• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +29°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Маслаҳатлар

    Нима учун овқатдан кейин уйқу тортади ва бу хусусда нималарни билиш муҳим?

    Овқатдан тўйиш ва ухлаш истаги ўртасидаги боғлиқликни физиологлар овқатдан кейинги уйқучанлик ёки озиқ-овқат комаси деб атайдилар. Бу ҳолат кўпинча овқатланишдан кейинги табиий жараён ҳисобланади.

    Кимдир кўпроқ ухлашни хоҳлайди ва кимдир овқатдан кейин чарчаганини деярли сезмайди. Буларнинг барчаси қайси маҳсулотларни қанча ва қачон истеъмол қилишга ҳам боғлиқ.

    Нега овқатдан кейин уйқу тортади?

    Ухлаб қолиш мураккаб жараён бўлиб, у қонга қўшиладиган турли хил биофаол моддалар билан тартибга солинади. Ҳамма мелатонин гормони ҳақида билади, аммо унга қўшимча равишда бошқа “уйқу чақирувчи” гормон ва бирикмалар мавжуд. Озиқ-овқат уларнинг даражасини ўзгартириши, овқатдан сўнг биз чарчоқ ва уйқуни ҳис қилишимиз мумкин. Мана шундай омиллар ҳам овқатдан кейинги уйқуга сабаб бўлади.

    Маълум бир маҳсулотларни истеъмол қиласиз

    Протеин ва углеводларга бой озиқ-овқатларни истеъмол қилиш бошни эгиб уйқуга кетишни кафолатлайди. Олимлар буни оқсилли озиқ-овқатларда организмда серотонин гормони ишлаб чиқаришга ёрдам берувчи аминокислота бўлган триптофан кўп бўлиши билан изоҳлайдилар. Углеводлар эса унинг яхшироқ сўрилишига ҳисса қўшади, яъни улар серотонин даражасини ҳам оширади.

    Бу гормон кайфиятни тартибга солишда муҳим рол ўйнайди: серотонин қанча кўп бўлса, биз ҳаётдан шунча мамнун бўламиз. Шунингдек, у мелатонин ишлаб чиқаришда фаол қатнашиб, уйқу вақтини бошқаради.

    Ҳаммаси оддий: оқсиллар ва углеводлар манбаи бўлган бир стакан илиқ сут ичдингиз, натижада мелатонин даражаси ошди, ухлашни хоҳлаб қолдингиз.

    Шунингдек, сутдан ташқари қуйидаги маҳсулотлар триптофанни маълум миқдорда ўз ичига олади:

    • Товуқ тухумлари;
    • Пишлоқлар;
    • Писта;
    • Товуқ, курка каби парранда гўшти;
    • Ёнғоқлар;
    • Кунгабоқар, қовоқ, кунжут уруғлари;
    • Исмалоқ;
    • Денгиз балиқлари, масалан, лосос;
    • Соя маҳсулотлари.

    Қуйидаги маҳсулотлар сизни кўп миқдорда углеводлар билан таъминлайди:

    • Макарон;
    • Гуруч;
    • Ҳар қандай шаклда маккажўхори: қайнатилган ёки қовурилган;
    • Оқ нон ва крекерлар;
    • Ширинликлар, торт ва пишириқлар;
    • Ширин ичимликлар.

    Овқатни меъёрдан кўп ейиш

    Ортиқча овқатланиш ёки ҳатто, шунчаки тўйимли овқатланиш тушдан кейин уйқу тортишининг асосий сабаби ҳисобланади.

    Глюкозанинг юқори даражаси организмдаги энергия мувозанатини бошқарадиган, айниқса, кун давомида ўзимизни қувноқ ҳис қилишимизга имкон берадиган таркиби нейропептид бўлган орексин фаоллигини бостиради.

    Маълум бир вақтда ёки муайян ҳолатда овқатланасиз

    Овқатдан кейин ўзингизни қандай ҳис қилишингизга циркад ритмлар, яъни организмнинг ички биологик соати ҳам таъсир қилиши мумкин.

    Ушбу соатга кўра (тўғрироғи, бунинг аниқ талқини Америка Миллий уйқу фонди томонидан берилган), максимал бўшашиш ва у билан боғлиқ уйқучанлик кунига икки марта одамларни “босиб олади”: тахминан кечаси соат 2 ва кундузи 14 да.

    14:00 да тушлик қилсангиз, табиий уйқучанлик овқат билан бирга қабул қилинган глюкоза ва триптофаннинг таъсирига қўшилади. Ва бу шундай якун топади: у ёки бу шаклдаги уйқучанлик (ҳеч бўлмаганда иш столига бош қўйиб) чидаб бўлмас эҳтиёжга айланади.

    Бошқа омиллар ҳам кундузги чарчоқни ошириши мумкин. Мисол учун, кечаси етарли даражада ухламасангиз, овқатдан кейин ухлашга мойил бўласиз.

    Тушликдан сўнг уйқу тортмаслиги учун нима қилиш керак?

    Келинг, машҳур чўпчакни ҳозироқ унутамиз: йўқ, бир чашка қаҳва ёки бир қадоқ энергетик ичимлик уйқучанликни енгишга ёрдам бермайди. Кофеин уйқу гормонлари ва организмдаги бошқа бирикмаларнинг таъсирини вақтинча блокировка қилувчи огоҳлантирувчи воситадир. Аммо тетиклантирувчи таъсир қисқа муддатли бўлади. У ғойиб бўлганда, шакарли қаҳва ёки энергиядан олинган глюкоза ва у билан боғлиқ бўлган ухлаш истаги пайдо бўлади.

    Кундузги уйқуни олдини олиш учун нима қилиш керак:

    1. Кам-кам, тез-тез овқатланинг. Тўйимли овқатланиш глюкоза кўтарилишидан ҳимоя қилади.
    2. Тушлик вақтида углевод ва триптофанга бой таомларни истеъмол қилмасликка ҳаракат қилинг.
    3. Қанча суюқлик ичишингизга эътибор беринг. Танада намлик етишмаслиги ҳам чарчоқ сифатида намоён бўлади. Фаол жисмоний меҳнат билан шуғулланмайдиган катта ёшли соғлом одамга кунига камида 2,7 литр суюқлик керак бўлади.
    4. Кун давомида қисқа пиёда юриш учун ташқарига чиқинг. Жисмоний фаоллик ва у билан боғлиқ вентиляция ўзингизни тетик ҳис қилишингизга ёрдам беради.
    5. Кофени меъёрида ичинг. Кофеиннинг кучли дозалари билан тўйиниб олиш бефойда: қисқа энергия портлашидан кейин кўпроқ ухлашни хоҳлаб қоласиз. Энг яхши стратегия кофени кун давомида аста-секинлик билан ичишдир. Шунингдек, тунги уйқуни бузилмаслиги учун кечқурун тетиклантирувчи ичимликдан бош тортган яхшироқдир.
    6. Кечаси етарлича ухланг. Тунги уйқунинг оптимал давомийлиги 7-9 соат.

    Қолаверса, соғлиғингизга ғамхўрлик қилинг. Озиқ-овқат комасига тушмаслик учун ҳамма нарсани: кечаси етарлича ухлаш, кам-кам овқатланиш, “уйқу чақирувчи” овқатлардан тийилиш — барини қилсангиз-у, тушликдан кейин яна ухлаб қоласиз, бу ҳақда терапевтга маълум қилинг.

    Овқатдан кейинги мунтазам уйқучанлик айрим касалликлар аломати бўлиши мумкин. Улар орасида:

    • Анемия;
    • Маълум бир маҳсулотга озиқ-овқат аллергияси;
    • Қандли диабет;
    • Склероз ва бошқа хасталиклар уйқучанликни орттириши эҳтимолдан ҳоли эмас.

    Мавзуга доир:

    • Мириқиб ухлаш учун 5 та муҳим тавсия
    • Нима учун қишда дармонсизман? Темир моддаси ва гемоглобин танқислиги саломатликка қандай таъсир қилади?
    • Тез чарчаш ва доимий хавотир: жисмоний фаоллик етишмаётганининг 6 та аломати 
    14.02.2023, 16:56   Изоҳ (0)   10577
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Кийимдаги дазмол изларини қандай кетказиш мумкин?

    14.02.2023, 14:55

    Поябзалларни янгидек сақлаш ва оёқларга зиён етказмаслиги учун 14 та ноодатий лайфхак 

    14.02.2023, 11:10

    Қўзиқоринларни музлаткичда узоқроқ сақлаш, таблеткаларни ичишни унутмаслик : уй-рўзғор ишларида қўл келадиган оддий лайфхаклар

    13.02.2023, 15:45

    Нўхат, фасол, ловия: нима сабабдан бу маҳсулотлар ақллилар учун гўшт вазифасини бажаради?

    12.02.2023, 09:56

    Нонни текис кесиш, тиқинларни тозалаш — қайноқ сув билан амалга ошириш мумкин бўлган ноодатий лайфхаклар

    11.02.2023, 17:49

    Лимон кислотаси ва истеъмол содаси: оқ кийимлардаги сариқ доғларни қандай йўқотиш мумкин? 

    10.02.2023, 21:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ичкаридан назар: Imzo фабрикаси қандай ишлайди?


    InfinBANK’дан VISA картаси энди Swoo Pay иловасида


    Centrum Air 25 июлдан Тошкент — Сеул тўғридан-тўғри рейсларини бошлайди 


    “КАФОЛАТ суғурта компанияси” АЖнинг молиявий барқарорлик рейтинги “Fitch Ratings” томонидан “Ижобий” прогнози билан “Б+” даражасида тасдиқланди


    Ўзбекистонда янгиланган HAVAL H6 расман ишга туширилди


    Ипак Йўли Банкдан Tradeloan: халқаро битимларни молиялаштириш


    Central Asian University RUR ва THE Impact Rankings 2025 халқаро рейтингларида ўз мавқеини мустаҳкамламоқда


    BI Sad’O Business лойиҳасида очиқ эшиклар куни бўлиб ўтди ва ЧИЛЛА акцияси бошланди


    Чиқим ва кирим: назорат сари илк қадам


    Ўзбекистон Миллий банки халқаро капитал бозорида 400 млн АҚШ долларлик облигацияларни муваффақиятли жойлаштирди


    Туризмдаги трендлар 2025: Хитойда Марказий Осиёга – Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистонга қизиқиш ўсмоқда


    Kia Ўзбекистон бозорини эгалламоқда: 2025 йилнинг биринчи ярмида рекорд даражадаги сотувлар


    Нео Insurance — суғурта бозоридаги рақамли ўзгаришларнинг 2 йиллик натижаси 


    Beeline Uzbekistan ҳудудларда рақамли ривожланишни жадаллаштирмоқда


    Ипотекага хонадон, совға сифатида эса — омборхона!

     

    Тавсия этамиз

    Оиласини қашшоқлик ва очликдан қутқарган жангчи йигит: Арда Гюлернинг курашга тўла ҳаёт мактуби

    13 июл, 22:15

    Кремль соясидаги жумбоқлар: сирли равишда вафот этган россиялик тадбиркор ва амалдорлар

    10 июл, 20:40

    Исроилнинг Ғазодаги қирғини ягона эмас: Инсоният тарихидаги энг йирик геноцидлар қандай содир бўлганди?

    10 июл, 19:12

    Patriot: Исроил воз кечган, Украина эса кўпроғига эга чиқишни истаётган ярим асpлик тизим ҳақида нималар маълум?

    8 июл, 20:45
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    “Эрон ядро бомбаси билан Исроилни йўқ қилишга тайёр” — Нетаньяху

    Дунё | 13 июл, 22:30

    Оиласини қашшоқлик ва очликдан қутқарган жангчи йигит: Арда Гюлернинг курашга тўла ҳаёт мактуби

    Футбол | 13 июл, 22:15

    Украина Озарбайжондан газ сотиб олмоқчи

    Дунё | 13 июл, 21:55

    Трамп Мексика ва Европа Иттифоқи товарларига 30 фоизлик бож солади

    Дунё | 13 июл, 21:30

    “Исроил Эрон президентини ўлдиришга урингани учун товон тўлайди” — эронлик амалдор

    Дунё | 13 июл, 21:05

    Украинада разведка ходимини ўлдиришда гумонланган россиялик агентлар йўқ қилинди 

    Дунё | 13 июл, 20:40

    Озарбайжон Сурияга газ етказиб беради

    Дунё | 13 июл, 20:15

    Аризонада 18 йилда илк бор вабодан ўлим қайд этилди

    Дунё | 13 июл, 19:45

    Эрон МАГАТЭ билан “янгича форматда” ҳамкорлик қилади

    Дунё | 13 июл, 19:27

    Санкт Петербургдаги миграция марказида фуқаролар темир панжаралар ичида ётганига изоҳ берилди

    Ўзбекистон | 13 июл, 18:59
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.