Chiroyli va sog‘lom oyoqlar — har bir ayolning orzusi. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, varikoz tomirlari kattalarning 30 foizida uchraydi va ayollar bu kasallikka ko‘proq moyil, deb yozadi “Noviy ochag”.
Varikoz tomirlarining eng ko‘p uchraydigan belgilari — bu bo‘rtib chiqqan tomirlar, oyoqlarda og‘irlik hissi va oyoqlarning shishishi. Odatda shunday shikoyatlar bilan bemorlar shifokorga murojaat qiladi. An’anaga ko‘ra, bu kasallik bilan flebolog (tomirlar kasalliklariga ixtisoslashgan qon tomir jarrohi) shug‘ullanadi. Ammo ba’zida muammolarning sababi ichki organlarda bo‘ladi.
Jarohat olganmisiz?
Varikoz tomirlarining paydo bo‘lishining sababi juda oddiy bo‘lib, bu tomirlarning siqilishi bilan bog‘liq. Dumg‘aza va quymuchning shikastlanishi ichki organlarning pasayishi uchun xavfli vaziyat bo‘lib xizmat qiladi. Organizmda ushbu organlarga zarar yetishi natijasida ichki a’zolar zo‘riqish bilan harakat qilishda davom etadi va ichak va qorin bo‘shlig‘ining boshqa organlarini qo‘llab-quvvatlovchi paylar cho‘ziladi. Bunday jarohatlar ko‘pincha konkida yoki rolikda uchadiganlar, gimnastikachilar, snoubordchilarda uchraydi. Pastga siljigan ichki organlar tomirlarga bosim o‘tkazadi. Shikastlanish natijasida muskul va paylar tortiladi, ular bo‘shliqni toraytiradi, tomir va limfa tugunlarini siqib chiqaradi, bu esa oyoq tomirlarida, birinchi navbatda gemorroyoid va qon tomirlarida gidrostatik qon bosimining oshishiga olib keladi.
Qanday qilib varikoz tomirlari chiqishining oldini olish mumkin?
Avvalo, poyabzalni to‘g‘ri tanlash lozim. Baland poshnali tuflilar har kuni shahar bo‘ylab sayr qilish uchun mos emas. Agar baland poshnali poyabzal kiyilsa, butun organizmning og‘irlik markazi siljiydi va mushaklarning doimiy ravishda haddan tashqari zo‘riqishi qon aylanishining buzilishiga, oyoqlarda og‘riqlarga va varikoz tomirlarining ko‘payishiga olib keladi. Agar ayolda skolyoz bo‘lsa, vaziyat yanada og‘irlashadi. Mashina haydaydigan odam haftada kamida bir kun piyoda harakatlanishi kerak. Uzoq vaqt davomida o‘tirish natijasida umurtqa pog‘onasining ikki baravar zo‘riqishi isbotlangan.
Jismoniy faollikning yetishmasligi yelka kamari va bo‘yin, bel va son mushaklarining ortiqcha zo‘riqishiga olib keladi, bu tos bo‘shlig‘i va oyoqlarda qonning turg‘unligini keltirib chiqaradi. Vaqt o‘tishi bilan bularning barchasi oyoq, to‘g‘ri ichak, hatto jinsiy a’zolarning varikoz tomirlarini kuchaytiradi. Shuning uchun to‘g‘ri ovqatlanishni unutmaslik lozim. Ko‘proq sabzavot va mevalar iste’mol qilish, qizarib pishgan va yog‘li ovqatlarni ratsiondan chiqarish tavsiya etiladi.
Oyoqlarni chalkashtirib o‘tirish odatidan voz keching
Bunday o‘tirish qon oqimini qiyinlashtiradi. O‘tirish oyoq va tos suyagi tomirlarida gidrostatik bosimni oshiradi, shuning uchun o‘tirib ishlaydiganlar yurish uchun tez-tez tanaffus qilishi lozim. Tomirlarning devorlari qisqarishga qodir emas va qonni yurakka mustaqil ravishda hayday olmaydi, shuning uchun atrofdagi mushaklarning qisqarishi bu jarayonda asosiy rol o‘ynaydi. Jismoniy faollik varikoz tomirlari bilan og‘rigan bemorlar uchun ko‘proq muhimdir: ular nafaqat sog‘liqni yaxshilaydi, balki tomirlardagi zo‘riqishni yengishga yordam beradi.
Sog‘lom oyoqlar uchun 5 ta qoida
Hayot davomida oyoqlarni sog‘lom saqlash uchun bir nechta oddiy qoidalarga amal qilish kerak:
- Yosh ulg‘aygan sari oyoqlar shakli o‘zgaradi. Oyoqning o‘lchami ham kattayadi yoki aksincha, shuning uchun oyoqni siqmaydigan poyabzal tanlash muhimdir. Uning o‘lchamiga e’tibor berish lozim.
- Ortopedik tagliklarni e’tiborsiz qoldirmaslik kerak.
- Oyoqning tag qismi keng bo‘lsa, oyoqni yaxshi qo‘llab quvvatlaydi.
- Oyoq kiyimlarini tanlash uchun eng yaxshi vaqt — kunning o‘rtasi.
- Agar noxush alomatlar yuzaga kelsa (shish, og‘riq, oyoqlarda og‘irlik), shifokorga tashrifni kechiktirmaslik zarur.
Izoh (0)