Ўзбекистонда ҳар йили чақалоқларнинг 5 фоизи муддатидан илгари, нуқсон билан туғилади. Мана шундай касаллик билан туғилган болаларни парваришлаш, реабилитация қилишга мўлжалланган туманлараро перинатал марказлар сони 2023 йилнинг май ойигача 46 тага етказилиши режалаштирилган. “Дарё” мухбири Тошкент вилояти Чирчиқ шаҳрида жойлашган перинатал марказга бориб, муддатидан илгари туғилган бемор болаларга яратилган шароитлар хусусида вилоят Соғлиқни сақлаш бошқармаси бошлиғининг оналик ва болаликни муҳофаза қилиш ҳамда репродуктив саломатлик бўйича ўринбосари Феруза Раҳматуллаева билан суҳбатлашди.
Унинг айтишича, марказ 210 ўрин, 4 та бўлимдан иборат:
- туғуруқ;
- ҳомиладорлар патологияси;
- гинекология;
- чақалоқлар патологияси.
Вилоят перинатал маркази ҳар йили 760 мингдан ортиқ туғиш ёшидаги аёлларга хизмат қилади. Йилига 5,5—6 мингга яқин туғуруқлар қайд этилади.
Чақалоқлар реанимация бўлими
Чақалоқлар реанимациясида бугунги кунда 15 нафар оғир аҳволдаги чақалоқ даволанмоқда ва уларга тегишли тартибда неонатологларимиз томонидан ёрдам кўрсатилмоқда. Жумладан, жуда кам вазнли чақалоқларни сақлаб қолиш учун иссиқ сақлайдиган инкубатор, иситкич столлари, нафас олишга ёрдам берадиган аппаратлар мавжуд. Шунингдек мониторларда чақалоқларни қанча нафас олаётгани, юрак уриши ҳажми кўрсатиб турилади. Lineомат аппарати орқали дори-дармонлар вақти-вақти билан бериб борилади.
“Агар мана шу аппаратларимиз мавжуд бўлмаганида, биз чақалоқларимизнинг бирортасини ҳам сақлаб қололмаган бўлардик”, — дейди Феруза Раҳматуллаева.
Унинг таъкидлашича, чала туғилган чақалоқларда ўпка ривожланишида муаммолар бўлади. Мана шу ҳолатларни бартараф этиш учун сулфоктор препарати мавжуд. Бу дорининг бозор нархи 3,5—5 миллион сўм атрофида баҳоланади, аммо ССВ шифохоналарга бепул тартибда тарқатиб беради.
Оналар ва болалар ўлимини камайтириш бўйича нима ишлар қилинди?
Ҳар бир кўп тармоқли поликлиникада аёллар маслаҳат хоналари ташкил этилган. У ерда хотин-қизларга комплекс ёрдам кўрсатилади. Аёллар ҳомиласи 12 ҳафтагача бўлган муддатда назоратга олинади. Ҳомиладорлик даврида ҳар ойда камида уч маротаба ултратовуш текшируви ўтказилиб, нуқсонли ҳомила аниқланганда туғуруқни тўхтатиш чоралари кўрилади.
Маслаҳатхона қошида перинатал диагностика хонаси, онко-назорат хонаси, акушер-геникологлар хизмати бўлиши кўзда тутилган. У ерда ҳомиладор аёлларни ўз вақтида назоратга олиш, уларга мультивитаминли, бойитилган препаратларни бериш, хавф белгилари бор аёлларга туғуруққача тиббий-малакали ёрдамни ташкил этиш ишлари олиб борилади.
Дори воситалари таъминоти
Президент қарори билан амбулатор поликлинка тизими учун 124 турдаги жиҳозлар, жумладан, 70 турдаги дори-дармонлар берилиши кўзда тутилган. Шунингдек, туғуруқ комплекслари учун 30 турдан ортиқ дори воситалари ажратилиши керак.
“Ҳозир бизда 18 турдаги дори воситалари мавжуд. Аммо қайсидир дорида узилиш бўлса, ССВ томонидан етказиб берилмоқда. Шифохонада бор барча дори-дармонлар рўйхати қабул бўлимига осиб қўйилган”, — дейди Оналик ва болаликни муҳофаза қилиш бошқармаси бошлиғи.
Барча жиҳозларга эга транспортлар
Бундан ташқари, муддатдан илгари туғилган ёки оғир аҳволдаги чақалоқларни перинатал марказга ўтказишга мўлжалланган транспорт мавжуд. У тегишли тартибда жиҳозланган: чақалоқни ташиш учун мослама (кувез), ёрдам кўрсатиш учун асбоб-анжомлар билан таъминланган. Neonатолог чақирувга асосан ҳудудга боради, зарур ҳолатларда чақалоққа биринчи ёрдам кўрсатади. Агар марказга олиб келиш эҳтиёжи туғилса, шу транспорт воситасидан фойдаланади.
“Бу имкониятлар авваллари йўқ эди. Биз чақалоқларни оддий Damas машиналарида ҳам олиб келардик. Унда на кислород бор, на кувез бор. Шунинг учун чақалоқлар йўлнинг ўзида ўлиб қоларди. Мана шу мосламалар билан таъминланганимиз вилоятимиздаги чақалоқларнинг ўлим ҳолатларини камайтирди. Туғуруқ комплексларда муддатидан аввал туғилган чақалоқларнинг деярли ярмидан кўпи нобуд бўларди. Яратилган имкониятлар натижасида ҳозир биз чақалоқларнинг 80—90 фоизини сақлаб қолишга эришяпмиз. Айни пайтгача 1400 нафардан ортиқ чала туғилган болаларни ҳаётга қайтаришга муваффақ бўлдик”, — дея таъкидлади Феруза Раҳматуллаева.
Ўтган 2022 йилда ўтказилган ултратовуш текширувлари давомида 36 та ҳолатда ҳомиланинг нуқсонлари аниқланган. Уларнинг деярли барчаси ўз вақтида тўхтатилган. Вилоят миқёсида 127 ҳолатда туғма нуқсон аниқланган ва 121 ҳолатда ҳомила тўхтатилган. Бу орқали туғма нуқсон билан туғиладиган гўдаклар ўртасидаги ўлим ҳолатлари деярли 60 тага камайган.
Изоҳ (0)