Ўзбекистонда коронавируснинг тўртинчи ҳафтаси дайжести: Ўзимизнинг тестлар ва тиббий вентилятор, хайр Анвар Обиджон, бободеҳқондан умидлар

Кун хабарларининг энг юқорисида коронавирус сўзи учрашига кўникдик. Карантин эса тоқатимиз ва ҳамёнимизни синамоқда. Кузатувчилар коронавирус хуружи чўққисига чиқмаганидан бонг урмоқда. Дайжестимиз ҳафта воқеаларини баён қилади.

Карантин қоидаларини менсимаслик, транспорт ҳаракати чекловини айланиб ўтиш каби ҳолатлар бу ҳафтада жуда кўп кузатилди. 4 апрель куни оҳангаронлик фуқаро ўзининг юк машинасида қишлоқ-хўжалик маҳсулоти билан бирга тўрт нафар фуқарони чекловларга зид равишда Тошкент шаҳрига олиб кирмоқчи бўлган. Албатта, бекорга эмас. Шунга ўхшаган карантин қоидаларини бузиш ҳаракатлари Тошкент шаҳрига кириш постларининг ўзида 20 дан кўп ҳолатда аниқланган. Бундан ташқари, Термиз, Наманган, Самарқанд, Бухоро шаҳарларига ҳам кириб-чиқишда бундай ҳолатлар бир неча маротабалаб аниқланган.

Ўзбекистонда карантин қоидасини бузганларнинг сони 46 мингдан ошиб кетди. Қоидабузарлик энг кўп Тошкент шаҳри билан вилоятида кузатиляпти. Бундан ташқари, Фарғона, Самарқанд ва Қашқадарё вилоятлари қоидабузарлар рўйхатининг юқорисидан жой олган.

* * *

Шунча ташвишим етмаганидек, қўшним Malibu олибди, деганларидай, бу ҳафта доллар баҳоси яхшигина кўтарилди. Ўзбекистон валюта биржасидаги 8 апрель кунги савдоларда 1 АҚШ доллари 38 сўмга қимматлашиб, 9 701 сўмга етган бўлса, бугун, яъни 12 апрель куни, қўлда 9 900 сўмдан ортиб кетди. Эслатиб ўтамиз, Марказий банк 7 апрелдан долларнинг расмий курсини 9 590,10 сўм этиб белгилаган эди.

* * *

Коронавирус инфекциясини аниқлаш учун тиббий тест ўтказилади. Ҳақли савол туғилади: Ўзбекистонда ҳозиргача нечта одам тестдан ўтказилди? Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги санитария-эпидемиология назорати давлат инспекцияси бошлиғи Нурмат Отабековнинг 9 апрель куни айтишича, 70 мингдан ортиқ фуқарода тест ўтказилган.

Хўш, шифокорларимиз асбоб-анжом билан қанчалик таъминланган? Россиядан 500 та сунъий нафас бериш аппарати харид қилинди. Уларнинг биринчи қисми яқин кунларда олиб келинади. Хитойдан касалликни аниқловчи 200 минг дона ва Германиядан 50 минг дона тест олиб келинмоқда. Хориждан тест келтириш билан чекланмасдан Ўзбекистонда коронавирус инфекциясини аниқлашга ёрдам берадиган диагностика китлари (тест тизимлари) синовдан ўтказилмоқда. Агар синов муваффақиятли ўтса, апрель ойи охирига қадар 50 мингта тест ишлаб чиқариш режалаштирилмоқда. Бундан ташқари, Ўзбекистон ўпкага ҳаво юборадиган тиббий вентилятор ишлаб чиқаришни мўлжаллаётгани ҳақида аввалроқ хабар қилинганди.

* * *

Дунёнинг деярли барча давлатларидаги тенденция Ўзбекистонда ҳам давом этиб, бу ҳафта коронавирус юқтирганлар сони ўсишда янаям тезлашди. «Koronavirusinfo.uz» каналининг ёзишича, 2020 йил 12 апрель соат 15:30 ҳолатига кўра Ўзбекистонда коронавирус инфекцияси қайд этилганлар сони 865 нафарни ташкил қилмоқда. Вирус юқтирганларнинг асосий қисми хориждан қайтганлар ва карантиндагилар ҳиссасига тўғри келиши айтилмоқда.

Яхши хабаримиз ҳам бор – тузалганлар сони ошмоқда. Ҳозиргача юртимизда коронавирусдан тўлиқ тузалганлар сони 65 нафарга етди. Карантин қачонгача давом этиши эпидемиологик вазият нормаллашишига боғлиқ.

Айтиш лозимки, коронавирус инфекциясини юқтириб ҳалок бўлиш бўйича энг паст кўрсаткич, ҳозирча, Ўзбекистонга тегишли бўлиб турибди. Дунё бўйича ўлим ҳолати Ўзбекистонда 0,52 фоизни ташкил этган. МДҲ давлатларидаги 1,13 фоиз кўрсаткич дунёдаги ҳолатдан (6,1 фоиз) беш баравар кам.

* * *

8 апрель куни Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати раиси Танзила Норбоева Россия Федерацияси Федерал Мажлиси Федерация Кенгаши раиси Валентина Матвиенкога мактуб йўллади. Мактубда Россияда ҳозирги мураккаб шароитда ишсиз, маблағсиз қолган фуқароларимиздан карантин тугагунча ва меҳнат бозори тўлиқ тиклангунига қадар патентни қайта расмийлаштириш, бекор қилиш, жисмоний шахслар даромадидан олинадиган солиқнинг тўлаш муддатини кечиктириш имкониятини кўриб чиқиш масалаларини тезкорлик билан ҳал қилишда амалий ёрдам кўрсатиш сўралган.

* * *

11 апрель куни ўзбек адабиёти катта йўқотишга учради. Моҳир сатирик ёзувчи, ажойиб шоир, болалар ва катталар учун бирдек қадрли асарлар муаллифи Анвар Обиджон дунёдан ўтди. Анвар Обиджоннинг, айниқса, болалар адабиётида ўрни баланд эди. Унинг юморга бой, юксак фалсафий фикрларни мажозга буркаб ифодаланган шеърлари, Мешполвон, Аламазон каби жасур ва қувноқ қаҳрамонлари, ҳайвонот олами вакиллари тилидан сўзланган ҳикоялари аллақачон ўқувчиларнинг маънавий мулкига айланган. Сафдош ижодкорларнинг эслашича, шоир етмиш уч ёшида ҳам боладек самимий ва тоза кўнгиллигини сақлаб қолган эди.

Математик олим Эркинжон Каримов «Anvarobidjon.narod.ru» сайтини ташкил этиб, бир неча йилдан бери Анвар Обиджоннинг шеър ва ҳикояларини жойлаб бормоқда.

* * *

Давлат солиқ қўмитаси эълон қилган янги ҳужжат лойиҳаси коронавирусдан хавотирланган фуқароларни янада хавотирга солди. Агар ушбу ҳужжат кучга кирса, тижорат банклари томонидан солиқ органларига бир ой давомида жисмоний шахсларнинг барча банк карталарига келиб тушган пул маблағлари айланмаси 30 миллион сўмдан (шу жумладан, чет эл валютаси миллий валюта эквилентида бўлган тақдирда) ва транзакциялар сони 10 тадан ошган P2P (картадан картага) операциялари тўғрисидаги ахборотни тақдим этиши керак бўлади.

Бу қандай оқибатларга олиб келади? Бу манфаатларини ҳимоя қила олмайдиган ҳамда илгари суролмайдиган қатлам учун катта зарба бўлади. Иқтисодий таҳлилчи Отабек Бакиров ёзади: «Нега 30 миллион? Нега ўнта транзакция? Демак, миллионлаб оддий фуқароларнинг банкдаги операциялари лупа остида текширилади, ҳамма ‘под колпаком’ бўлади, банк тизимидан яна пул қочади. Яширин иқтисодиёт айримлар истаганидек яна гуллаб-яшнайди».

* * *

Сўнгги вақтда коронавирус талотўпида назардан четда қолаётган хабарлардан бири Евросиё иқтисодий иттифоқига аъзолик масаласи муҳокамасидир. Аввалроқ «Адолат» партияси ЕОИИга аъзо бўлиб, саноатимиз 2 миллиард доллар йўқотишидан огоҳлантирган бўлса, 10 апрель куни ҳукумат аъзолари ЕОИИ билан ҳамкорлик масалалари бўйича депутатларнинг саволларига жавоб қайтарди.

Ҳамкорлик масалалари узоқ тараддудлар билан кечаётганининг ўзиёқ ЕОИИ билан ҳамкорликка иштиёқимиз катта эмаслигини кўрсатади.

* * *

Коронавирус иқтисодиётга, импортга жуда катта зарба берди. Пандемия натижасида охирги уч ойда мамлакатимизга кириб келаётган ун ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан қарийб 50 фоизга, дон 31 фоизга камайди. Озиқ-овқат мўл-кўл бўлган кунлар биздан тобора узоқлашмоқда. Қозоғистон ва Россия озиқ-овқат маҳсулотлари экспортини вақтинча чеклаб қўймоқда, деб ёзади Давлетовуз канали (турли маълумотларга кўра, 2019 йилда Ўзбекистон биргина Қозоғистондан 500 минг тонна ун, салкам 3 миллион тонна ғалла импорт қилган). Давлат озиқ-овқат тақчиллиги юзага келишининг олдини олиш учун қишлоқ хўжалигига эътибор қаратмоқчи. Демак, томорқа ва фермерлар имкониятидан фойдаланилади. Товуқ ва қорамол боқиш, асалари ва балиқ парваришлаш яна кун тартибига қайтади. Боғдорчилик, ғаллачилик, полиз экинлари етиштиришга урғу берилади. Зотан синовли даврда инсонни ер боқади, табиий маҳсулотлар етиштиришга тўғри келади.

«Дарё» сайтини уйда кузатиб боринг. Нафақат коронавирус мавзусидаги, балки бошқа хабарлардан ҳам энг биринчи хабардор бўлинг. Карантин қоидаларига риоя қилинг. Уйда қолинг.