Ўзбекистонда уй олиш ва қуриш учун фуқароларга 20 йилга кам фоизли кредитлар ҳамда субсидиялар берилади

Шавкат Мирзиёев раислигида 3 март куни уй-жой қурилиши ва ипотека бозорини ривожлантириш чора-тадбирлари бўйича видеоселектор йиғилиши ўтказилганди. Унда давлат раҳбари «2021 йилда 54 минг оилани уй-жой билан таъминлашимиз зарур», деб таъкидлаганди.

«Gazeta.uz»нинг маълум қилишича, ушбу йиғилишда мутасаддилар олдига қўйган вазифаларининг ҳуқуқий асоси сифатида Президентнинг 11 мартдаги «Бозор тамойилларига асосланган ипотека кредитлари орқали аҳолини уй-жой билан таъминлашга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги фармони қабул қилинди.

2021 йилда 54 минг оилани уй-жой билан таъминлаш учун давлат ипотека дастури доирасида 26 614 квартирали жами 45 мингта уй қурилади ва аҳолига янги тартибдаги ипотека кредитлари ажратилади. Шу мақсадда Молия вазирлиги томонидан тижорат банкларига 8,1 триллион сўм ресурс жойлаштирилади.

Молия вазирлиги томонидан 6500 та якка тартибда уй қуриш ва таъмирлаш учун 1,5 триллион сўм маблағ ажратилади. Яъни аҳоли якка тартибдаги ўз уй-жойларини қуриш ва реконструкция қилиш учун ҳам кредитлар олишлари мумкин бўлади.

2021 йилда фуқароларнинг алоҳида тоифалари учун 3550 та квартирали уйлар қурилади. Бунга давлат бюджетидан 1,3 триллион сўм маблағ йўналтирилади. 2021 йилда ипотека кредитлари бўйича 23,3 минг нафар шахсга 960 миллиард сўмлик субсидиялар тўланади.

Қишлоқ жойларда яшаётган, даромади юқори бўлмаган ва уй-жой шароитларини яхшилашга муҳтож фуқароларга дастлабки бадалнинг бир қисмини қоплаш учун 10 фоиз миқдорида субсидиялар ажратилади.

Шароити оғир бўлган фуқаролар, шу жумладан, хотин-қизларни ижара ҳуқуқи асосида жойлаштириш мақсадида ҳокимликлар томонидан давлат бюджети маблағлари ҳисобидан 1000 та хонадан сотиб олинади.

Тошкент шаҳрида тажриба тариқасида оғир турмуш шароитига тушиб қолган фуқароларга 6 ой давомида ижара тўловининг 50 фоиз миқдорида компенсация тўланади.

2021 йил 1 июндан бошлаб:

• субсидиялар соддалаштирилган тартибда берилади;
• ариза берувчидан ортиқча ҳужжат талаб қилинмайди;
• субсидия тўлаш муддати 19 кундан 7 кунгача қисқартирилади;
• тизим тўлиқ автоматлаштирилади.

Имтиёзларни адолатли тақсимлаш мақсадида «Халқпарвар» комиссиялар ташкил этилади.2021 йил 1 майга қадар Молия вазирлиги томонидан ипотека бозори веб-портали ишга туширилади. Ундан қурилаётган уйлар, улардаги квартиралар сони, майдони, қиймати ва жойлашуви, кредит олиш мумкин бўлган тижорат банклари ва шартлари, субсидия тўлаш тўғрисидаги маълумотларни олиш мумкин бўлади.

Қурилаётган уйларнинг сифатига таъсир қилмаган ҳолда нархларни пасайтириш мақсадида фармон билан 2021 йил 1 октябрга қадар цемент маҳсулотини олиб киришда божхона божининг «0» (ноль) ставкаси қўлланилиши белгилаб қўйилди. Шунингдек, уй-жойлар қишлоқларда 5 ва ундан юқори қаватли, шаҳарларда 9 ва ундан юқори қаватли, монолит темир бетон ва йирик понелли конструкциялар ҳамда 2-даражадан паст бўлмаган иссиқлик ҳимоясидан фойдаланган ҳолда массив шаклида қурилишига рухсат берилди.

Фармон билан қурувчиларнинг кредитлари бўйича тадбиркорлик фаолиятини қўллаб-қувватлаш давлат жамғармаси томонидан кафиллик ва компенсация тўлаш тартиби 2021 йил 31 декабрга қадар узайтирилади.

Уй-жойлар қурилишида шаҳарсозлик нормаларига риоя этилиши ва сифатни таъминлаш мақсадида янги тартиб ўрнатилмоқда. Унга кўра:

• кўп квартирали уй-жойлар қурилишида фақат «СС» ва ундан юқори рейтинг баҳосига эга бўлган қурилиш ташкилотлари қатнашиши мумкин;
• уй-жойлар қурилишининг техник назорати «Ягона буюртмачи хизмати» инжиниринг ташкилотлари томонидан амалга оширилади;
• Қурилиш вазирлиги ўз расмий веб-сайтида якка тартибдаги уй-жойларнинг намунавий лойиҳаларини жойлаштиради.

Вилоят, туман ва шаҳар ҳокимлари бир ҳафта давомида янги тизим асосида аҳолини уй-жой билан таъминлашда яратилаётган шароит ва имкониятларни одамларга маҳаллабай тушунтиради.

Маълумот учун, Ўзбекистонда 2017—2020 йилларда давлат дастурлари асосида 140 мингта ёки йилига ўртача 35 мингтадан уй-жойлар барпо этилган бўлиб, бу авваллари йилига қурилган ўртача уй-жойдан 5—6 баравар кўп.

«Ҳисоб-китобларга кўра, мамлакатимиз аҳолисининг уй-жойга бўлган эҳтиёжини тўлиқ қондириш учун йилига камида 100—150 мингта уй-жой қуриш керак. Бу ҳаводан олинган гап эмас, Жаҳон банки, мамлакатимиздаги масъул ташкилотлар томонидан ўрганилган таҳлиллар натижаси. Шу билан бирга, лойиҳа ва қурилиш сифатини ошириш, соҳани маблағ билан таъминлаш ва ҳалол-пок ишлатиш, малакали мутахассислар тайёрлаш каби кўплаб муаммолар ўз ечимини кутаётгани ҳам ҳақиқат», — деган эди Президент 3 март куни ўтказилган видеоселектор йиғилишида.