НАТО АҚШ президенти Дональд Трампга Гренландия масаласидаги “баҳс-мунозараларни” юмшатиш учун Арктикадаги ҳарбий иштирокини сезиларли даражада кенгайтириш таклифини бермоқчи. Бу ҳақда Handelsblatt хабар берди.
Трамп дунёдаги энг катта оролга, аввало, Америка хавфсизлик манфаатлари нуқтайи назаридан “қизиқиш билдирмоқда”. Ҳарбий альянс фикрича, НАТОнинг минтақада анча кучли иштироки ҳам АҚШ хавфсизлиги манфаатларига мос келиши мумкин.
Гренландия ўзининг бой хом ашё захиралари ва Арктика устидан ҳарбий назорат учун база сифатида стратегик аҳамиятга эга. Иқлим ўзгаришлари кучайиб бориши сабабли кемалар қатнайдиган йўллари, айниқса, ёз ойларида, тобора қулайроқ бўлиб бормоқда.
Альянс доирасидаги маълумотларга кўра, ҳозирда Трамп билан норасмий музокараларда муҳокама кетмоқда. 2023 йилда қабул қилинган янги мудофаа режалари АҚШ иштирокини кучайтириш учун асос бўлиши мумкин. Бу узоқ шимолда тийиб туриш ва мудофаа салоҳиятини кучайтириш чораларини назарда тутади.
АҚШ аллақачон Дания билан келишув асосида Гренландиядаги Питуффик базасидан фойдаланмоқда. Ушбу база ракета ҳужумидан огоҳлантириш тизимлари, ракетага қарши мудофаа ва космик кузатув миссияларини қўллаб-қувватлайди. Нуукдаги Арктика қўмондонлиги туфайли Дания Қуролли кучлари ҳам асосан шу ерда мавжуд бўлиб турибди.
“Бир томондан, агар етакчи аъзо тўсатдан бошқа давлат ҳудудини куч билан аннексия қилиш билан таҳдид қилса, альянс энди ўз обрўсидан хавотир олиши керак. Бошқа томондан, агар АҚШ бундай масала бўйича баҳс туфайли альянсдан чиқса, НАТО учун катта ҳалокат бўларди, чунки НАТОнинг тийиб туриш стратегияси, биринчи навбатда, АҚШнинг ядровий арсеналига ва уларнинг қуролли кучларига асосланади.”, дейилади хабарда.
Трамп Гренландияни ўзлаштирмоқчи
АҚШнинг сайланган президенти бир неча бор Гренландия АҚШ таркибига кириши кераклигини айтганди. У орол миллий хавфсизлик ва ҳимоя учун, жумладан, Хитой ва Россиядан ҳимояланишда стратегик аҳамиятга эгалигини айтган. Гренландия бош вазири Муке Эгеде бунга жавобан орол “ҳеч қачон сотилмайди” деб жавоб берган. Шу билан бирга, у орол Даниядан мустақилликка эришмоқчи эканини тан олган. У Трамп билан айрим масалаларни муҳокама қилишга тайёр.
Bloomberg манбаларига кўра, Трамп жамоаси Гренландия билан қизиқишган, чунки оролда электрон қурилмаларда ишлатиладиган олтин, олмос, уран ва нодир металларнинг катта захиралари мавжуд. Қироллик АҚШ президентининг даъволари фонида Гренландия мудофаасига 14,6 миллиард крона (2,05 миллиард доллар) сармоя киритишга қарор қилди. Маблағ вертолёт ва дронларни таший оладиган учта янги Арктика кемасига сарфланади.
Изоҳ (0)