Xitoy—Qirg‘iziston—O‘zbekiston temiryo‘li qurilishi 27-dekabr kuni boshlanishi haqida xabar berilgan edi. Loyihani ishga tushirish marosimida O‘zbekiston bosh vaziri o‘rinbosari Jamshid Xo‘jayev so‘zga chiqib, Shavkat Mirziyoyevning ushbu temiryo‘l qurilishining boshlanish marosimi ishtirokchilariga yo‘llagan qutlov so‘zlarini o‘qib eshittirdi.
“Bu bizning do‘stona mamlakatlarimiz qariyb 30 yildan buyon harakat qilib kelgan chinakam tarixiy voqeadir. Xalqaro ahamiyatga ega yangi transport arteriyasi shakllanmoqda. U eng qisqa quruqlik yo‘li orqali Markaziy Osiyo mintaqasini Xitoy bilan ko‘p qirrali hamkorlikni yanada kengaytirish va mamlakatlarimiz strategik sherikligini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi”, degan prezident qutlovda
Davlat rahbari qutlovida ta’kidlanishicha, mazkur loyiha shuningdek, bugungi kunda ko‘plab mamlakatlarni birlashtiruvchi, umumiy barqarorlik va farovonlik yo‘lida harakat qilayotgan “Bir makon – bir yo‘l” tashabbusining maqsadlariga to‘liq mos keladi.
“Shu munosabat bilan prezident Xitoy Xalq Respublikasi raisi janob Si Szinpin va Qirg‘iziston Respublikasi prezidenti Sadir Japarovga mazkur loyihani ilgari surishda qo‘shgan hissasi va faol sa’y-harakatlari uchun yana bir bor minnatdorchilik bildirmoqchiman”, deyiladi qutlovda.
Qayd etilishicha, ushbu yirik infratuzilma loyihasi yuqori ekologik standartlarga muvofiq ilg‘or muhandislik, innovatsion va raqamli yechimlarga asoslangan keng ko‘lamli hamkorlikni ko‘zda tutadi.
Taxminlarga ko‘ra, ushbu magistralning ishga tushirilishi mintaqaviy savdo va investitsiyalar ko‘lamining bir necha barobar oshishiga, transport xarajatlarini sezilarli darajada qisqarishiga va Osiyoning ulkan tranzit salohiyatini ro‘yobga chiqarishga xizmat qiladi.
Ushbu yo‘nalish bo‘ylab yillik yuk tashish hajmi 15 million tonnagacha yetishi mumkin. Xitoydan Yevropa mamlakatlariga yuk tashish masofasi bir necha ming kilometrga qisqaradi, yetkazib berish muddati esa qariyb bir haftaga kamayadi.
Kelgusida ushbu temiryo‘lni transafg‘on koridori bilan bog‘lash orqali muntazam yo‘lovchi qatnovini tashkil etish imkoni paydo bo‘ladi. Xitoy, Markaziy Osiyo va Janubiy Osiyoning transport-kommunikatsiya aloqalarini samarali bog‘lashga va mustahkamlashga xizmat qiladi.
Ta’kidlanishicha, bu iqtisodiy foyda barcha mamlakatlar tomonidan seziladi. Yuzlab yangi korxonalar tashkil etilishi va o‘n minglab ish o‘rinlari yaratilishi kutilmoqda.
“Albatta, ushbu loyiha buyuk Ipak yo‘lini qayta tiklashga, madaniy-gumanitar almashinuvni rivojlantirishga va xalqlarimizni yanada yaqinlashtirishga hissa qo‘shadi”, deyiladi qutlovda.
Prezidentga ko‘ra, O‘zbekiston temiryo‘l qurilishining barcha bosqichlarida faol ishtirok etish va barcha mavjud texnik va intellektual resurslarni to‘liq safarbar etish niyatida.
“Birgalikdagi sa’y-harakatlarimiz orqali ushbu transport koridori bizning mustahkam sherikligimiz va taraqqiyotimizning yana bir ramziga aylanishigaa ishonaman”, deb ta’kidlagan Shavkat Mirziyoyev qutlovda.
Prezident muhandislar, quruvchilar va mazkur strategik loyihaning amalga oshirilishida ishtirok etuvchi barchaga muvaffaqiyat tiladi.
Xitoy—Qirg‘iziston—O‘zbekiston temiryo‘li haqida
Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li qurilishi g‘oyasi 1996-yildan beri muhokama qilib kelingandi. Shu vaqt ichida tomonlar qurilish shartlari bo‘yicha bir necha bor kelishib olgan, kamida 18 ta texnik-iqtisodiy asos ishlab chiqilgan. Loyihani amalga oshirish murakkab geografik sharoitlar, temir yo‘l izining kengligi kabi hal etilmagan masalalar bilan murakkablashdi. Loyihani moliyalashtirish masalasi eng murakkabligi bilan ajralib turdi.
Kutilayotgan natijalar
Qirg‘iziston tranzitdan byudjetga tushumlarni ko‘paytirish, ayrim foydali qazilma konlariga kirishni osonlashtirish, shuningdek, mamlakatning shimoliy va janubiy qismlarini bog‘lovchi temir yo‘l qurilishi uchun sharoit yaratishga umid qilmoqda. Hozirda Qirg‘izistonda yaxlit temir yo‘l tarmog‘i mavjud emas.
O‘zbekiston loyihaning asosiy qo‘llab-quvvatlovchisi hisoblanadi. Toshkent uchun natijalar qatoriga Xitoy bilan yuk tashishning soddalashuvi, Qozog‘istonga qaramlikning kamayishi, tranzit yuk tashish hajmining o‘sishi hamda Farg‘ona vodiysining rivojlanishiga turtki bo‘lishi kiradi.
Xitoy Markaziy Osiyo mamlakatlaridan/ga yuklarni yetkazib berish uchun qo‘shimcha yo‘nalish qo‘lga kiritadi, Eron va Yaqin Sharq mamlakatlariga bo‘lgan yo‘lni qisqartiradi.
2030-yilda kutilayotgan yillik yuk tashish hajmi 8 million tonna, 2040-yilda 10 million tonna, 2050-yilda esa 13,5 million tonnani tashkil etishi kutilmoqda. Qirg‘iziston hukumati loyihaning 30-40 yil ichida o‘zini oqlashiga umid qilmoqda.
Izoh (0)