So‘nggi paytlarda ijtimoiy tarmoqlarda trollar (ismi, familiyasi va boshqa shaxsiy ma’lumotlarini ko‘rsatmasdan turli postlar tagiga buyurtma asosida izoh qoldiruvchilar) ko‘payib ketmoqda.
Jurnalist Dilbar Ismatullayeva va Alimoff kanali hamkorlikda trollar qanday paydo bo‘lishi, ularni kim va qanday yollashini aniqlashga harakat qilib ko‘rdi. Ular trollikka yollovchilar bilan suhbatlashdi.
“Xabar tagiga ‘O‘zi nima ishni qoyillatib qo‘yibdi?’ deb yozishadi. O‘shanaqa izohlarga biz har xil profillardan kirib, ijobiy izoh yozib turishimiz kerak. Mana bunaqa ishlar bo‘lyapti, mana bunaqa qildilar, deb yozasiz, keyin boshqa profildan kirib o‘zingizning gapingizni ma’qullab izoh qoldirasiz. Bu ishga pul ham to‘laymiz. Sizni ishonchli odam deb tavsiya qilishdi, iloji boricha og‘zingizga mahkam bo‘lishingiz kerak, iloji boricha aktiv bo‘lishingiz kerak”, — deydi “trollik”ka yollovchi ayol jurnalist bilan suhbatda.
Keyin uni ishonchli odam sifatida Telegram’dagi maxsus guruhga qo‘shishadi. 13 kishidan iborat guruhga Facebook ijtimoiy tarmog‘idagi ishtirokchisi ko‘p bo‘lgan guruhlar (“Ozodlik” radiosi, “Xalq bilan muloqot”, “Olg‘a, Qoraqalpog‘iston”, “Fergana.ru”, “Goluboye nebo Uzbekistana”) va ulardagi eng ko‘p muhokamalarga sabab bo‘layotgan mavzular havolasi tashlab turilar ekan. Masalan, Shavkat Mirziyoyev olib borayotgan islohotlar, uylar buzilishi, O‘zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurash mavzusidagi postlar havolalari guruhga bo‘lishilib, guruh a’zolaridan ushbu postlar ostiga yozib qoldirilayotgan salbiy fikrlarga ijobiy javob qaytarish haqida topshiriq beriladi.
“Yozgan izohingizni skrinshot qilish esingizdan chiqmasin, sababi izohingiz guruh adminlari tomonidan o‘chirilishi mumkin”, — deya eslatadi guruh admini.
Guruh a’zolaridan biri guruhdoshlariga “Xuddi aktiv profillardagidek, profillarga u-bu narsa joylab turishni” maslahat beradi. “Trolligimiz sezilmasin” deb yozadi u.
Surishtiruv natijasida Telegram’dagi ushbu guruhni yuritayotgan va guruh a’zolariga postlar ostiga qanday izoh qoldirish haqida topshiriq berayotgan “admin” Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent davlat axborot texnologiyalari universiteti o‘quv ishlari bo‘yicha prorektori Fayzulla Agzamov ekanligi ma’lum bo‘ladi.
Profillarni go‘yoki faol qilib ko‘rsatish uchun “u-bu narsa joylab turish” ni tavsiya qilgan guruh a’zosi esa Toshkent axborot texnologiyalari universiteti matbuot kotibi G‘ulom Nazarov bo‘lib chiqadi.
Alimoff kanalining yozishicha, Oliy ta’lim vazirligining Telegram kanalida bu yigitning hozirgi stipendiya tizimini oqlashi haqidagi maqolasi e’lon qilingan.
“Oliy ta’limdagilar shu yigitni fikrlarini, ya’ni trollni fikrlarini chiqarishgan bo‘lyaptimi shunda kanallarida? Yoshlarni ortidan ergashtira oladigan liderlarmi shular? Zakazga xalq muammolarini oqlab beradigan va jamiyatda soxta pozitiv nastroy qilishga urinib, xalq va prezidentni aldaydigan yigitning o‘sha stipendiya masalasidagi gaplari chin dildan yozilgan va u chin ko‘ngildan shu qarorni chiqarganlarni oqlayapti deb ishonish mumkinmi? Absolyutno yo‘q! Chunki so‘zlaringning salmog‘i yo‘q ukam. Suv”, — deb yozadi Alimoff.
Izoh (0)