20-avgust kuni Toshkentda O‘zbekiston Respublikasi va Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik (MAGATE) o‘rtasida hamkorlik munosabatlari o‘rnatilganining 25 yilligiga bag‘ishlangan tantanali tadbirlar bo‘lib o‘tdi. Bu haqda Energetika vazirligi matbuot xizmati xabar beradi.
Toshkent shahridagi Turin politexnika universitetida tashkil etilgan tadbirda bosh direktor o‘rinbosari — MAGATE yadro energiyasi Departamenti rahbari Mixail Chudakov ishtirok etdi.
Ushbu tadbir natijasida mutaxassislar va MIFI talabalari Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik rahbariyati bilan muloqotda bo‘lish va o‘zlarini qiziqtirgan savollarga javob olish imkoniga ega bo‘ldi.
Uchrashuvda ta’kidlanganidek, O‘zbekiston va MAGATE hamkorligi hozirgi vaqtda mamlakat atomdan tinch maqsadda foydalanuvchi davlatlar safiga qo‘shilgandan keyin yanada jadallik bilan rivojlanib bormoqda.
M.Chudakovning aytishicha, MAGATE O‘zbekiston bilan o‘zining boy tajribasi xususida o‘rtoqlashishga hamda mamlakatning atom energiyasidan tinch maqsadda foydalanish borasida yadro infrastrukturasini yaratishga qaratilgan sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlashga tayyordir.
Mamlakatdagi birinchi atom elektr stansiyasi qurilishi loyihasi boshlanishidayoq MAGATEning yadro energeyasi Departamenti mutaxassislari ikki marta O‘zbekistonga tashrif buyurib, respublikaning manfaatdor vazirlik va idoralari xodimlari ishtirokida AES loyihasini amalga oshirishga doir seminarlar o‘tkazgan edi.
O‘zbekiston Respublikasi 1994-yildan boshlab Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik (MAGATE) a’zosi hisoblanadi.
O‘sha yili O‘zbekiston Respublikasi va Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik o‘rtasidagi Yadroviy qurolni tarqatmaslik bilan bog‘liq bo‘lgan kafolatlarni qo‘llash to‘g‘risida shartnoma imzolandi.
1998-yilda esa O‘zbekiston va MAGATE o‘rtasida O‘zbekiston Respublikasi Yadroviy materialni jisman himoya qilish to‘g‘risidagi Konvensiyaga qo‘shilishi munosabati bilan qo‘shimcha protokol imzolandi.
MAGATE bilan hamkorlik texnik yordam doirasida loyihalarni faol amalga oshirishda namoyon bo‘lmoqda, xususan, respublikadagi onkologik markazlarning radiatsion xavfsizligini oshirish, yuqori texnologiyali ilmiy tibbiy asbob-uskunalar sotib olish va radiatsiyaviy tibbiyot bo‘yicha o‘qitish, Milliy universitetning yadro fizikasi laboratoriyalarida yangi usullar bo‘yicha mashg‘ulotlar o‘tkazish yakunlandi. O‘zbekiston milliy universiteti va Samarqand davlat universiteti, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Yadro fizikasi institutining yagona tadqiqot yadroviy reaktorini modernizatsiya qilish va uning xavfsizligini ta’minlash, sarflangan yuqori boyitilgan yadro yoqilg‘isini kelib chiqqan mamlakatga (Rossiya Federatsiyasiga) olib chiqish, “Foton” AJ, “O‘zeltexsanoat” uyushmasi ilmiy-tadqiqot yadroviy reaktorining barcha maydonchalarini bo‘shatish va hokazolar.
Umuman olganda, MAGATE sohaga kadrlar tayyorlash va ularning malakasini oshirishga sezilarli tarzda yordam ko‘rsatmoqda. Jumladan, “O‘zatom” agentligi xodimlari va loyihaga aloqador mutasaddi vazirlik, idoralar xodimlari MAGATEning Venadagi qarorgohida, shuningdek, AQSh, Rossiya, Ruminiya va Chexiyada malaka oshirish maqsadida tashkil etilgan o‘quv seminarlari, treninglarda ishtirok etdi. Seminarlar va treninglar AES qurilishi uchun maydoncha tanlash, yadro qonunchiligi, obyektni jisman himoyalash, kadrlar tayyorlash va boshqa qator yo‘nalishlarga bag‘ishlandi.
O‘zbekiston yadro sohasida texnologiya va tajribalarni, ilg‘or g‘oyalarni joriy etishni MAGATE bilan texnik hamkorlikning muhim vositasi deb biladi. Agentlikning boshqa ko‘plab a’zo-davlatlari singari O‘zbekiston uchun texnik hamkorlik bu yadro sohasi bo‘yicha bilim va texnologiyalarni qator sohalarga joriy etishdan iboratdir.
Xalqaro atom energiyasi dasturining holati to‘g‘risida dunyo hamjamiyatiga ochiqlikni ta’minlash maqsadida MAGATE 2020-yilda O‘zbekiston Respublikasida yadroviy infratuzilmani (INIR) har tomonlama ko‘rib chiqish bo‘yicha missiya o‘tkazilishini tasdiqladi.
Shuningdek, ushbu missiyaga tayyorgarlik ko‘rish va 2019-yil oktabr oyida respublikaning o‘zini o‘zi baholashini o‘rganish uchun tegishli seminar o‘tkazish ko‘zda tutilgan.
Hozirgi vaqtda O‘zbekistonning yadroviy energiya dasturi rivojlanish holatini mustaqil baholash amalga oshirilmoqda va yaqin kelajakda ushbu o‘zini o‘zi baholash natijalari to‘g‘risidagi hisobot rasmiy ravishda MAGATEga yuboriladi.
Bugungi kunda, 2020—2021-yillarda O‘zbekistonda birinchi atom elektr stansiyasini qurish loyihasi doirasida kadrlar salohiyatini oshirish va yadroviy infratuzilmani yaratish bo‘yicha MAGATE bilan texnik hamkorlik dasturi ishlab chiqilgan.
Unda 2020—2021-yillarda o‘zbekistonlik mutaxassislarning xorijiy mamlakatlarda AES qurilishi loyihasi bilan bog‘liq o‘quv seminarlarda ishtirok etishini ta’minlash, MAGATE va O‘zbekistondagi bir qator yetakchi mutaxassislar ishtirokida o‘quv seminarlari o‘tkazish, shuningdek, MAGATE missiyasini o‘tkazish kabi tadbirlar qamrab olingan.
Izoh (0)