• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Maslahatlar

    Nima uchun ovqatdan keyin uyqu tortadi va bu xususda nimalarni bilish muhim?

    Ovqatdan to‘yish va uxlash istagi o‘rtasidagi bog‘liqlikni fiziologlar ovqatdan keyingi uyquchanlik yoki oziq-ovqat komasi deb ataydilar. Bu holat ko‘pincha ovqatlanishdan keyingi tabiiy jarayon hisoblanadi.

    Kimdir ko‘proq uxlashni xohlaydi va kimdir ovqatdan keyin charchaganini deyarli sezmaydi. Bularning barchasi qaysi mahsulotlarni qancha va qachon isteʼmol qilishga ham bog‘liq.

    Nega ovqatdan keyin uyqu tortadi?

    Uxlab qolish murakkab jarayon bo‘lib, u qonga qo‘shiladigan turli xil biofaol moddalar bilan tartibga solinadi. Hamma melatonin gormoni haqida biladi, ammo unga qo‘shimcha ravishda boshqa “uyqu chaqiruvchi” gormon va birikmalar mavjud. Oziq-ovqat ularning darajasini o‘zgartirishi, ovqatdan so‘ng biz charchoq va uyquni his qilishimiz mumkin. Mana shunday omillar ham ovqatdan keyingi uyquga sabab bo‘ladi.

    Maʼlum bir mahsulotlarni isteʼmol qilasiz

    Protein va uglevodlarga boy oziq-ovqatlarni isteʼmol qilish boshni egib uyquga ketishni kafolatlaydi. Olimlar buni oqsilli oziq-ovqatlarda organizmda serotonin gormoni ishlab chiqarishga yordam beruvchi aminokislota bo‘lgan triptofan ko‘p bo‘lishi bilan izohlaydilar. Uglevodlar esa uning yaxshiroq so‘rilishiga hissa qo‘shadi, yaʼni ular serotonin darajasini ham oshiradi.

    Bu gormon kayfiyatni tartibga solishda muhim rol o‘ynaydi: serotonin qancha ko‘p bo‘lsa, biz hayotdan shuncha mamnun bo‘lamiz. Shuningdek, u melatonin ishlab chiqarishda faol qatnashib, uyqu vaqtini boshqaradi.

    Hammasi oddiy: oqsillar va uglevodlar manbai bo‘lgan bir stakan iliq sut ichdingiz, natijada melatonin darajasi oshdi, uxlashni xohlab qoldingiz.

    Shuningdek, sutdan tashqari quyidagi mahsulotlar triptofanni maʼlum miqdorda o‘z ichiga oladi:

    • Tovuq tuxumlari;
    • Pishloqlar;
    • Pista;
    • Tovuq, kurka kabi parranda go‘shti;
    • Yong‘oqlar;
    • Kungaboqar, qovoq, kunjut urug‘lari;
    • Ismaloq;
    • Dengiz baliqlari, masalan, losos;
    • Soya mahsulotlari.

    Quyidagi mahsulotlar sizni ko‘p miqdorda uglevodlar bilan taʼminlaydi:

    • Makaron;
    • Guruch;
    • Har qanday shaklda makkajo‘xori: qaynatilgan yoki qovurilgan;
    • Oq non va krekerlar;
    • Shirinliklar, tort va pishiriqlar;
    • Shirin ichimliklar.

    Ovqatni meʼyordan ko‘p yeyish

    Ortiqcha ovqatlanish yoki hatto, shunchaki to‘yimli ovqatlanish tushdan keyin uyqu tortishining asosiy sababi hisoblanadi.

    Glyukozaning yuqori darajasi organizmdagi energiya muvozanatini boshqaradigan, ayniqsa, kun davomida o‘zimizni quvnoq his qilishimizga imkon beradigan tarkibi neyropeptid bo‘lgan oreksin faolligini bostiradi.

    Maʼlum bir vaqtda yoki muayyan holatda ovqatlanasiz

    Ovqatdan keyin o‘zingizni qanday his qilishingizga sirkad ritmlar, yaʼni organizmning ichki biologik soati ham taʼsir qilishi mumkin.

    Ushbu soatga ko‘ra (to‘g‘rirog‘i, buning aniq talqini Amerika Milliy uyqu fondi tomonidan berilgan), maksimal bo‘shashish va u bilan bog‘liq uyquchanlik kuniga ikki marta odamlarni “bosib oladi”: taxminan kechasi soat 2 va kunduzi 14 da.

    14:00 da tushlik qilsangiz, tabiiy uyquchanlik ovqat bilan birga qabul qilingan glyukoza va triptofanning taʼsiriga qo‘shiladi. Va bu shunday yakun topadi: u yoki bu shakldagi uyquchanlik (hech bo‘lmaganda ish stoliga bosh qo‘yib) chidab bo‘lmas ehtiyojga aylanadi.

    Boshqa omillar ham kunduzgi charchoqni oshirishi mumkin. Misol uchun, kechasi yetarli darajada uxlamasangiz, ovqatdan keyin uxlashga moyil bo‘lasiz.

    Tushlikdan so‘ng uyqu tortmasligi uchun nima qilish kerak?

    Keling, mashhur cho‘pchakni hoziroq unutamiz: yo‘q, bir chashka qahva yoki bir qadoq energetik ichimlik uyquchanlikni yengishga yordam bermaydi. Kofein uyqu gormonlari va organizmdagi boshqa birikmalarning taʼsirini vaqtincha blokirovka qiluvchi ogohlantiruvchi vositadir. Ammo tetiklantiruvchi taʼsir qisqa muddatli bo‘ladi. U g‘oyib bo‘lganda, shakarli qahva yoki energiyadan olingan glyukoza va u bilan bog‘liq bo‘lgan uxlash istagi paydo bo‘ladi.

    Kunduzgi uyquni oldini olish uchun nima qilish kerak:

    1. Kam-kam, tez-tez ovqatlaning. To‘yimli ovqatlanish glyukoza ko‘tarilishidan himoya qiladi.
    2. Tushlik vaqtida uglevod va triptofanga boy taomlarni isteʼmol qilmaslikka harakat qiling.
    3. Qancha suyuqlik ichishingizga eʼtibor bering. Tanada namlik yetishmasligi ham charchoq sifatida namoyon bo‘ladi. Faol jismoniy mehnat bilan shug‘ullanmaydigan katta yoshli sog‘lom odamga kuniga kamida 2,7 litr suyuqlik kerak bo‘ladi.
    4. Kun davomida qisqa piyoda yurish uchun tashqariga chiqing. Jismoniy faollik va u bilan bog‘liq ventilyatsiya o‘zingizni tetik his qilishingizga yordam beradi.
    5. Kofeni meʼyorida iching. Kofeinning kuchli dozalari bilan to‘yinib olish befoyda: qisqa energiya portlashidan keyin ko‘proq uxlashni xohlab qolasiz. Eng yaxshi strategiya kofeni kun davomida asta-sekinlik bilan ichishdir. Shuningdek, tungi uyquni buzilmasligi uchun kechqurun tetiklantiruvchi ichimlikdan bosh tortgan yaxshiroqdir.
    6. Kechasi yetarlicha uxlang. Tungi uyquning optimal davomiyligi 7-9 soat.

    Qolaversa, sog‘lig‘ingizga g‘amxo‘rlik qiling. Oziq-ovqat komasiga tushmaslik uchun hamma narsani: kechasi yetarlicha uxlash, kam-kam ovqatlanish, “uyqu chaqiruvchi” ovqatlardan tiyilish — barini qilsangiz-u, tushlikdan keyin yana uxlab qolasiz, bu haqda terapevtga maʼlum qiling.

    Ovqatdan keyingi muntazam uyquchanlik ayrim kasalliklar alomati bo‘lishi mumkin. Ular orasida:

    • Anemiya;
    • Maʼlum bir mahsulotga oziq-ovqat allergiyasi;
    • Qandli diabet;
    • Skleroz va boshqa xastaliklar uyquchanlikni orttirishi ehtimoldan holi emas.

    Mavzuga doir:

    • Miriqib uxlash uchun 5 ta muhim tavsiya
    • Nima uchun qishda darmonsizman? Temir moddasi va gemoglobin tanqisligi salomatlikka qanday taʼsir qiladi?
    • Tez charchash va doimiy xavotir: jismoniy faollik yetishmayotganining 6 ta alomati 
    14.02.2023, 16:56   Izoh (0)   10310
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Kiyimdagi dazmol izlarini qanday ketkazish mumkin?

    14.02.2023, 14:55

    Poyabzallarni yangidek saqlash va oyoqlarga ziyon yetkazmasligi uchun 14 ta noodatiy layfxak 

    14.02.2023, 11:10

    Qo‘ziqorinlarni muzlatkichda uzoqroq saqlash, tabletkalarni ichishni unutmaslik : uy-ro‘zg‘or ishlarida qo‘l keladigan oddiy layfxaklar

    13.02.2023, 15:45

    No‘xat, fasol, loviya: nima sababdan bu mahsulotlar aqllilar uchun go‘sht vazifasini bajaradi?

    12.02.2023, 09:56

    Nonni tekis kesish, tiqinlarni tozalash — qaynoq suv bilan amalga oshirish mumkin bo‘lgan noodatiy layfxaklar

    11.02.2023, 17:49

    Limon kislotasi va iste’mol sodasi: oq kiyimlardagi sariq dog‘larni qanday yo‘qotish mumkin? 

    10.02.2023, 21:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    Moliyaviy firibgarliklar: firibgarlar keksalarni qanday aldamoqda 


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


    InfinBLACK - ortiqcha to‘lovlar talab qilmaydigan kredit karta


    Hyundai Uzbekistan - foizsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati qaytdi!


    Centrum Air yozgi yo‘nalish ochadi: Toshkentdan Issiqko‘lga to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslar

     

    Tavsiya etamiz

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Andijonda Onix haydovchisi 13 yoshli bolani urib yubordi

    O‘zbekiston | 5 iyun, 00:00

    “Daryo” dayjesti: 4-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 4 iyun, 23:35

    “Do‘stlik” chegara bojxona postida 12,7 ming dollarni yashirincha olib chiqayotgan yo‘lovchi to‘xtatib qolindi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 23:30

    Jamoat tartibiga qarshi jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan shaxs BAAdan ekstraditsiya qilindi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 23:10

    Dunyoning eng go‘zal 10 nafar ayol tennischilari

    Layfstayl | 4 iyun, 22:55

    Insofsiz raqobat yoxud ko‘chirmakash “Surxon oshpazi”: xorijiy kompaniya shikoyat bilan chiqdi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 22:50

    Samarqandda transformator yonib ketdi

    O‘zbekiston | 4 iyun, 22:45
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.