Qozog‘istonda 29-avgust harbiy qismdagi portlashlar qurbonlari xotirasiga motam kuni deb belgilandi. Mamlakatda yana qachon milliy motamlar e’lon qilingan?

Qozog‘iston prezidenti Qosim-Jo‘mart To‘qayev 29-avgustni harbiy qismdagi omborlarda yuz bergan portlashlarda halok bo‘lganlar xotirasiga umummilliy motam kuni deb e’lon qildi.

“Halok bo‘lgan harbiy xizmatchilar va qutqaruvchilar haqiqiy qahramonlik va fidoyilik ko‘rsatdi. Ular xalq xotirasida mangu qoladi”, — deb yozdi To‘qayev o‘z Twitter’ida.

Mamlakat Favqulodda vaziyatlar vazirligining so‘nggi ma’lumotlariga ko‘ra, voqea qurbonlari soni 13 kishiga yetgan. Hodisa joyida yana uch nafar bedarak yo‘qolganni qidirish davom etmoqda. Jami jabrlanganlar soni qariyb 90 kishini tashkil etadi.

Eslatib o‘tamiz, 26-avgust kuni kechqurun Qozog‘istonning Jambil viloyatida muhandis-sapyorlik brigadasi joylashgan 28349-sonli harbiy qismda yong‘in sodir bo‘ldi. Alanga muhandislik o‘q-dorilari joylashgan omborni qamrab oldi, shundan keyin bir necha marta portlash yuz berdi. Qozog‘iston hukumati hodisaning bir nechta sabablarini ko‘rib chiqmoqda, qasddan o‘t qo‘yish versiyasini ham istisno qilmayapti.

Tengrinews yozishicha, ayni paytgacha Qozog‘istonda o‘n marta milliy motam e’lon qilingan. Fojialar turlicha — sanoat korxonalaridagi portlashlardan tortib, samolyotlar halokati va to‘g‘on yorilishigacha — bo‘lgan.

Mustaqil Qozog‘iston tarixida birinchi marta 2006-yilda milliy motam kuni e’lon qilingan, o‘shanda 26-sentabr kuni Qarag‘andi viloyatida Lenin nomli konda metan portlab, yong‘in yuzaga kelgan. Oqibatda 41 nafar konchi halok bo‘lgan.

Oradan qariyb ikki yil o‘tgach — 2008-yil 11-yanvarida — o‘sha hududning o‘zida yana bir portlash sodir bo‘ldi. Abay shahridagi konda 30 nafar tog‘-kon ishchisi halok bo‘ldi. Favqulodda vaziyat ustki qatlamni o‘rnatish texnologiyasining buzilishi oqibatida sodir bo‘lgan.

2010-yil 11-martida yana bir fojia yuz berdi. Qizilagachda to‘g‘on yorilishi zamonaviy Qozog‘iston tarixidagi eng halokatli toshqinlardan biriga aylandi. 45 kishi halok bo‘ldi, ularning 11 nafari — bolalar.

2012-yil fojialar soni bo‘yicha antirekord o‘rnatdi. 5-iyun kuni mamlakatda “Arkankergen” postida qozog‘istonlik chegarachilarning fojiali o‘limi munosabati bilan motam e’lon qilindi. 14 nafar harbiy xizmatchi va o‘qchi askarlar 28-may kuni postning o‘zida o‘ldirib ketilgan.

25-dekabr kuni esa Chimkent osmonida An-72 samolyoti halokatga uchradi. Bortda 27 nafar chegarachi, shu jumladan, yetti nafar ekipaj a’zosi bo‘lgan. Ularning barchasi halok bo‘lgan.

2013-yil 31-yanvarda ham halok bo‘lganlar xotirasiga milliy motam e’lon qilingan. Olmaota viloyatining Kiziltu qishlog‘i yaqinida Kokshetau — Olmaota reysini amalga oshirayotgan Challenger-200 samolyoti qulab tushdi. 16 nafar yo‘lovchi va besh nafar ekipaj a’zosi halok bo‘ldi.

2016-yil 5-iyun kuni Aqto‘beda ikkita qurol do‘koni va harbiy qismga bir guruh odamlar qurolli hujum uyushtirdi. Bir necha kishi halok bo‘ldi, ularning uch nafari — harbiy xizmatchilar. 9-iyun kuni motam e’lon qilindi.

Bek Air aviakompaniyasining Fokker-100 samolyoti halokati 2019-yil dekabrida yuz berdi. Olmaota—Nur-Sulton reysi uchib chiqishda keskin pasayib, beton to‘siqqa borib urildi. Qozog‘iston prezidenti 28-dekabrni umummilliy motam kuni etib belgiladi.

2020-yil 13-iyulda esa koronavirus pandemiyasi qurbonlari xotirasiga bayroqlar tushirildi.