Olimlar Ryugu asteroidi Yer bilan to‘qnashsa, qanday oqibatga olib kelishini aytdi

Olimlar bir necha yil avval Yaponiyaning “Hayabusa-2” kosmik kemasi tomonidan Yerga olib kelingan Ryugu asteroidining tosh namunalarini o‘rganishda davom etmoqda. Yangi tadqiqot natijalari 900 metr o‘lchamdagi kosmik obyektning Yer bilan ehtimoliy to‘qnashuvi natijasini bashorat qilish imkonini berdi. Bu haqda Space xabar berdi.

Yaponiya aerokosmik tadqiqotlar agentligi (JAXA) xodimi Satoshi Tanakaning so‘zlariga ko‘ra, hozirda Ryugu asteroidi sayyoramizga hech qanday xavf tug‘dirmaydi. Ammo bunday tadqiqotlar Yer bilan to'qnashgan asteroidlarning oqibatlarini baholash va sayyorani himoya qilish rejalarini tayyorlash uchun muhimdir.

2018-yilda Yaponiyaning “Hayabusa-2” kosmik kemasi 42 oylik sayohatdan so‘ng kengligi taxminan 900 metr bo‘lgan Ryugu asteroidiga yetib borgan. Buning uchun qurilma 300 million km masofani bosib o‘tishi kerak edi. 

Olimlar Ryugu asteroidi tortishish kuchi bilan bog‘langan toshlar uyumidir, degan xulosaga keldi, ammo bu toshlar juda mo‘rt hisoblanadi.

Bu shuni anglatadiki, agar asteroid Yer tomon yaqinlashsa, uning parvoz yo‘lini o‘zgartirish uchun juda ehtiyot bo‘lish kerak. Hozircha olimlar Ryugu asteroidini Yer uchun juda xavfli deb hisoblamaydi, chunki u sayyoramizga 100 ming km dan ortiqroqqa yaqinlashmaydi. Ammo uning kattaligi va Yerdan uzoqligi hisobga olinsa, kosmik obyekt hanuzgacha potensial xavfli deb tasniflanadi.

Tanakaning so‘zlariga ko‘ra, agar Ryugu Yer bilan to‘qnashsa va sayyora atmosferasiga 45 graduslik burchak ostida 17 km/s tezlikda kirsa, u holda sayyora yuzasidan 35-40 km balandlikda parchalanib ketadi.

“Asteroidning parchalanishi ulkan portlashga olib keladi, bu 2013-yilda Rossiyaning Chelyabinsk shahri ustida 30 km balandlikdagi asteroid portlashiga o‘xshash bo‘ladi”, — deydi Tanaka.

U asteroid deyarli 50 baravar kichikroq (eni 20 metr) bo‘lgan, biroq portlashi 400-500 kiloton trotilga teng edi.

Ya’ni, portlash paytida 1945-yilda Yaponiyaning Xirosima shahriga tashlangan atom bombasi portlashidan 33 barobar ko‘p energiya ajralib chiqqan. Chelyabinskka asteroid bo‘laklari qulashi oqibatida 1500 ga yaqin odam jabrlangan.

Tanakaning fikricha, Yerga tushadigan asteroid parchalari hajmi ancha katta bo‘ladi, garchi ular qanday bo‘lishini hozircha aytish qiyin.