Xalq ta’limi tizimi 47 mlrd so‘m, sog‘liqni saqlash 30 mlrd so‘m davlat pullarini noqonuniy sarflagani ma’lum qilindi

O‘zbekistonda 2022-yilning 9 oyi davomida xalq ta’limi tizimida 47 milliard so‘m, sog‘liqni saqlashda 30 milliard so‘m davlat pullari noqonuniy sarflagan holatlar aniqlangan.

Bugun, 22-noyabr kuni bo‘lib o‘tayotgan Oliy Majlis Qonunchilik palatasi yig‘ilishida davlat budjetining 9 oylik ijrosi muhokama qilindi. Majlisda deputat Botir Mardayev moliya vaziri Timur Ishmetovga noqonuniy sarflangan mablaglar bo‘yicha savol berdi.

Davlat mablag‘laridan maqsadsiz foydalanish, budjet qonunchiligini buzish holatlari to‘xtamayapti. Joriy yilning o‘tgan 9 oyi davomida tarif razryadlarining noto‘g‘ri qo‘llanishi, ish haqi va moddiy yordam to‘lovlarining ortiqcha to‘lanishi hisobiga 138 milliard so‘mga yaqin xato va kamchiliklar aniqlangan.

Xalq ta’limi tizimida 47 milliard so‘mga yaqin, sog‘liqni saqlashda 30 milliard so‘m, maktabgacha ta’limda 7 milliard so‘m, madaniyat vazirligi tizimida 5,5 milliard so‘mdan ortiq qonunbuzilishlar aniqlangan. Bajarilmagan ishlar va xizmatlarni “bajarildi”, qilib ko‘rsatish, budjetdan ajratilgan subsidiyalar hisobidan o‘rnatilmagan uskunalarni ham “o‘rnatildi”, deb rasmiylashtirish hisobiga 100 milliard so‘mdan ortiq qonun buzilish holatlari aniqlangan. Hisobot davrida jami 139 milliard so‘m miqdordagi budjet mablag‘larini maqsadsiz sarflanishiga yo‘l qo‘yilgan. Bunday holatlarlarga chek qo‘yish uchun Moliya vazirligi tomonidan qanday choralar ko‘rmoqda”, – deya so‘radi deputat.

Albatta, bu holatga munosabatimiz salbiy. Siz aytib o‘tgan raqamlar Moliya vazirligi huzuridagi Davlat moliya nazorati boshqarmasi va vazirliklar ichki audit tizimi bilan birgalikda aniqlangan. Vazirliklarda 2021-yildan ichki audit tizimlarini tashkil etganmiz va o‘rganishlar o‘tkazyapmiz. Tashqaridan esa Hisob palatasi bilan audit tizimini shakllantirish bo‘yicha ishlayapmiz.

Vazirliklar tomondan budjet mablag‘larini noto‘g‘ri ishlatilishi masalasini hadeb Moliya vazirligidan so‘rayverish noto‘g‘ri. Ko‘proq o‘sha vazirliklardan talab qilish kerak.

Menimcha, vazirliklarning mas’uliyatini oshirish bo‘yicha ishlashimiz zarur. Hamma vazirlik ustidan qaroqchi bo‘lib turgan bilan ish bitmaydi. Budjet mablag‘larining samarali ishlatilishi o‘sha mablag‘larni taqsimlovchi vazirlikka yuklatilgan. Audit tizimini takomillashtirib, raqamlashtirib boryapmiz. Lekin bu raqamlashtirish, audit tarkibi texnik xato bo‘lmasligi uchun qilinadi. Ammo butun vazirlik atayin, “shu smetaga kattaroq pul kiritamiz”, deb maqsad qo‘ygan bo‘lsa, unda nazoratning hech qanaqa foydasi yo‘q. Buning natijasi bo‘yicha o‘sha vazirliklarga tegishli chora ko‘rish kerak deb hisoblaymiz”, – dedi vazir.

“Birinchi navbatda eng muhim masalalarga pul ajratishni o‘rganishimiz kerak. Har bir vazirlikda ichki nazoratni tashkil etishga vaqt talab qilinmoqda. Hamma narsani tekshirib, ortidan yurib bo‘lmaydi. Bu imkonsiz. Vazirliklarning budjet mablag‘laridan foydalanish jarayonini nazorat qilish tizimi yaratilishi kerak”, – degan moliya vaziri.