«Дарё» колумнисти анъанавий рукнда ўтган ҳафтада муҳокама қилинган асосий ижтимоий масалаларга тўхталиб ўтади.
Берган қарзингизни сўрасангиз, эрта бераман, индин бераман, дегувчилар ҳақида ёзиш қизиқ эмас, чунки деярли ҳамма бу ҳолатга учраган. Аммо кўзини лўқ қилиб «бердим-ку» деса-чи? Бунисини росмана инновацион ёлғончилик дейиш мумкин.
Гапнинг индаллосини айтадиган бўлсак, давлат амалдорларининг қўша-қўша ваъдалари амалга ошмаётганлиги ҳеч кимга сир эмас. Энг машҳурлари: интернет тезлигини 10 баравар ошириш, миллий лоукостер (арзон авиакомпания) ишга туширилиши, Peugeot Cитроён заводида машина чиқарилиши. Амалга ошмаган пуч ваъдаларни кечагина ташкил этилган «Vada.uz» сайтидан ўқиб олинг. Биз эса ривож топаётган лофчилик тенденциясига учта мисол келтирамиз.
Расмийларимиздан бирининг айтишича, «газ ва электр энергияси таърифлари жаҳондаги ва қўшни мамлакатлар билан солиштирганда, бугунги кунги таъриф уларга нисбатан икки-уч баробар, айримларида эса 5-6 баробар арзон». Ваҳоланки, қўшни Қозоғистонда ўртача ойлик иш ҳақи 664 доллар, аҳоли учун 1 кВт*соат энергия 0,03 доллар; Қирғизистонда бу кўрсаткичлар 220 ва 0,031 доллар; Тожикистонда 182 ва 0,021 доллар; Туркманистонда 170 ва 0,0071 доллар. Ўзбекистонда ўртача иш ҳақи 187 доллар деб олсак, электр нархи 0,029 доллар. Кўриниб турганидек, қўшниларимизга нисбатан ҳеч қандай 2-3 баравар арзон ток олаётганимиз йўқ.
Тобора қимматлашиб бораётган гўшт нархи ҳақида гапирган билгичлардан бири «Хитойликлар гўштни биздан ўн баробар кам ейишини» эслатди. Бу лоф маълумотни қаердан олишганини билолмадик, чунки Хитойда жон бошига гўшт истеъмоли биздан икки баробар кўплигини ушбу рейтинг тасдиқлайди.
Фото: BBC
Давлат статистика қўмитаси ҳам қатордан қолмай дея, 9 июль куни гўшт 28 мингдан 48 минг сўмгача сотилаётганлигини билдирди. Энг арзон гўшт Нукусда, энг қиммати эса Тошкентда экан. Статистикачилар пештахта четидаги суяк тўпламининг нархини кўриб ахборот ёзгани эҳтимоли баланд, чунки ўша куни нукусликлар энг арзон гўшт 38 минг, тошкентликлар эса 53 минглигини ёзди.
Афанди қўйига пайраҳа бераётганини кўрганлар ҳайрон бўлса, «э биродар, кўзига яшил кўзойнак тақиб қўйсам, ўт деб еяверади», дебди. Бизнинг айрим расмийларимиз эса кўзимизга пушти кўзойнак тақишни истамоқда ва оғзига келган гапни пала-партиш баён қилиш билан шуғулланмоқда.
Худойим, ё уларга ақл бер ёки менга грин-карта.
Ишонч гумбурлаб қулаганда
Ҳурматли ўқувчи, негатив хабарларимиздан таажжубланманг, негаки рукнимизнинг ўзи «муаммо»ли. Давом этамиз.
Машҳур ўзбек романи «Икки эшик ораси» қайси эпизоддан бошланишини эслайсизми? Қурилишда ишловчи Музаффарга бошлиғи сметада кўрсатилган йўғон арматура ўрнига ингичкасини ишлатиб иншоотни тезроқ тамомлашни буюради. Бироқ Музаффар омонат уй одамларни босиб қолишидан огоҳлантириб, раҳбарига бўйсунмайди. Қанақадир, ўзини ўйламай, бошқаларнинг ғамини ейдиган одамлар асарга қаҳрамон қилиб танланган. Улар табиатан виждонлимиди ёки текшириб жазолашларидан чўчирмиди – билмадим.
Фото: Самарқанд вилояти қурилиш бош бошқармаси
Билганим – ҳозир янги уйлар бир йилга етмай шўрлаб кетмоқда, томларини шамол учирмоқда. Энг хавфлиси, оғир монолит плиталар қулаб тушмоқда. Апрелда Бухорода бетон плита қулаб, одамларни жароҳатлаган бўлса, ўтган ҳафта Самарқандда уй плитаси қулади. Одамни пашшадек эзиб ўлдириши мумкин бўлган бунақа фалокатлар ҳақидаги хабарлар «текширув ишлари кетмоқда», «ҳодиса сабаблари ўрганилмоқда» деган шаблон жумлалар билан тугайди. Ажабланарлиси, носоз уй қурилиши сабабчисини осонгина аниқлаш имкони бўлатуриб, жазо олган айбдор ҳеч учрамайди. «Ҳодиса сабаблари ўрганилади», «чуқуррооқ текширилади», «тегишлича чора-тадбирлар кўрилади» ва... унутилади. Сирти ялтироғ-у ичи қалтироқ уй қурувчиси бошқа қурилишда жавлон ураверади. Улар табиатан шундайми ёки текшириб жазолашларидан қўрқмайдими – билмадим.
Носоз уйлар ҳолатини ўрганиб, қурувчиларига кескин чора кўриш вақти аллақачон келган.
Сарвар уста
Муаллиф фикри таҳририят нуқтаи назаридан фарқ қилиши мумкин.
