Украина газ ва нефть бўйича АҚШнинг янги келишув лойиҳасига норозилик билдирди

АҚШ Украинанинг фойдали қазилмалари, жумладан, газ ва нефтини ҳам ўзлаштиришни ўз ичига олган битимнинг янги лойиҳасини таклиф қилган эди. Украина мазкур келишув лойиҳасига ўзгартиришлар киритмоқчи. Бу ҳақда манбаларга таяниб, Bloomberg хабар берди. 

Манбаларга кўра, Киев келишувга Америка инвестицияларини кўпайтириш мажбуриятини киритмоқчи. Украина расмийлари келишувнинг ҳозирги кўринишда имзоланиши нафақат Европа Иттифоқига аъзо бўлишга путур етказиши, балки уруш бошланганидан бери Қўшма Штатлар томонидан кўрсатилган барча ҳарбий ва иқтисодий ёрдамни қоплашни талаб этишини айтди. Украина президенти Владимир Зеленский ёрдам қарзга берилмаганини ва буни тан олмоқчи эмаслигини бир неча бор таъкидлаган.

Келишувнинг ҳозирги таҳририда АҚШ Украинанинг фойдали қазилмалари, жумладан, нефть ва гази, асосий энергетика активларини ўзлаштириши, бўлажак инвестициялар устидан назоратни қўлга киритиши кўзда тутилган. Бундан ташқари, у табиий ресурслардан фойдаланиш билан боғлиқ инфратузилмани қамраб олади: автомобиль ва темир йўллар, қувурлар, портлар ва қайта ишлаш заводлари шулар жумласидандир.

Украинанинг нефть, газ ва фойдали қазилмаларни қазиб олиш бўйича лойиҳаларидан тушган даромадлар икки давлат ўртасида махсус инвестиция жамғармаси томонидан тақсимланади. Шу билан бирга, АҚШ фойдани биринчи бўлиб олади ва инфратузилма лойиҳаларига устувор ҳуқуқларни, шунингдек, ресурсларни учинчи томонларга сотишга вето қўйиш ҳуқуқини сақлаб қолади.

Bloomberg маълумотларига кўра, 28 март куни Украина расмийлари АҚШдаги ҳамкасблари, жумладан, ҳуқуқий масалалар бўйича экспертлар билан видеоконференция ўтказиб, 60 саҳифали келишув лойиҳаси бўйича тушунтириш олган.

Манбанинг таъкидлашича, америкаликлар Киев томонидан билдирилган хавотирларга, айниқса, Украинанинг Европа Иттифоқига қўшилиш мақсадлари бўйича эҳтимолий можарога эътироз билдирмаган. Бу Вашингтон тузатишларни муҳокама қилиш учун очиқ эканини кўрсатади.

Украина ҳукумати янги лойиҳани аввал эришилган келишув билан солиштирганда “орқага қадам” деб ҳисобламоқда. Уларнинг фикрича, ҳужжат аввал Зеленский томонидан рад этилган дастлабки версияга ўхшайди.

Зеленский АҚШ билан ресурслар бўйича келишувни муҳокама қилишга ҳали эрта эканини айтди, чунки шартлар доимий равишда ўзгариб бормоқда. У, шунингдек, АҚШ Украинани “қарши” деб ҳисобламаслигини хоҳлашини таъкидлаб, Вашингтон билан ҳамкорликка содиқ эканини билдирди.

Бунга жавобан, Трамп 24 март куни Украина билан келишув бўйича музокаралар якунланганини ва ҳужжат яқин орада имзоланишини маълум қилди.