O‘zbekistonda har yili chaqaloqlarning 5 foizi muddatidan ilgari, nuqson bilan tug‘iladi. Mana shunday kasallik bilan tug‘ilgan bolalarni parvarishlash, reabilitatsiya qilishga mo‘ljallangan tumanlararo perinatal markazlar soni 2023-yilning may oyigacha 46 taga yetkazilishi rejalashtirilgan. “Daryo” muxbiri Toshkent viloyati Chirchiq shahrida joylashgan perinatal markazga borib, muddatidan ilgari tug‘ilgan bemor bolalarga yaratilgan sharoitlar xususida viloyat Sog‘liqni saqlash boshqarmasi boshlig‘ining onalik va bolalikni muhofaza qilish hamda reproduktiv salomatlik bo‘yicha o‘rinbosari Feruza Rahmatullayeva bilan suhbatlashdi.
Uning aytishicha, markaz 210 o‘rin, 4 ta bo‘limdan iborat:
- tug‘uruq;
- homiladorlar patologiyasi;
- ginekologiya;
- chaqaloqlar patologiyasi.
Viloyat perinatal markazi har yili 760 mingdan ortiq tug‘ish yoshidagi ayollarga xizmat qiladi. Yiliga 5,5—6 mingga yaqin tug‘uruqlar qayd etiladi.
Chaqaloqlar reanimatsiya bo‘limi
Chaqaloqlar reanimatsiyasida bugungi kunda 15 nafar og‘ir ahvoldagi chaqaloq davolanmoqda va ularga tegishli tartibda neonatologlarimiz tomonidan yordam ko‘rsatilmoqda. Jumladan, juda kam vaznli chaqaloqlarni saqlab qolish uchun issiq saqlaydigan inkubator, isitkich stollari, nafas olishga yordam beradigan apparatlar mavjud. Shuningdek monitorlarda chaqaloqlarni qancha nafas olayotgani, yurak urishi hajmi ko‘rsatib turiladi. Lineomat apparati orqali dori-darmonlar vaqti-vaqti bilan berib boriladi.
“Agar mana shu apparatlarimiz mavjud bo‘lmaganida, biz chaqaloqlarimizning birortasini ham saqlab qololmagan bo‘lardik”, — deydi Feruza Rahmatullayeva.
Uning ta’kidlashicha, chala tug‘ilgan chaqaloqlarda o‘pka rivojlanishida muammolar bo‘ladi. Mana shu holatlarni bartaraf etish uchun sulfoktor preparati mavjud. Bu dorining bozor narxi 3,5—5 million so‘m atrofida baholanadi, ammo SSV shifoxonalarga bepul tartibda tarqatib beradi.
Onalar va bolalar o‘limini kamaytirish bo‘yicha nima ishlar qilindi?
Har bir ko‘p tarmoqli poliklinikada ayollar maslahat xonalari tashkil etilgan. U yerda xotin-qizlarga kompleks yordam ko‘rsatiladi. Ayollar homilasi 12 haftagacha bo‘lgan muddatda nazoratga olinadi. Homiladorlik davrida har oyda kamida uch marotaba ultratovush tekshiruvi o‘tkazilib, nuqsonli homila aniqlanganda tug‘uruqni to‘xtatish choralari ko‘riladi.
Maslahatxona qoshida perinatal diagnostika xonasi, onko-nazorat xonasi, akusher-genikologlar xizmati bo‘lishi ko‘zda tutilgan. U yerda homilador ayollarni o‘z vaqtida nazoratga olish, ularga multivitaminli, boyitilgan preparatlarni berish, xavf belgilari bor ayollarga tug‘uruqqacha tibbiy-malakali yordamni tashkil etish ishlari olib boriladi.
Dori vositalari ta’minoti
Prezident qarori bilan ambulator poliklinka tizimi uchun 124 turdagi jihozlar, jumladan, 70 turdagi dori-darmonlar berilishi ko‘zda tutilgan. Shuningdek, tug‘uruq komplekslari uchun 30 turdan ortiq dori vositalari ajratilishi kerak.
“Hozir bizda 18 turdagi dori vositalari mavjud. Ammo qaysidir dorida uzilish bo‘lsa, SSV tomonidan yetkazib berilmoqda. Shifoxonada bor barcha dori-darmonlar ro‘yxati qabul bo‘limiga osib qo‘yilgan”, — deydi Onalik va bolalikni muhofaza qilish boshqarmasi boshlig‘i.
Barcha jihozlarga ega transportlar
Bundan tashqari, muddatdan ilgari tug‘ilgan yoki og‘ir ahvoldagi chaqaloqlarni perinatal markazga o‘tkazishga mo‘ljallangan transport mavjud. U tegishli tartibda jihozlangan: chaqaloqni tashish uchun moslama (kuvyez), yordam ko‘rsatish uchun asbob-anjomlar bilan ta’minlangan. Neonatolog chaqiruvga asosan hududga boradi, zarur holatlarda chaqaloqqa birinchi yordam ko‘rsatadi. Agar markazga olib kelish ehtiyoji tug‘ilsa, shu transport vositasidan foydalanadi.
“Bu imkoniyatlar avvallari yo‘q edi. Biz chaqaloqlarni oddiy Damas mashinalarida ham olib kelardik. Unda na kislorod bor, na kuvyez bor. Shuning uchun chaqaloqlar yo‘lning o‘zida o‘lib qolardi. Mana shu moslamalar bilan ta’minlanganimiz viloyatimizdagi chaqaloqlarning o‘lim holatlarini kamaytirdi. Tug‘uruq komplekslarda muddatidan avval tug‘ilgan chaqaloqlarning deyarli yarmidan ko‘pi nobud bo‘lardi. Yaratilgan imkoniyatlar natijasida hozir biz chaqaloqlarning 80—90 foizini saqlab qolishga erishyapmiz. Ayni paytgacha 1400 nafardan ortiq chala tug‘ilgan bolalarni hayotga qaytarishga muvaffaq bo‘ldik”, — deya ta’kidladi Feruza Rahmatullayeva.
O‘tgan 2022-yilda o‘tkazilgan ultratovush tekshiruvlari davomida 36 ta holatda homilaning nuqsonlari aniqlangan. Ularning deyarli barchasi o‘z vaqtida to‘xtatilgan. Viloyat miqyosida 127 holatda tug‘ma nuqson aniqlangan va 121 holatda homila to‘xtatilgan. Bu orqali tug‘ma nuqson bilan tug‘iladigan go‘daklar o‘rtasidagi o‘lim holatlari deyarli 60 taga kamaygan.
Izoh (0)