Toshkentning Uchtepa tumanida joylashgan 38-o‘rta maktabning 6-sinf o‘quvchisi sinf rahbari tomonidan sinfdoshlarining oldida izza qilingani haqidagi murojaat yuzasidan “Daryo” muxbiri Musulmonbek Ibrohimov surishtiruv olib bordi.
O‘zini o‘qituvchisi tomonidan tahqirlagan deb aytayotgan 12 yoshli Hulkar (ismi o‘zgartirilgan)ning aytishicha, voqea 2-mart kuni tushdan keyin ro‘y bergan.
“Jismoniy tarbiya darsidan chiqib, ingliz tili darsiga kelganimizda sinf rahbarimiz (Ma’mura Isaqulova) kirib keldi. Hamma qizlarni doskaga chiqarib, oyoq va ustki kiyimlarni to‘g‘rilab, darsga kelishimizni aytdi. Mendan oldinda turgan ikkita qizga ham ustidagi kiyimi va yubkasini o‘zgartirib kelishni buyurdi. Oxirida menga navbat keldi. Yubkamni zamogini yarmigacha yechib, ‘Buni almashtirgin, bo‘lmasa, keyingi safar ham yechib olaman’, dedi. Keyin yubkamni yopdim, partaga o‘tirayotganimda bolalar ustimdan kulishdi”, — dedi Hulkar.
Qizning onasi “Daryo” muxbiri bilan suhbatda Hulkar soat 16:00 lar atrofida ikki sinfdoshi bilan uyga yig‘lab kelganini aytdi.
“Titragan va holati og‘ir edi. ‘Nima bo‘ldi?’, deb so‘rasam, ‘Maktabga bormayman’, deb yig‘lab yubordi. Sal o‘ziga kelgach, ‘O‘qituvchim sinfdoshlarim oldida yubkamni yechdi. O‘g‘il bola sinfdoshlarim meni qattiq haqorat qildi. Maktabga bormayman, meni sharmanda qilishdi’, dedi”, — deydi ona.
Hulkarning onasi qizi aytgan holat haqiqatdan ham bo‘lgan-bo‘lmaganligiga oydinlik kiritish uchun uning sinfdoshlari bilan gaplashgan, suhbatni audioga yozib olgan.
“Bir o‘rtog‘idan: ‘O‘qituvchi rostan Hulkarning yubkasini yechdimi?’, deb so‘rasam, ‘Ha, bolalar masxara qilib tashladi. Keyin qizingizning mazasi bo‘lmadi, doktorga olib tushsak, yo‘q ekan. Yuzini yuvib, darsda qatnashdi, o‘qish tugagach birga uyga olib bordik’, dedi. Undan tashqari yana ikki dugonasi ham qizim aytgan gaplarni tasdiqladi”, — dedi Hulkarning onasi.
Onaning ta’kidlashicha, yuz bergan voqea qizining ruhiyatiga og‘ir ta’sir qilgan. “Gapirgisi kelmay, ovqat yemadi, suv ichmadi. Keyin tez yordam chaqirishga majbur bo‘ldik. Shifokor situatsion nevroz, deb tashxis qo‘ydi”, — deydi ona. Shifokor bu yoshdagi bolalar gap ko‘tara olmasligi, o‘zini boshqarish, depressiyadan chiqishni bilmasligini, bu holda qand kasalligini orttirib olishi mumkinligini aytib, uni bolalar psixologi ko‘rigidan o‘tkazishni tavsiya qilgan.
Maktab direktori Gulnora Qo‘chqorova o‘qituvchi o‘quvchining yubkasi yechilganini rad etdi.
“Hulkarning sinfdoshlari menga aytdiki, o‘qituvchi: ‘Yubkangni zamogida katta yumalog‘i bor, bu ko‘zga tashlanadi. Sen qiz bolasan, endi katta bo‘lib qolding, zamokni yo o‘ng tomonga qilib olgin yoki boshqa yubka kiygin’, deb gapirgan, xolos. Boshqa sinfdoshlari shuni tasdiqladi. Onasiga ham sinfdoshlari o‘qituvchi yubkani yechmagani, faqat undan ushlaganini aytgan. Sinfdoshlaridan birining aytishicha, Hulkar bo‘lgan voqeani “oyimga oshirib aytaman” degan”, — dedi maktab rahbari.
Hulkarning sinf rahbari Ma’mura Isaqulova 33 yillik stajga ega, musiqadan dars beradi. Uning aytishicha, u o‘quvchiga yubkasi belgilangan me’yorlarga to‘g‘ri kelmagani uchungina tushuntirish bergan xolos.
“Xonaga kirib, avval o‘g‘il bolalarni turg‘azdim, ularga formaga tushib olish kerakligini aytdim. So‘ng qizlarni doskaga chiqarib, har biriga alohida-alohida tushuntirdim... Butun sinfga eshitiladigan qilib gapirganim ham yo‘q”, — deydi Ma’mura Isaqulova.
Navbat Hulkarga kelganida sinf rahbari uning yubkasidagi yumaloq temirni ushlab, bu libos bo‘lmasligini, o‘quvchi qiz boshqa yubkasini kiyib kelishi lozimligini aytgan. Sinf rahbarining ta’kidlashicha, uning bu so‘zlariga javoban Hulkar: “Ha”, deb javob bergan.
“Uning yubkasi belgilangan standartga to‘g‘ri kelmaydi, tor, istalgan vaqtda yechilib ketishi mumkin... Hech kimning yubkasini yechganim ham yo‘q. Forma tekshiruvini tugatgach, hamma qizlar joyiga o‘tirdi, men o‘zimning darsimga chiqib ketdim”, — deya qo‘shimcha qildi Ma’mura Isaqulova.
Vazirlar Mahkamasining “Davlat umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilarini zamonaviy yagona maktab formasi bilan ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorida yubkaning aynan zamokli bo‘lish-bo‘lmasligi haqida gap yo‘q. Shunga qaramay, maktab direktorining ma’naviyat va ma’rifat ishlari bo‘yicha o‘rinbosari Muhabbat Alimovaning so‘zlariga ko‘ra, maktabning o‘z ustavida forma belgilab qo‘yilgan.
“Hozir yagona forma majburiy bo‘lmasa-da, o‘quvchilarga oq-qora rangli formada bo‘lishlari kerakligini aytamiz. Agar forma deb turmasak, o‘quvchilar maktabga ming xil rangli kiyimda kelishi mumkin. Hulkarning yubkasida zamok bo‘lishi bizga to‘g‘ri kelmaydi, zamok buzilib qolishi mumkin. Ustavga to‘g‘ri keladi, ammo tor”, — dedi direktor muovini.
Ona qizini izza qilgan o‘qituvchi ustidan shikoyat qilish maqsadida Xalq ta’limi vazirligining 1006 ishonch raqamiga va mas’ul xodimlariga uch soat davomida qo‘ng‘iroq qilib, bog‘lana olmagan.
“Xalq ta’limi vazirligiga e’tirozimning birinchisi shuki, sinf rahbari boshqa fan hisobidan o‘quvchilarga tushuntirish olib borishi noto‘g‘ri. Ikkinchidan, agar qizimning formasi qoidaga to‘g‘ri kelmasa, buni uning kundaligiga yozib berishi kerak edi. Agar kundalikni ko‘rib, qo‘l qo‘yib borsam-u, lekin u shu yubkasini kiyishda davom etadigan bo‘lsa, maktab vakillari komissiya tuzib uyimga kelishi lozim. Bu ishlarning hech biri bo‘lmagan, bo‘lgan taqdirda ham o‘quvchining yubkasini yechishga hech kimni haqi yo‘q”, — deydi ona.
Onaning qo‘shimcha qilishicha, o‘qituvchi tomonidan standartlarga to‘g‘ri kelmaydi deb aytilayotgan yubkani Hulkar o‘quv yili boshlangandan buyon kiyib kelmoqda. Shu vaqtgacha uning o‘qishi bo‘yicha ham, formasi bo‘yicha ham o‘qituvchilar tomonidan hech qanday e’tiroz bo‘lmagan edi.
Ma’mura Isaqulova o‘quvchilarga tanaffus paytida tushuntirish berganini aytmoqda. Hulkarning sinfdoshlari esa sinf rahbari ingliz tili darsi vaqtida forma masalasida tushuntirish berganini ta’kidlamoqda.
Sinf rahbari Hulkarning formasi talabga javob bermasligi masalasida uning ota-onasini xabardor qilmaganini aytdi. “Lekin ota-onalar forma bo‘yicha farzandlarining kundaligiga yozilgan talablar bilan tanishib, qo‘l qo‘yib bergan”, — deya qo‘shimcha qildi sinf rahbari.
Voqea bo‘lgan vaqtda sinfda bo‘lgan o‘quvchi qizlar “Daryo” muxbiri bilan suhbatda Hulkarning onasiga aytgan gaplarga zid ma’lumot berdi. O‘quvchi qizlar dastlab: “Doskada Hulkarning yonida hech kim yo‘q edi, o‘qituvchi Hulkarni to‘sib turgan edi, shuning uchun nima bo‘lganini ko‘rmadik”, dedi. Keyinroq esa “sinf rahbarimiz uning faqat yubkasi zamogidan ushlab tanbeh berdi” dedi. Ayni vaqtda ular sinf rahbari Hulkarning yubkasiga tegingan vaqtda hamma bolalar kulib yuborgani va tarbiyaviy soat ingliz tili darsi hisobidan bo‘lganini tasdiqlagan.
Qizning otasi o‘qituvchiga chora ko‘rish uchun ichki ishlar idorasiga ariza bilan murojaat qilgan. “Agar biz hozir jim tursak, ertaga bu holat boshqa o‘quvchilar bilan ham takrorlanishi mumkin. Maqsadim — bu kabi holatlar ortiq yuz bermasin”, — deya ta’kidladi Hulkarning otasi.
Uchtepa tuman voyaga yetmaganlar va yoshlar bilan ishlash guruhi katta inspektori kapitan Oqil Abdurahmonovning “Daryo”ga ma’lum qilishicha, shikoyat bo‘yicha tegishli tartibda ish boshlangan. Uning ta’kidlashicha, surishtiruv o‘rnatilgan tartibda olib borilib, huquqbuzarlik sodir etgan shaxslarga qonuniy chora ko‘riladi.
Izoh (0)