O‘zbekiston aholisining yarmidan ortig‘i ortiqcha vaznga ega (tana massasi indeksi 25 kg/m2 ga teng yoki undan ortiq). Ayni vaqtda mamlakatning har beshinchi fuqarosi (aholining 20,1 foizi) semirishdan aziyat chekadi (tana massasi indeksi 30 kg/m2 ga teng yoki undan ortiq). Bu haqda “Gazeta.uz” xabar bermoqda.
Ushbu ma’lumotlar O‘zbekiston Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan 2014-yilning yanvar-aprel oylarida Jahon banki “Salomatlik-3” loyihasi doirasida Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST)ning xalqaro mutaxassislari ko‘magida o‘tkazilgan tadqiqot natijalariga ko‘ra olindi. Tadqiqotda 18-64 yosh oralig‘idagi 4350 kishi ishtirok etdi. Tadqiqot uch bosqichda – respondentlar o‘rtasida so‘rov, shuningdek, jismoniy (bo‘y, og‘irlik, bel va bo‘ksalarning aylanasi, qon bosimi) va biokimyoviy (qondagi xolesterin va glyukoza miqdori) ko‘rsatkichlarni aniqlash bo‘yicha o‘tkazildi.
Tadqiqot natijalari O‘zbekiston aholisi uchun bir qator muammoli jihatlar borligini, ularni hal qilish va bartaraf etish bo‘yicha faol choralar ko‘rish kerakligini ko‘rsatdi. Xususan, ovqatlanish va jismoniy faollikning ozligi bilan bog‘liq muammolar eng dolzarb bo‘lib turibdi. Ma’lum bo‘lishicha, O‘zbekiston aholisining uchdan ikki qismi (67,2 foizi) har kuni yetarli miqdorda meva va sabzavot iste’mol qilmaydi, aholini qariyb yarmi (46,3 foizi)ning qoni tarkibida xolesterin miqdori keragidan ortiq.
Aholining uchdan bir qismi (30,8 foizi)da yuqori arterial bosim borligi, 9,1 foizining qoni tarkibida glyukoza miqdori belgilanidan yuqori ekanligini aniqlandi. Tadqiqot mamlakat miqyosida alkogol va tamaki mahsulotlari iste’moli ko‘lamiga baho berish imkonini berdi. 18-64 yosh oralig‘ida asosan erkaklar alkogol va tamakini ko‘p iste’mol qilishi ma’lum bo‘ldi – ularning 30,7 foizi so‘nggi 30 kun davomida alkogol va 42,4 foizi tamaki mahsulotini iste’mol qilgan. Ayollar orasida esa ko‘rsatkichlar sezilarli past – mos ravishda 5,7 va 1,5 foiz.
Tadqiqotchilar fikricha, 40-64 yosh oralig‘idagi aholining 20 foizdan ortig‘ida yurak-qon tomir kasalliklari rivojlanishi xavfi borligi juda xavotirlidir va bu yaqin 10 yil ichida jiddiy asoratlar (miokard infarkti, insult va buyrak kasalliklari) rivojlanishi ehtimolini bildiradi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, O‘zbekiston aholisining har 9 nafaridan bittasi (11 foizi)da infeksion bo‘lmagan kasalliklar tahdidi yo‘q, ular asosan yoshlardir. Aholining 66,4 foizi infeksion bo‘lmagan kasalliklarning qo‘zg‘ashining kamida 1-2ta, 22,6 foizida esa bir vaqtning o‘zida 3-5tagacha tahdidlari mavjud. “Shahar – qishloq” kesimida tahdid omillari keskin farq qilmaydi.
JSSTning O‘zbekistondagi vakili Asmus Xammerixning qayd etishicha, yurak-qon tomir hastaliklari, saraton, nafas olish organlarining surunkali hastaligi va qandli diabet kabi infeksion bo‘lmagan kasalliklar butun jahon bo‘ylab nogironlik va o‘lim holatlarining asosiy sabablari hisoblanadi. Qayd etishlaricha, bu kabi so‘rovnoma va tadqiqotlarni O‘zbekistonda har besh yilda o‘tkazish rejalashtirilmoqda.
Izoh (0)