O‘zbekiston avtomobil bozoridagi holat: pasaygan bojxona talablari, o‘sayotgan “inomarka” savdosi, talabgir avtomobil rusumi va eng ko‘p mashinaga ega hududlar ro‘yxati haqida

O‘zbekiston avtomobil bozoridagi faoliyat baholandi. Savdolarning sezilarli o‘sishi qayd etildi. Bu haqda “Daryo”ga Review xabar berdi.

Hozirgi kunda avtomobillarga bo‘lgan talab ancha barqaror bo‘lib, shu yilning yanvar oyida boshlangan faollik o‘sish tendensiyasini davom ettirmoqda.

Avgust oyida avtomobil sotib olishga qiziqishning ortishi qayd etildi, bu valyuta kurslarining o‘zgarishi va iste’molchilarning pul mablag‘larini investitsiya qilish istagi ortishi bilan bog‘liq.

Joriy yilning avgust oyida sotilgan avtotransport vositalarining umumiy soni 119,3 mingtani tashkil etdi, bu iyul oyiga nisbatan 16 foizga ko‘p.

Ro‘yxatga va qayta ro‘yxatga olingan avtomobillar soni o‘zgarishi:

Yil boshidan buyon mamlakatning barcha hududlarida avtomobil savdosi sezilarli darajada oshdi. Jumladan, eng yuqori o‘sish sur’atlari Namangan — 44 foiz, Qashqadaryo — 34 foiz va Jizzax viloyatlarida — 23 foiz qayd etildi.

2021-yil avgust oyiga nisbatan avtomobil savdosi 2 baravar oshdi (+61,9 ming).

Yil boshiga kelib jismoniy shaxslarga tegishli avtomobillarning umumiy soni 3,1 millionni tashkil etdi, bu o‘tgan yilga nisbatan 0,28 millionga ko‘p.

Shunday qilib, O‘zbekistonning har mingta doimiy aholisiga o‘rtacha 87 ta avtomobil to‘g‘ri keladi. Statistika ma’lumotlariga ko‘ra, mamlakatda har 12 kishidan biri avtomobilga ega.

Eng ko‘p avtomobillar Toshkent shahrida ro‘yxatga olingan — 525 028 ta. Poytaxtdan keyin eng ko‘p ro‘yxatga olingan avtomobillar Samarqand viloyatida — 392 475 ta, Toshkent viloyatida — 324 154 ta va Farg‘ona viloyatida — 325 009 ta.

Hududlar bo‘yicha jismoniy shaxslarga tegishli eng kam ro‘yxatga olingan yengil avtomobillar Sirdaryo — 68 278 ta, Jizzax — 90 860 ta va Navoiy viloyatlarida — 97 439 ta qayd etildi.

Ikkilamchi avtomobil bozori

Avgust oyida ikkilamchi bozorda 98 mingta avtomobil sotilgan, bu o‘tgan oyga nisbatan 21 foizga ko‘p. Shu bilan birga, ikkilamchi avtomobil bozori yil davomida 2,2 barobar o‘sdi.

Birlamchi va ikkilamchi avtomobil bozori (2021-2022):

Mahalliy avtomobillar savdosi

Avgust oyida mahalliy ishlab chiqarilgan yangi avtomobillarning sotilishi 17 mingtani tashkil etdi va iyul oyiga nisbatan 7,5 foizga kamaydi. Shu bilan birga, 2021-yil avgust oyiga nisbatan savdo hajmi 1,8 baravar oshdi.

Xorijiy avtomobillar savdosi

Chet elda ishlab chiqarilgan yangi avtotransport vositalari oldi-sotdi shartnomalari soni 1,8 mingtani tashkil etib, ushbu ko‘rsatkich o‘tgan oyga nisbatan 38 foizga, o‘tgan yilning avgust oyiga nisbatan esa 1,8 barobarga oshgani qayd etildi.

Mahalliy va chet elda ishlab chiqarilgan yangi yengil avtomobillar savdosi ulushi:

Xorijda ishlab chiqarilgan avtomobillar savdosining bunday keskin o‘sishi joriy yilning may oyidan boshlab import qilinadigan avtomobillarni olib kirish uchun bojxona to‘lovlarining pasayishi bilan izohlanadi, bu esa savdo hajmining o‘sishiga ta’sir ko‘rsatdi.

Joriy yilning may—avgust oylarida xorijiy avtomobillar savdosi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 1,6 barobarga oshgan.

Ushbu davrda mahalliy avtomobillar sotuvi ham barqaror o‘sishni ko‘rsatib, 1,4 barobarga oshgan.

O‘zbekiston avtomobillarni sotishdan ko‘ra sotib olishda davom etmoqda

2022-yilning yanvar—avgust oylarida O‘zbekiston 511,6 million dollarga teng bo‘lgan 20 765 ta yengil avtomobil import qilgan.

“Daryo” tahliliga ko‘ra, 8 oydan buyon avtomobillar importi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 5 786 taga oshgan.

Shu bilan birga, avgust oyida mashina importi hajmi o‘tgan oyga nisbatan tushib, 50,7 million dollarga yetgan. Iyulda O‘zbekiston 65 million dollarlik avtomobil sotib olgan.

Taqqoslash uchun, yanvarda avtomobillar importi 65,7 mln, fevralda 58,8 mln, martda 64,8 mln, aprelda 91,1 mln, mayda 40,1 va iyunda 75,4 mln dollarni tashkil qilgan.

Yil boshidan beri O‘zbekiston avtomobil eksporti hajmi 187,2 mln dollarni tashkil etdi.

Shunday qilib, 8 oy yakuni bo‘yicha avtomobil importi eksportdan 216,5 million dollar — 2,4 martaga oshgan.

Shu tariqa O‘zbekiston avtomobillarni sotishdan ko‘ra ko‘proq sotib olishda davom etmoqda.

O‘zbekistonda qaysi avtomobil eng ko‘p ishlab chiqarilmoqda?

O‘zbekistonda 2022-yilning yanvar—avgust oylarida 187 610 ta yengil avtomobil ishlab chiqarilgan.

“Daryo” hisob-kitoblariga ko‘ra, bu o‘tgan yilning shu davrida ishlab chiqarilgan avtomobillar soniga nisbatan 66 019 taga ko‘p.

Sakkiz oy ichida eng ko‘p ishlab chiqarilgan avtomobil Cobalt bo‘ldi — 60,6 mingta. Bu rusumda ishlab chiqarilayotgan avtomobillar soni o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 65,4 foizga o‘sgan.

Avgustda Cobalt avtomobilini ishlab chiqarish hajmida o‘sish kuzatilgan — 7,7 mingta. Biroq iyul oyida atigi 3,5 mingta bunday avtomobil ishlab chiqarilgan. Iyun oyida bu ko‘rsatkich 10 mingdan oshiq bo‘lgan edi.

Yanvar—avgust oylarida yengil avtomobil ishlab chiqarish bo‘yicha Gentra (55,4 ming) ikkinchi o‘rinni egallagan bo‘lsa, Damas (46,6 ming) uchinchi bo‘ldi.

Bundan tashqari, yil boshidan beri 15 680 ta Nexia-3 (o‘tgan yilga nisbatan 7,3 foizga ko‘paydi), 8 657 ta Spark (33,5 foizga oshdi), 12 168 ta maxsus yengil avtomobillar (37,4 foizga oshdi) va 92 dona Tracker ishlab chiqarildi.