Hafta ijtimoiy muammolari: Oshxo‘rga osh, ishxo‘rga ish

“Daryo” kolumnisti an’anaviy ruknda o‘tgan haftada muhokama qilingan asosiy ijtimoiy masalalarga to‘xtalib o‘tadi.

Men bir kamsuqum odam

Men bir sodda, kamsuqum odamman. Tushunmaydigan narsam ko‘p hayotda. Ko‘p savol beraman. Nega sigir sut beradi? Nega mushuk sut bermaydi? Nega osmon ko‘m-ko‘k? Nega yomg‘ir yog‘adi? Shunga o‘xshash behuda savollar.

O‘tgan haftada Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi va Maktabgacha ta’lim vazirligi hamkorligida audioertaklar loyihasi ish boshladi. Xayrli bo‘lsin! Ertak eshitib ulg‘aygan boladan yomonlik chiqmaydi.

Bu davlat e’tiboridagi loyiha bo‘lgani sababli studiyada ovoz yozish, fon musiqalari, matn o‘quvchilarning xizmatiga mablag‘ ajratilganligiga shubha yo‘q. Hozirgacha naq 12 ta audioertakni taxtlab qo‘yishdi. Faqat bir ma’lumotni aytib qo‘yish kerak — audioasarlar o‘qish loyihasi yangi emas. “San’at gulshani” nomli studiyada bir necha yil oldin ko‘plab audioasarlar tayyorlangan. Qolaversa, “Ziyouz.com” portali muallifi Davronbek Tojialiyev bir qancha audiohikoyalar o‘qib eshittirgan.

Men birovning loyihasini o‘zlashtirishda hech kimni ayblamayapman, gap boshqa yoqda. Loyihalar ayni bir — ikkalasi ham xalqimizga ziyo ulashishda ayni ma’rifiy yo‘lni tanlagan. Yangi loyihaga davlat strukturalari e’tibor qaratib, moliyalashtirmoqda. O‘n uch yil avval tashkil etilgan loyihani esa bir entuziast, g‘ayratli inson yolg‘iz o‘zi yuritdi. Yuritdigina emas, audioasarlardan tashqari minglab matnli asarlarni elektronlashtirib, internet tarmog‘iga joyladi. Biroq avvalgi loyiha muallifi hanuz poytaxtda kamtarona ijara uyda turadi, hatto muqim propiskasi yo‘q. Farqni sezyapsizmi? Men shunga tushunmayman. “Islom.uz” saytiga yondosh yigirmadan ortiq ma’rifiy saytlarni tashkil etib va yigirma yildan beri yuritib kelayotgan Abu Muslim (Adham Otajonov) va uning oilasining hattoki O‘zbekiston fuqaroligi yo‘q. Men shu ishlarga tushunmayman.

Kimgadir yoqar lola

Turk aktyori Toshkentdan olib ketgan mo‘may pulni gapirmagan qolmadi. Insonparvarlarning fikricha, qayoqdagi ajnabiy aktyorga buncha pul sarflash ahmoqlik bo‘lib, undan ko‘ra xalqqa gaz tushirib berish afzal. Zamonaviy iqtisodchilar esa bunga labini burib, shaxsiy pulini istagan maqsadda sarflashga haqli, hodisa esa bozor qonuniyatlariga oddiygina misol, deb talqin qilmoqda. Ayniqsa populistlarning kuni tug‘di: buncha pulga falon ishlarni qilib tashlasa bo‘lardi, deb jar solmoqda. Bir chiroyli yigitcha bilan rasmga tushish uchun o‘lar-tirilariga qaramay shoshilgan opaxonlarni nodonga chiqarganlar bo‘ldi.

Siz nima deb o‘ylaysiz, yoqtirgan aktyori bilan uchrashish uchun katta pul sarflaganlar nodonmi? Futbolni yoqtirasizmi? Messi yoki Krishtianu Ronaldu bilan uchrashish uchun bir oylik maoshingizdan kecharmidingiz? Boksni yoqtiraman, deysizmi? Mayk Taysonning qo‘lini siqish uchun bir million to‘lab uchrashuvga kirarmidingiz? Yaxshi ko‘rgan ijodkoringiz, suxandoningiz bilan uchrashuvga qancha resursingizni ketkizgan bo‘lardingiz? Anchaginasini. Jastin Biber, Alla Pugachyova, Tarkan, Jennifer Lopes yoki Sherali Jo‘rayevning kichkina zalchadagi konsertida uni yaqindan ko‘rib suratga tushish uchun kassa oldida bor pulingizni chiqarardingiz, to‘g‘rimi? Oh, Eyfel minorasini/Dubaydagi mehmonxonani/Luvr muzeyini/Gavayini/Misr ehromlarini/Tojmahalni bir marta ko‘rsam armonim yo‘q, deb orzu qilgansiz, ehtimol. Ishonavering, Burakning ortidan chopganlar ham xuddi siz kabi o‘ylaydi.

Sarvar usta

Muallif fikri tahririyat nuqtai nazariga mos kelmasligi mumkin.