“Daryo” kolumnisti o‘tgan haftada eng ko‘p muhokama qilingan mavzularga izoh berib o‘tadi.
Mehmonjonlardan aylanay
Tog‘ay Murodning “Otamdan qolgan dalalar” romanida mehmonni izzatlashga doir lavha bor. Dehqonqul poytaxtdan keladigan aziz mehmon uchun falon pulga o‘sha davrda tansiq bo‘lgan meva — xurmo olib keladi. Bolalarining og‘zidan suvi oqadi. Biri ikkita xurmoni olib qochadi, ota quvib yetib og‘ziga bir uradi. Iztirobli holat, shunday emasmi?
Ayni kunlarda yurtimizning barcha hududlarida masjidlarni ko‘rsatuvchi belgi o‘rnatilmoqda. Avvalroq poytaxtimizda ayollar uchun masjid ham ochilgandi. Faqat turistlar uchun, mahalliy namozxon ayollar kirolmas ekan, vaqtincha yopib qo‘yishdi. Shuncha yildan beri eslanmagan hojatxonalarimizning nochor ahvoli haqida bugun bot-bot yozishyapti. Yashirib nima qildik — bular ham turistlar uchun. Bizga teshik taxtalisi ham bo‘laveradi. Ammo turist chinni qoplamali hojatxonaga emas, latta bilan to‘silgan sassiqxonaga kirsa, toza uyatli bo‘lamiz. Munday o‘ylab qarasak, masjid uchun yo‘lko‘rsatkich, ozoda hojatxonaga avvalo o‘zimiz munosib emasmidik? Tog‘ay Murodning qahramonidan qanday farqimiz bor?
Foto: “Daryo”
Yana bir gap. Shu kunlarda mamlakatimiz prezidenti Birlashgan Arab Amirliklarida yuribdi. Soqolli erkaklar, ro‘molli ayollar. Erta-indin ular yurtimizga investor sifatida kirib keladi. Taqdir hazilini qarangki, shu kunlarda Toshkentda ro‘molli talaba qizni ta’lim dargohiga kiritilmaganligi uchun sud ishi bo‘lib o‘tdi.
Kremniy vodiysiga intilayotgan o‘zbeklar
Ilm-fan tarixda tamaddunlararo ko‘chib yuradi. Kecha Sharq dunyo ilmining markazi bo‘lsa, bugun barchasi G‘arbga ko‘chib turibdi. Ilm-fan cho‘qqisida yuruvchi mamlakatlarning norasmiy ravishda “Kremniy vodiysi” deb ataluvchi texnologik markazlari mavjud. Mamlakat ilm-fanining qaymog‘i o‘sha yerda to‘plangani uchun olimlarning barchasi “kremniy”ga intiladi.
Biz esa bugun ilm-fanimiz bilan maqtanarli holda emasmiz. Yoshlar orasida fanga qiziqish sust. Ajratilayotgan bir necha milliard so‘m oz — tadqiqotchilar oila tebratishiga kifoya qilmaydi. Shuning uchun tadqiqotni chetda qilishni afzal ko‘radi.
Yosh olimlar chetga ketsa kim qoladi? Topdingiz — san’at muxlislari qoladi. Nima bilandir band bo‘lish kerak-ku. Qo‘shiq, kino, degan narsalar bor axir. Yoshlarimiz nega bunchalik qo‘shiqchilarni yaqindan ko‘rishga intilishini, artistni yeb yuborgudek shovqin solib muxlislik qilishini tushungandayman. Kuni kecha Munisa Rizayevaning konserti haqida “Hatto Maykl Jeksonning ham shuncha muxlisi bo‘lmagan” deya g‘urur bilan yozildi. Chetdagi “yutuqlarimizni ko‘rolmaydigan, qora niyatli, noxolis” saytlarning qayoqdandir aniqlab yozishicha, mahalliy aholining orasida puldorroqlari har mavsumda mashhur qo‘shiqchini olib kelib hamyurtlariga konsert tashkil etilishiga homiylik qilarkan. Ha, biz ilmsevar emas, qo‘shiqsevarlarmiz. Boylarimiz chiqib “men ilm-fanga homiylik qilaman, ixtirolaringizni moliyalashtiraman” deyishlarini kutib qolamiz xolos.
Rasmda esa, hozircha, “Kremniy vodiysi”dan sal uzoq hamyurtlarimizni ko‘rishingiz mumkin.
Sarvar usta
Muallif fikri tahririyat nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin.
