Hisob-kitoblarga ko‘ra, 2050-yilgacha Sirdaryo havzasida suv resursi 5 foizga, Amudaryo havzasida 15 foizgacha kamayishi kutilmoqda. Bu haqda 2022–2026-yillarga mo‘ljallangan O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasini 2023-yilda amalga oshirishga oid davlat dasturi to‘g‘risidagi prezident farmonida qayd etilgan.
Hujjatda keltirilishicha, ichki xo‘jalik sug‘orish tarmoqlarining 77 foiz sug‘orish tarmog‘i tuproq o‘zanli bo‘lib, 44 foiz tarmoq taʼmirlash va tiklashga, 10 foiz tarmoq esa, rekonstruksiya qilishga muhtoj. Suv isteʼmolchilarining suv olish joylari esa aksariyat holda suvni boshqarish va hisobga olish vositalari bilan jihozlanmagan.
Shu sababli, irrigatsiya tizimi va sug‘orish tarmoqlarining foydali ish koeffitsiyenti past bo‘lib, asosiy manbalardan olinadigan suvning 35-40 foizi sug‘orish tarmoqlarida yo‘qotilmoqda.
Buning oldini olish maqsadida vazir—mirob—fermer uzluksiz tizimini yo‘lga qo‘yish hamda suvni tejaydigan raqamli texnologiyalarni joriy qilish ko‘zda tutilmoqda. Natijada suvni yetkazib berishdagi tabiiy yo‘qotishlar salmog‘i 10 foizgacha kamaytiriladi. Shuningdek, suv solig‘i bo‘yicha tushumlarning 25 foizi tumanlarda sug‘orish xizmatlarini rivojlantirish, ariq, zovur va kanallarni betonlashga yo‘naltiriladi.
Davlat dasturiga ko‘ra, Suv xo‘jaligi vazirligiga 2023-yil yakuniga qadar 13 mingta ta suv xo‘jaligi obyektida raqamli texnologiyalarni joriy qilish, suv tejovchi texnologiyalardan foydalanish, zarur irrigatsiya va melioratsiya tadbirlarini o‘z vaqtida amalga oshirish orqali kamida 7 milliard kub metr suv iqtisod qilish va 300 ming gektar maydonda takroriy ekinlarni sug‘orishga yo‘naltirish topshirilgan.
Suv xo‘jaligi obyektlarini raqamlashtirish ishlariga jami 390 milliard so‘m mablag‘ ajratilishi rejalashtirilgan.
Shuningdek, respublika bo‘ylab suvning aniq hisob-kitobini yuritish, suvdan belgilangan limit asosida foydalanish hamda suvni operativ boshqarish imkoniyati amalga oshiriladi. Suv manbalaridagi mavjud suvlardan foydalanish samaradorligi ortishiga va loyiha hududlarida 2-5 foizgacha suv resurslari iqtisod qilinishiga erishiladi.
Talabga nisbatan yetishmaydigan suvning qariyb 12 milliard kub metr qismi suv iqtisod qilish tadbirlari hisobiga qoplanib, O‘zbekistonda 2030-yilga borib yetishmaydigan suv 3 milliard kub metrni tashkil qilishi kutilmoqda.
Izoh (0)