“Prezident farmoni noto‘g‘ri talqin qilinmoqda”. Andijonlik fermerlar Jalaquduq tumani hokimligidan shikoyat qilmoqda

Andijon viloyatining Jalaquduq tumanida faoliyat yurituvchi bir guruh fermerlar “Daryo”ga murojaat qilib, 2021-yilda tender tanlovlari orqali dehqonchilik qilish uchun yer-maydoni yutib olganini, ammo tender g‘oliblariga egalik va foydalanish huquqini tasdiqlovchi hokim qarori berilmayotganini, hokimlik bunga prezident farmoni to‘sqinlik qilayotganini bildirganini aytmoqda.

“Daryo” muxbiri murojaatchilar bilan suhbatlashdi.

Aytilishicha, tuman hokimligi fermerlarga yerga egalik huquqni beruvchi qaror chiqarilmayotganini prezidentning 2021-yil 8-iyundagi “Yer munosabatlarida tenglik va shaffoflikni ta’minlash, yerga bo‘lgan huquqlarni ishonchli himoya qilish va ularni bozor aktiviga aylantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni yo‘l qo‘ymayotgani bilan izohlagan.

“Jalaquduq hayoti” gazetasida tenderlar o‘tkazilishi haqida berilgan e’londan so‘ng yer olish maqsadida tuman qishloq xo‘jaligi bo‘limiga hujjatlarimni topshirganman. Tender bosqichma–bosqich o‘tkazilgan. Shunda 41-loyihada eng yuqori ball to‘plab g‘olib bo‘lganman. Biroq qaror chiqarish arafasida komissiya a’zolarining fikrlari o‘zgarib qoldi. Shundan so‘ng bu haqda tuman hokimi qarorini chiqarib berishlarini so‘rab bir necha bor, ham og‘zaki ham yozma arizalar bilan murojaat qilganman. Lekin natija bo‘lmayapti. Ikki yildan buyon va’da ustiga va’da berishyapti xolos. Bu orada prezident farmoni bilan yerlar onlayn auksion orqali olinadigan bo‘ldi. Hokimlik shu qarorni asos qilib olyapti. Komissiya a’zolarining ayrimlari bizning tenderni qayta o‘tkazishlarini aytyapti, — deydi murojaatchi.

Murojaatchi fermer tuman hokimi ularga “Ushbu tender haqiqiy. Buni tan olaman, yer sizlarniki”, degan gapni aytganini bildirmoqda.

Hokimning gaplariga ishonib, yillar davomida suv ko‘rmagan yerlarga yirik miqdorda mablag‘ sarf qilib suv chiqarganmiz. Lekin shu muddatgacha hech qanday natija yo‘qligi bor ishonchimizning yo‘qolishiga sababchi bo‘lyapti, — deydi Alisher Ergashev.

Fermerlar Rustam Xolmatov, Akabek Nishonov, Husniddin Elchiboyevlar ham tender orqali yer egalariga aylangan. Barchasi tender komissiyasining xulosasiga ishonib, pul va mehnatini sarflagan.

Menga tegishli yer maydoni 12,40 gektarni tashkil etadi. Shundan 6 gektariga Eron xandon pistasi ko‘chatlarini ekkanmiz. Qolgani ekin maydoniga esa hali O‘zbekistonda yetishtirilmagan sitrus meva ko‘chatlarini ekmoqchimiz. Biroq tender orqali yutib olgan yerimiz uchun oradan salkam ikki yil o‘tgan bo‘lsa-da, haligacha hokim qarori chiqarilmagani xafsalamizni pir qilyapti, — deydi Rustam Xolmatov.

“Saidazimbek yerlari” fermer xo‘jaligi rahbari Akabek Nishonov mas’ullar yer qayta onlayn savdoga qo‘yilishini aytib, savdoda takroriy qatnashishlarini aytganini bildirmoqda.

Yutib olgan ushbu yerimizga 100 million so‘mdan ortiq mablag‘ sarf qildik. Sug‘orish uchun uch kilometr uzoqlikdan suv trubalarni tortib kelganmiz. Ikki yil ichida bodom ekib, chiroyli bog‘ yaratdik. Endi rahbarlarning aytishicha, bu yerlar qaytadan auksionga qo‘yilar ekan. Auksionda yutolmasak mehnatimizga kuyib qolmasmikanmiz, — deydi “Saidazimbek yerlari” fermer xo‘jaligi rahbari Akabek Nishonov.

Yana bir murojaatchi Shahnoza Ortiqovaning aytishicha, hozirda foydalanayotgan yeriga aslida 2008-yildan buyon egalik qilib keladi. Biroq 2020-yildagi maqbullashtirish davrida unga tegishli yer hokimlik zahirasiga olinib, tenderga qo‘yilgan. Tenderda shu yerni yutib olgan bo‘lsa-da, hokim qarori chiqarib berishni paysalga solmoqda.

Hozirda foydalanayotgan yerimizni 2008-yilda tender orqali bog‘dorchilik yo‘nalishida ish tashkil qilamiz deb yutib olganmiz. Yillar davomida bu yerlarni obod qildik. Endi foydaga kira boshlaganimizda fermer xo‘jaliklari optimizatsiya qilinib boshqa fermerlarning yerlariga qo‘shilib ketdi. Ular bilan chiqisha olmadik. Shuning uchun o‘z xohishimiz bilan yerni qayta yutib olish maqsadida tenderda qatnashdik va yutib oldik. Lekin hokimlik qaror chiqarib bermasdan sarson qilayapti, — deydi Shahnoza Ortiqova.

Nasiba Sotvoldiyevaning aytishicha, qaror chiqqunicha foydalanib turishi lozim bo‘lgan yerdan foydalanishga hokimlikda ishlaydigan “Jamoliddin” ismli mas’ulning jiyanlari qarshilik qilmoqda.

2021-yilning aprel oyida o‘tkazilgan tender tanlovlarida 3,5 gektar yerni yutib olganman, ammo qaror yo‘qligi uchun u yerda hech narsa qilolmayapman.

Sababi tuman hokimligida ishlaydigan “Jamoliddin” deganlarining jiyanlari o‘z yerimda dehqonchilik qilishimga qarshilik qilishmoqda. Chunki, yonimda ularning ham yeri bor. Nahotki menda foydalanish huquqi bo‘lmasa. Bundan hokimning ham xabari bor. Lekin hech kim bu masalani hal qilib bermayapti. Biri unga bor, boshqasi bunga bor deydi. Bu ishing hal bo‘ladi yoki bo‘lmaydi deydigan biror kishi yo‘q. Sudrab-sudrab shu kungacha kelyapmiz, — deydi Nasiba Sotvoldiyeva.

Fermer Alisher Ergashevning ta’kidlashicha, u hokim qarori chiqartirilib berilishini so‘rab, Andijon viloyati ma’muriy sudiga murojaat qilgan. Biroq sud tomonidan tender tanlovi hujjatlarining ma’lum qismi taqdim etilmagani ro‘kach qilinib, da’vo arizasi rad etilgan.

Ayni shu masala bo‘yicha bormagan joyimiz, uchramagan odamimiz qolmadi. Ammo birorta ijobiy natija bo‘lmadi. Aksincha, ular bizga haqiqatan ham tenderda g‘olib bo‘lganimizni, yerdan bemalol foydalanishimizni aytyapti. Quruq gaplar bilan cheklanib qolishgan. O‘zimizga tegishli yer maydonlarida agrotexnik ishlarni amalga oshirdik, yerga ishlov berdik. Suv yetib bormagan joylarga katta miqdorda pul sarflab suv quduqlarini chiqardik. Lekin haligacha hokimiyat tomonidan qaror chiqarib berilmadi. Bu holat ikki yildan buyon davom etib kelmoqda. Adliya bo‘limi maslahati bilan Ma’muriy sudga da’vo arizasi kiritdik. Sud ishimizni ko‘rib chiqib kerakli hujjatlarning ma’lum qismini taqdim etmaganligimizni ro‘kach qilib da’vo arizamizni rad etdi.

78 nafar fermerning qo‘lida tenderda g‘olib bo‘lganligi haqidagi bayonnomalar bor. Tenderning qonuniy tartibda o‘tganligini prokuratura ham tasdiqlaganiga qaramay negadir shu paytgacha yer uchun tegishli qaror chiqarib berish paysalga solinmoqda, — deydi Alisher Ergashev.

Fermer prezident qarori noto‘g‘ri talqin qilinayotganini, hokimlik o‘z manfaati yo‘lida bundan foydalanayotganini ta’kidlamoqda.

Prezidentimiz tomonidan xalq manfaatlari ko‘zlanib chiqarilgan farmon xalqqa qarshi ishlatilyapti. Sizlarga murojaat qilganimizning sababi ham mana — shu. Muammoning eng qiziq tomoni mazkur tender prezident qarori chiqishidan ikki oy avval to‘liq yakunlangan, natijalar allaqachon e’lon qilingan edi. Hokimiyat tomonidan tegishli qarorning chiqarib berilmaganiga yuqoridagi farmon sabab qilib ko‘rsatilishi mantiqqa to‘g‘ri kelmayapti. Mahalliy hokimiyat vakillarining yaxshi ishlamasligi ortidan biz kabi oddiy xalq jabr ko‘rayotgani, asossiz yugur-yugurlar bilan ikki yildan buyon sarson bo‘layotgani davlatimiz rahbariga yetib borsa, o‘ylaymanki, bizning muammoga ham yechim topiladi. Biz cho‘lga aylanib ulgurgan yerlarni obod qilib oilamiz, Vatanimiz uchun chin dildan ishlayapmiz. Ushbu harakatlarimizni qonuniylashtirishimizga esa mahalliy hokimlik vakillari imkon bermayapti. Dardimizni kimdir eshitarmikan?”, — deydi Alisher Ergashev.

“Daryo” muxbiri mazkur masala yuzasidan Jalaquduq tumani hokimining qishloq xo‘jaligi masalalari bo‘yicha o‘rinbosari Abdumutalib Pozilov bilan bir necha marotaba uchrashishga harakat qildi. Biroq hokim o‘rinbosari uchrashishni ham, telefon qo‘ng‘iroqlariga javob berishni ham istamadi. Hokim Hikmatillo Latipov esa farmon sababli tender tanlovi natijalari bo‘yicha qaror qabul qilish kechikkanligini bildirib, fermerlar o‘z yerlarida bemalol ishlayverishini, muammo tez orada hal bo‘lishini bildirdi, xolos.

“Daryo” voqealar rivojini kuzatishda davom etadi.