida.
Bundan tashqari, xizmat uchun haq to‘lashda ham sezilarli darajada gender tengsizligi mavjud, ayollar erkaklarga qaraganda 34 foiz kamroq maosh oladi. Bu 20 foiz bo‘lgan global o‘rtacha ko‘rsatkichdan yuqori.
Ayollar o‘rtasida ish haqi va bandlikning pastligi O‘zbekistonda iqtisodiy o‘sishga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda va kambag‘allikni kuchaytirmoqda. Agar xotin-qizlar iqtisodiy faoliyatda erkaklar bilan birdek ishtirok etsa, O‘zbekistonda milliy daromad 29 foizga oshadi. Ayollarning erkaklar bilan bir xil darajada maosh olishini ta’minlash 700 mingdan ortiq odamni kambag‘allikdan chiqarishga yordam beradi, — deyiladi hisobotda.
Hisobot tavsiyalari orasida O‘zbekiston hukumati mamlakat o‘z iqtisodiy salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarishi uchun gender tengsizlikni bartaraf etish bo‘yicha chora-tadbirlarni davom ettirishi zarurligi qayd etilgan.
Mamlakat gender tengligidagi mavjud bo‘shliqlarga qaramay, keyingi taraqqiyot uchun mustahkam poydevorga ega. Bu jinsidan qat’iy nazar, barcha fuqarolar uchun teng huquq va imkoniyatlarni ta’minlash uchun keng istiqbollarni ochadi, — deyiladi Jahon banki hisobotida.
Avvalroq Statistika agentligi 2024-yil yanvar–mart oylarida O‘zbekistondagi nominal hisoblangan o‘rtacha oylik ish haqi 4,9 million so‘mga yetgani maʼlum qilgandi. Mamlakatda eng ko‘p bo‘sh ish o‘rinlari chakana savdo, qurilish, umumiy ovqatlanish, ishlab chiqarish va taʼlim sohalarida shakllanishda davom etmoqda.
Izoh (0)