“O‘zbekiston” telekanalining “Uchburchak” tok-shousining so‘nggi — 23-dekabrda efirga uzatilgan soni ijtimoiy tarmoqlarda shov-shuvlar, qizg‘in va murosasiz muhokamalarga sabab bo‘ldi. Ko‘rsatuvning bosh qahramoni — Muxlisa ismli ayol.
Muxlisa qaynotasi unga sevgi izhor qilgani, shu sabab oilasi buzilib ketayotganidan shikoyat qilgan. Ko‘rsatuvda ayolning kelinlik va qizlik mahallasidan faollar, u istiqomat qiladigan tumanning psixologi ham qatnashgan va bu masala yuzasidan ularning ham fikri olingan. Muxlisadan tashqari, uning erining ismi Qahramon ekani ma’lum, boshqa tafsilotlar — nafaqat qarindoshlarning, balki taklif qilingan faollarning ham ism-familiyasi, qayerdan ekanligi ko‘rsatuvda aytilmagan.
Mavzuga doir:— “Erim ichib kelib, qizimni yalang‘och vannaga tushishga majbur qiladi”. Farzandi tirik yetim bo‘lishiga rozi mirobodlik ayol hikoyasi;— “Erimni ovsinim bilan tutib olganman”. “O‘zbekiston” telekanali xiyonatga uchragan ayollarning so‘zlarini efirga olib chiqdi
Muxlisaning hikoyasi
18 yoshimda sovchilar orqali turmushga chiqqanman. Kelin bo‘lib tushganimga to‘rt yil bo‘lgan. Uch yoshli farzandim bor. Qaynota, qaynonam, xo‘jayinim bilan uch yil baxtli yashadim.
64 yoshli qaynotam avvaliga xonamizni poylayotganini sezib qoldim. Erimga aytsam, ishonmadi. So‘ng bir kun xonamiz chirog‘ini o‘chirib, kutdim — qaynotam derazamiz tagiga kelganida, erimni uyg‘otib ko‘rsatdim. Erim bu haqda qaynonamga aytishimni so‘radi. Qaynotam nafaqat xonamiz derazasi ostida, balki hammomdaligimda uning orqasidagi molxonada ham meni poylagan. Lekin buni isbotlab bera olmadim. Qaynotamning bu harakatlari haqida qaynonamga aytganimda: “Bunaqa bo‘lishi mumkin emas, dadangiz qarilar-ku”, degan edilar.
Bir kun hovlida bir o‘zim qolib ketganimda (erim hasharga ketgan, qaynonam ko‘chaga chiqib ketgan edi), qaynotam xonasidan chiqib, meni chaqirdi. “Ha, nima?”, desam, “Buyoqqa kel, qo‘lingdan bir o‘pay”, dedi. Uydan qochib chiqib, ovsinimning qizini chaqirib keldim. Ertasi kuni uyda ko‘pchilik bor edi, oshxonada ovqat qilayotganimda qaynotam oldimga kelib: “Men seni sevib qoldim”, dedi; meni kiyimsiz holda ko‘rgan ekanlar, shundan keyin yaxshi ko‘rib qolgan ekanlar.
O‘sha kuni uyda ovsinim bor edi — unga bor gapni aytib berganimdan keyin, u “yonimdan ketma” dedi, kun bo‘yi uning ortidan yurdim; ovsinim bu xonadonga kelin bo‘lib tushganiga 10 yilcha bo‘lgan, u bilan hech qachon bunday hodisa yuz bermagan ekan.
Meni qizlik uyimga faqat qaynotam mashina olib borib, olib qaytardi. Mashinada ham har xil gaplarni gapirardilar, ortiq ular bilan bormayman deb erimga aytganimda, seni faqat dadam olib boradilar, deb aytganlar. Qaynotam oyoqlarini ham faqat menga yuvdirardilar, yuvayotganimda yelkamdan silab qo‘yish odatlari chiqqanidan keyin bu ishni umuman qilgim kelmay qolgan. Erim bularni o‘zi ko‘rib turgan.
Erim ham, qaynonam ham menga ishonmadi. Erim: “Dadamni jinniga chiqarding!”, deb urdi ham. Oxiri katta janjal bo‘lib ketganida erim: “Dada, bu nima qilganingiz, kelib-kelib mening xotinimga osilasizmi, ko‘chadagi bo‘lsa ham indamas edim”, dedi. Keyinroq qaynotam tan olib: “Kechir o‘g‘lim, meni shayton yo‘ldan urdi, bilmasdan shunaqa ish qilib qo‘ydim”, dedi. Bu gaplardan o‘z ota-onam xabar topganidan keyin, kelib, meni olib ketishdi.
Hozir erim tomon ajrashish uchun sudga ariza bergan. Men oilamdan ajralishni istamayman. Erim: “Onam va otamdan uzr so‘rasang bo‘ldi, uyimiz eshigi sen uchun ochiq”, deb aytyapti. Mahalla-ko‘y ham qaynotamning hisobidan alohida, namunaviy uy olib berishni va’da qilgan. Biroq qaynotamga ishonmayman, yana shunday voqealar yuz berishidan qo‘rqaman.
Qaynota, er, otaning fikri
Ko‘rsatuv ijodkorlari Muxlisaning qaynotasi, eri va otasi bilan telefon orqali bog‘langan. Qaynotaning aytishicha, “sevgi izhori” haqidagi gap-so‘zlar — bo‘lmagan gap, bo‘hton. Er ham bu gaplarni “tuhmat” deb atagan. Ularning aytishicha, Muxlisa, xususan, oyog‘i og‘riydigan qaynonasiga qaramaslik va bo‘lak bo‘lib chiqish uchun shu bo‘htonni boshlagan.“Bolalarimni qanday ko‘rsam, seni ham shunday ko‘raman, qizimni uzatganman, qizimning o‘rnida qizsan, nabiramning o‘rnida nabiramsan, deganman”, — deydi qaynota. Uning qo‘shimcha qilishicha, Muxlisa eri bilan muntazam janjallashgan (ayolning qo‘shimcha qilishicha, qaynotasi aynan shuni — “ular janjallashaverardi” degan gapni ushlab olgan: “Derazamiz ostiga ham yana janjallashmayaptimi, deb xabar olgani kelib turganmishlar”).
Muxlisaning otasi esa qaynotasi qiziga sevgi izhor qilganini eshitganidan so‘ng, “bu gapga chiday olmay” uni borib olib kelganini aytgan. “Hamma joyda, kim bo‘lsa ham, men javob beraman. Chunki qiz meniki, qizim uchun hamma narsaga tayyorman”, — dedi ayolning otasi.
Mahalla faollari, tuman psixologining fikri
Muxlisaning kelinlik mahallasi vakili qaynotaning oilasiga “salbiy xarakteristika” berolmasligini aytgan. “Juda ibratli oila, bu oilada tartib-intizom birinchi o‘rinda. Kelin-bolaning gapiga qo‘ni-qo‘shnilarning ham ishonishi qiyin”, — dedi mahalla qo‘mitasi vakili. Ayni vaqtda, u mahallaning maqsadi — oilani yarashtirish ekanini aytib, “yarashib ketadi, deb o‘ylaymiz”, deb qo‘shimcha qildi.
Muxlisaning qizlik mahallasi ayolga ham, uning ota-onasi oilasini ham “yaxshi” deb atadi. “Qaynota bilan bog‘liq holatni hech kim ko‘rmagandek, biz uchun ham. Lekin er-xotinning yarashib, oilaning yashab ketishi uchun uchqun bor”, — dedi mahalla vakili. “Muxlisa tuhmat qilmayaptimi?”, — degan savolga mahalla vakili: “Qizimiz — yaxshi qiz”, deb javob berdi.
Tuman psixologining aytishicha, Muxlisaning qaynotasi uyida ota, qizlik uyida esa ona hukmron, uning o‘zi ham onasi bilan juda ko‘p muloqotda bo‘ladi. U 65 yoshga to‘layotgan keksa kishining xatti-harakatlarida Muxlisa shilqimlik sifatida qabul qilishi mumkin bo‘lgan jihatlarini sezmaganini aytdi. U bu gapni “neytral bo‘lib aytayotgani”ni alohida ta’kidlagan. “Lekin bu qiz aldayapti, degan xulosa chiqarish ham qiyin”, — dedi tuman psixologi. Uning qo‘shimcha qilishicha, Muxlisaning to‘rt yillik turmushi davomida u va eri o‘rtasida muntazam janjal bo‘lgan.
Ko‘rsatuv davomida so‘z olgan tomoshabinlardan biri Muxlisaning so‘zlarini shubha ostiga olib, quyidagicha fikr bildirdi: “Nega ikki katta kelinga bo‘lmagan bunday munosabat bu kelinga bo‘ldi? Nima, ular bu qiz kabi hurliqo emasmi? Ayol har qanday erkakka qattiqroq gapirib, uni o‘zidan nari qilish mumkin. Bir nima bo‘lganki, bu qiz qaynotasini o‘ziga jalb qilib qo‘ygan. Qaynota o‘zidan o‘zi kelib sevgi izhor qilmaydi, ‘kel, qo‘lingdan bir o‘pay’, demaydi. Balki qaynota molxonaga o‘zicha kirgandir — bu kelin ham hammomga parda tortib qo‘ysin edi. Bu qiz aytayotgan voqea bo‘lmagani uchun, bu kabi gap-so‘zlarga oriyati yo‘l qo‘ymagani uchun ham bugungi ko‘rsatuvda na qaynota, na qaynona va na er bor”.
Izoh (0)