Ҳисоб-китобларга кўра, 2050 йилгача Сирдарё ҳавзасида сув ресурси 5 фоизга, Амударё ҳавзасида 15 фоизгача камайиши кутилмоқда. Бу ҳақда 2022–2026 йилларга мўлжалланган Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясини 2023 йилда амалга оширишга оид давлат дастури тўғрисидаги президент фармонида қайд этилган.
Ҳужжатда келтирилишича, ички хўжалик суғориш тармоқларининг 77 фоиз суғориш тармоғи тупроқ ўзанли бўлиб, 44 фоиз тармоқ таъмирлаш ва тиклашга, 10 фоиз тармоқ эса, реконструкция қилишга муҳтож. Сув истеъмолчиларининг сув олиш жойлари эса аксарият ҳолда сувни бошқариш ва ҳисобга олиш воситалари билан жиҳозланмаган.
Шу сабабли, ирригация тизими ва суғориш тармоқларининг фойдали иш коэффициенти паст бўлиб, асосий манбалардан олинадиган сувнинг 35-40 фоизи суғориш тармоқларида йўқотилмоқда.
Бунинг олдини олиш мақсадида вазир—мироб—фермер узлуксиз тизимини йўлга қўйиш ҳамда сувни тежайдиган рақамли технологияларни жорий қилиш кўзда тутилмоқда. Натижада сувни етказиб беришдаги табиий йўқотишлар салмоғи 10 фоизгача камайтирилади. Шунингдек, сув солиғи бўйича тушумларнинг 25 фоизи туманларда суғориш хизматларини ривожлантириш, ариқ, зовур ва каналларни бетонлашга йўналтирилади.
Давлат дастурига кўра, Сув хўжалиги вазирлигига 2023 йил якунига қадар 13 мингта та сув хўжалиги объектида рақамли технологияларни жорий қилиш, сув тежовчи технологиялардан фойдаланиш, зарур ирригация ва мелиорация тадбирларини ўз вақтида амалга ошириш орқали камида 7 миллиард куб метр сув иқтисод қилиш ва 300 минг гектар майдонда такрорий экинларни суғоришга йўналтириш топширилган.
Сув хўжалиги объектларини рақамлаштириш ишларига жами 390 миллиард сўм маблағ ажратилиши режалаштирилган.
Шунингдек, республика бўйлаб сувнинг аниқ ҳисоб-китобини юритиш, сувдан белгиланган лимит асосида фойдаланиш ҳамда сувни оператив бошқариш имконияти амалга оширилади. Сув манбаларидаги мавжуд сувлардан фойдаланиш самарадорлиги ортишига ва лойиҳа ҳудудларида 2-5 фоизгача сув ресурслари иқтисод қилинишига эришилади.
Талабга нисбатан етишмайдиган сувнинг қарийб 12 миллиард куб метр қисми сув иқтисод қилиш тадбирлари ҳисобига қопланиб, Ўзбекистонда 2030 йилга бориб етишмайдиган сув 3 миллиард куб метрни ташкил қилиши кутилмоқда.
Изоҳ (0)