Хитой Тайванни куч билан босиб олиш вариантини истисно қилмади

Оролнинг мустақиллиги бўйича «айирмачилик фаолияти»нинг турли шакллари тўлиқ истисно қилинса, Хитой Тайвань билан «тинч йўл билан қайта бирлашиш»га тайёр, унинг устидан назорат ўрнатишнинг куч ишлатиш йўли билан амалга оширилиши эса истисно қилинмайди. Бу ҳақда Хитой халқ республикаси Давлат кенгашининг Тайвань масаласи бўйича бошқармаси ҳамда ахборот бошқармаси томонидан эълон қилинагн ҳужжатда айтилади, деб ёзади «РБК».

«Биз куч ишлатишдан воз кечишга ваъда бермаймиз ҳамда ташқи кучлар аралашувига ва ‘Тайвань мустақиллиги’ тарафдори бўлган айирмачиларга қарши қаратилган барча зарур чораларни қабул қилиш имкониятини ўзимизда қолдирамиз», — дейилади ХХР Давлат кенгаши ҳужжатида.

Хитой томони «энг охирги чора» сифатида «тинч бўлмаган воситалар»дан фойдаланади, дея огоҳлантирди Давлат кенгаши. Ҳужжатда таъкидланишича, Тайвань мустақиллиги тарафдорлари ва ташқи кучлар  томонидан провокациялар ва қонун бузилишлари бўлган тақдирда, Пекин ўзини қатъий ҳаракатларни бошлашга ҳақли деб ҳисоблайди. ХХР шу билан бирга ниҳоятда катта «самимият ва саъй-ҳаракатлар» билан «қайта бирлашиш»га интилмоқчи, дейилади ҳужжатда.

«‘Мустақил Тайван’ни деб қайта бирлашишга қарши чиқиш ҳеч қачон Хитой халқи тарихи ва маданияти синовларига, ва худди шундай, 1,4 миллиарддан ортиқ хитойликнинг қатъияти ва иродаси синовларига ҳам дош бера олмайди. Бу борада муваффақиятга эришиш мутлақо имконсиз», — дея даъво қилди Хитой Давлат кенгаши.

Хитой ва Тайвань алоқалари оролга 2 август куни АҚШ Вакиллар палатаси спикери Нэнси Пелосининг ташрифидан кейин кескинлашди. ХХР Тайванни ўз ҳудуди деб ҳисоблайди ва унинг Хитой дипломатик муносабатлар ўрнатган мамлакатлар вакиллари билан алоқаларига қарши чиқади, бундай мулоқотлар унинг суверенитетини бузади, деб ҳисоблайди. АҚШ, ўз навбатида, Пелосининг сафари уларнинг Тайванга нисбатан сиёсатига мувофиқ келишини ва «зиддият учун ҳеч қандай сабаблар йўқ»лигини қайд этди.

Нэнси Пелосининг Тайванга ташрифига жавобан Хитой ҳарбийлари ўқ отиш машқлари билан денгиз ва ҳаво машғулотларини бошлади. Хитой дастлаб машғулотлар 7 август куни якунланишини маълум қилганди. 6 августда эса Пекин яна бир манёврлар ҳақидаги эълон қилди, улар Сариқ денгизнинг жанубий қисмида 15 августга қадар давом этади.

АҚШ, Япония ва Австралия ташқи сиёсий идоралари раҳбарлари Хитойни зудлик билан Тайван яқинидаги ҳарбий машғулотларни тўхтатишга чақириб, бу хатти-ҳаракатлар «халқаро тинчлик ва барқарорликка жиддий таъсир ўтказаётгани»ни таъкидлади.

Пентагон қўмондонлиги кескинлик фонида бир неча марта Хитой армияси қўмондонлиги билан боғланишга уринди, бироқ улар қўнғироқларга жавоб бермади.

Тайвань бош вазири Хитойни «мушакларини кўз-кўз қилишни» тўхтатишга чақирди.