Filippinning sobiq prezidenti Rodrigo Duterte Davao shahrida bo‘lib o‘tayotgan mer saylovida g‘alaba qozonish uchun kurashmoqda. U avvalroq Xalqaro jinoiy sud tomonidan hibsga olingan va hozir ham qamoqda. Bu haqda Al Jazeera xabar berdi.
Mamlakat Senatida uning oilasi tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan besh nomzod Senat poygasida yetakchilik qilmoqda. Oraliq saylov natijalari Duterte siyosiy sulolasining hokimiyatga ega chiqayotganidan dalolat bermoqda.
Saylov natijalari Rodrigo Dutertening qizi vitse-prezident Sara Duterte uchun katta ijobiy o‘zgarish bo‘ldi. U 2024-yilning iyul oyida Senat tomonidan impichmentga uchragan edi. Endi uni lavozimidan chetlashtirish uchun, shu jumladan 2028-yilgi prezidentlik saylovlarida ishtirok etishiga to‘sqinlik qilish uchun 2/3 Senat ovozi talab qilinadi.
Senatdagi 24 o‘rindan 12 tasi va Vakillar palatasidagi 317 ta o‘rinning barchasi asosiy saylovda g‘alaba qozonish uchun kurashayotgan 18 320 ta elektiv o‘rinlar qatoriga kirdi. Mamlakatda ovoz berish uchun 69 millionga yaqin kishi ro‘yxatga olingan.
Saylovda kim g‘alaba qozonadi?
Prezident Markos Junior tomonidan qo‘llab-quvvatlangan nomzodlar Senatdagi 12 o‘rindan oltitasini qo‘lga kiritish uchun kurashmoqda. Dutertening tarafdorlari, jumladan, uning sodiq ittifoqchisi Kristofer “Bong” Go beshta o‘rinni qo‘lga kiritishi kutilmoqda. Bir o‘rinni egallayotgan nomzod ikkala siyosiy oilaga ham aloqadorligi aytilmoqda. Rodrigo Duterte 65 foizdan ortiq ovoz to‘plagan taqdirda, Davao meri lavozimini qo‘lga kiritadi. Duterte uch marta Davao shahar meri bo‘lib, u yerda jami 22 yil ishlagan. Filippinda jinoiy javobgarlikka tortilgan nomzodlar, jumladan, qamoqda saqlanayotganlar sudlanmagan bo‘lsa, o‘z nomzodini qo‘yishi mumkin.
Prezident Markos Junior va vitse-prezident Sara Duterte saylovda ishtirok etmayotgan bo‘lsa-da, ularning nomzodlari senat va munitsipal idoralarda da’vogarlik qilmoqda.
Sara Duterte 2028-yilgi prezidentlik saylovlariga kuchli da’vogar hisoblanadi. Uning siyosiy kelajagini 24 a’zodan iborat Senat hal qiladi. U sudlanmaslik uchun to‘qqiz nafar Senat a’zosining qo‘llab-quvvatlashiga muhtoj. 12 nafar saylangan senator uning impichmenti bo‘yicha sud jarayonida hakamlar hay’atining yarmini tashkil qiladi. Sud jarayoni taxminan iyul oyida bo‘lib o‘tadi. Agar u aybdor deb topilsa, lavozimidan chetlashtiriladi va keyingi saylovlarda ishtirok eta olmaydi. 2025-yil fevral oyida Vakillar palatasi uni davlat mablag‘larini suiiste’mol qilishda va Markosga suiqasd uyushtirishda ayblab Saraga impichment e’lon qilingan edi.
Uining aytishicha, ikki oila hokimiyat uchun kurashayotgan bir paytda impichment siyosiy qasosning bir qismi hisoblanadi. Yuzlab hokimlar, minglab shahar hokimi va munitsipal hokimlik o‘rinlari taqdiri ham shu saylovda hal bo‘ldi. Rasmiy natijalar bir hafta ichida chiqishi kutilmoqda.
Markos va Duterte oilalari o‘rtasidagi siyosiy raqobat nimadan iborat?
Rodrigo Duterte 2025-yil 11-mart kuni Markos Junior ma’muriyati tomonidan hibsga olingan va Haagadagi Xalqaro jinoiy sudga olib ketilgan. Uning merlik va prezidentlik davrida 30 ming kishi halok bo‘lgan. Politsiya ma’lumotlariga ko‘ra, 2016-2022-yillarda u hokimiyatda bo‘lgan davrda giyohvandlikka qarshi operatsiyalar chog‘ida 7 mingdan ortiq odam halok bo‘lgan. Ma’lum qilinishicha, aslida qurbonlar soni ancha ko‘proq bo‘lgan.
Markos Junior o‘zining muvaffaqiyatli 2022-yilgi prezidentligi paytida mashhurlikka erishgan Duterte oilasi bilan ittifoq tuzgan. Sara Duterte esa uning yordamchisiga aylangan. Ammo Markosning Rodrigo Duterte tomonidan boshlangan giyohvand moddalarga qarshi urushni rad etishi tufayli munosabatlar yomonlashgan.
Oxir-oqibat sobiq prezident Dutertening ma’naviy maslahatchisi bo‘lgan Apollon Quiboloy hibsga olinganidan keyin Markos Juniorni qo‘llab-quvvatlovchilar kamayib ketgan. Shu bilan ikki oila o‘rtasidagi ittifoq barbod bo‘lgan. Rodrigo Dutertening hibsga olinishi ikki siyosiy sulola o‘rtasidagi ziddiyatni yanada kuchaytirib yuborgan.
Izoh (0)