Dunyoning to‘qqizta yadroviy davlati — Rossiya, AQSH, Buyuk Britaniya, Fransiya, Xitoy, Hindiston, Pokiston, Shimoliy Koreya va Isroil o‘z yadroviy arsenallarini modernizatsiya qilishni davom ettirmoqda, ulardan ba’zilari 2022-yilda urush fonida yangi yadroviy qurol tizimlarini joylashtirgan. Bu haqda Stokgolm xalqaro tinchlik tadqiqot instituti (SIPRI) hisobotida aytiladi.
AQSH jangovar kallaklari sonini 1 744 tadan 1 770 taga, Rossiya esa 1 588 tadan 1 674 taga ko‘paytirdi. Hammasi bo‘lib 2 mingga yaqin jangovar kallaklar — ularning deyarli barchasi Rossiya va AQSHga tegishli — yuqori shay holatga keltirildi, ya’ni raketalarga yoki strategik havo bazalariga joylashtirildi.
2023-yil yanvar holatiga, joylashtirilgan jangovar kallaklar soni bo‘yicha yetakchi davlatlar:
- AQSH — 1 770 (2022-yil yanvarida 1 744 ta edi);
- Rossiya — 1 674 (1 588);
- Fransiya — 280 (280);
- Buyuk Britaniya — 120 (120).
Hisobotga ko‘ra, Rossiyada saqlanayotgan jangovar kallaklar soni 2 814 ta, AQSHda 1 938 tani tashkil etadi. AQSHda joylashtirilgan va saqlanadigan kallaklarning umumiy soni o‘zgarmagan (3 708), Rossiyada esa bu ko‘rsatkich 4 477 tadan 4 489 tagacha oshgan. SIPRI ma’lumotlariga ko‘ra, Xitoyning yadroviy arsenali 2022-yilda 350 dan 410 tagacha ko‘tarilgan.
SIPRI Buyuk Britaniya rasmiylarining bayonotlariga asoslanib, mamlakatda jangovar kallaklar soni oshishini kutmoqda. Biroq mamlakat joylashtirilgan qurollar haqidagi ma’lumotlarni ommaga oshkor qilishni to‘xtatgan edi. Fransiya uchinchi avlod ballistik raketalari, yangi havodan uchiriladigan qanotli raketa bilan jihozlangan yadro suvosti kemasini yaratish ustida ishlamoqda.
Hindiston va Pokiston o‘tgan yili yadroviy arsenallarini kengaytirdi va yangi ta’minot tizimlarini ishlab chiqishda davom etdi. Misol uchun Nyu-Dehli uzoq masofali, jumladan, Xitoydagi nishonlarga zarba bera oladigan tizimlarni yaratish ustida ham ishlamoqda.
Shimoliy Koreya 2022-yilda yadro sinovlarini o‘tkazmagan, biroq 90 dan ortiq raketa sinovlarini amalga oshirgan. Otilgan raketalarning bir qismi yadro kallaklari bilan jihozlangan bo‘lishi mumkin. SIPRI maʼlumotlariga ko‘ra, KXDR 30 ta jangovar kallak ishlab chiqargan va ularning sonini 50-70 taga yetkazish uchun zarur materiallarga ega. Yadro quroli borligini rasman tan olmaydigan Isroil, mutaxassislarning fikricha, o‘z arsenalini modernizatsiya qilmoqda.
Izoh (0)