Гренландия ороли Қўшма Штатлар таркибига қўшилган тақдирда, уни таъминлаш харажатлари қанчага тушиши ҳисоблаб чиқилди. Бу ҳақда учта ишончли манбага таяниб, The Washington Post хабар берди.
Манбаларга кўра, сўнгги ҳафталарда Оқ уй амалдорлари Гренландиянинг 57 минг аҳолисига давлат хизматларини кўрсатиш қийматини ҳисобламоқда. Бюджет бошқармаси ходимлари эҳтимолий харажатларни ва оролнинг табиий ресурсларидан олиниши мумкин бўлган даромадни ҳам инобатга олмоқда.
Оқ уйнинг кўриб чиқилаётган вариантларидан бири Гренландия ҳукуматига Копенгаген билан ҳозирги келишувдан кўра манфаатлироқ битим таклиф этишдир. Ҳозирда Дания оролни молиялаштириш учун тахминан 600 миллион доллар ажратмоқда. Америкалик амалдорлардан бири АҚШ бундан анча кўпроқ маблағ таклиф қилишга тайёрлигини айтди.
Гренландия — Шимолий Муз ва Атлантика океанлари оралиғида жойлашган дунёдаги энг катта орол. Деярли 300 йил давомида у Дания назорати остида бўлиб, кенг автономияга эга. Орол аҳолиси тахминан 57 минг кишини ташкил қилади.
Трамп Гренландияни сотиб олиш ниятини илк бор 2019 йилда ўзининг биринчи президентлик муддати пайтида эълон қилган ва 2024 йилги сайловларда ғалаба қозонганидан кейин бу масалага яна қайтган. У буни орол АҚШ миллий хавфсизлиги учун, айниқса, Хитой ва Россия билан қарама-қаршилик контекстида муҳим аҳамиятга эгалиги билан изоҳлаган.
Гренландия ҳудудида аллақачон АҚШнинг Питуффик ҳарбий базаси фаолият юритмоқда. Бу объект баллистик ракеталар учирилиши ҳақида эрта огоҳлантириш тизимининг асосий элементи ҳисобланиб, стратегик аҳамиятга эга: у орқали Европадан Шимолий Америкага энг қисқа йўл ўтади. Вашингтон Дания билан 1951 йилда Гренландия мудофааси тўғрисидаги битимни имзолаган. Сўнгги йилларда Копенгаген оролнинг мудофаа қобилиятини мустаҳкамлашга алоҳида эътибор қаратиб, бунинг учун аллақачон 2 миллиард доллар маблағ ажратган.
Совуқ уруш даврида Гренландия АҚШ ва НАТО мудофаа тизимида муҳим рол ўйнаб, Совет сувости кемаларининг ҳаракатини назорат қилишни таъминлаган. Бироқ сўнгги йилларда минтақага қизиқиш янада кучайди. Арктика музликлари эриши билан янги денгиз йўллари очилмоқда, бу эса Гренландияни янада стратегик аҳамиятга эга ҳудудга айлантирмоқда. 2022 йилда Пентагон Питуффик базасида АҚШ ҳарбий-ҳаво кучларининг узлуксиз ишлашини таъминлаш учун 4 миллиард долларлик шартнома тузди. 2023 йилда эса у ерга биринчи марта тўртта F-35 қирувчи самолёти жойлаштирилди.
Изоҳ (0)