2024-yil aprel–iyun oylarida O‘zbekistondagi bo‘sh ish o‘rinlari oylik o‘rtacha 35,7 mingtani tashkil etdi. Bu haqda Markaziy bank eʼlon qilgan mehnat bozori sharhida keltirilgan.
Qayd etilishicha, joriy yil II choragida bo‘sh ish o‘rinlari soni I chorak ko‘rsatkichlariga nisbatan 3 foizga kam bo‘lgan. Iyun oyida bo‘sh ish o‘rinlari sonining kamayishi mavsumiy, jumladan, o‘quv yilining tugashi va taʼtil mavsumining boshlanishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
“Bundan tashqari, iyun oyida o‘tgan oylardan qolgan bo‘sh ish o‘rinlari sonining kamayishi bo‘sh ish o‘rinlari nisbatan tez to‘ldirilgani va yangi vakansiyalarning eʼlon qilinmaganidan dalolat beradi”, deyiladi sharhda.
Markaziy bank aholi ish qidirishi bo‘yicha onlayn kuzatish olib borgan. Natijalarga ko‘ra, II chorakda ish qidirish uchun ochiq veb–resurslarga tashrif buyuruvchilar bilan birga ko‘rishlar soni ham pasaygan.
“So‘nggi oylarda ish izlash bo‘yicha so‘rovlar soni qisqarishda davom etdi. Iyun oyida ish qidirish uchun mo‘ljallangan veb–saytlarga tashrif buyuruvchilar soni qariyb 360 ming kishini tashkil etib, yil boshi va o‘tgan yilning mos davriga nisbatan o‘rtacha ko‘rsatkichlardan biroz pastroq shakllandi”, deya qayd etgan regulyator.
Aprel–iyun oylarida respublikada yakka tartibdagi tadbirkorlar soni I chorakka nisbatan 23 mingtaga (8,8 foiz) oshib, 287 ming kishini tashkil etgan. Yuqori o‘sish maishiy xizmat ko‘rsatish sohasida (+21,3 foiz) qayd etilgan bo‘lib, chakana savdo sohasida tadbirkorlar sonining o‘sishi biroz sekinlashgan.
O‘z-o‘zini band qilganlar soni barqaror o‘sishda davom etmoqda va iyun oyi oxiriga 3,55 million kishiga yetgan (I chorakdagidan 730 ming kishiga ko‘p). Ularning uchdan ikki qismi maishiy xizmat (41 foiz) va qishloq xo‘jaligi (26 foiz) sohalarida faoliyat yuritib, aprel–iyun oylarida umumiy o‘sishi 26,6 foizni tashkil etdi. Avtotransport vositalarini boshqarish sohasida o‘z–o‘zini band qilganlar soni 530 ming kishigacha (+36 ming kishi) oshdi.
Ish haqi dinamikasi
Markaziy bank tahliliga ko‘ra, oxirgi uch oyda mamlakatda ish haqining yillik nominal o‘sish surʼati 17,4 foizgacha, real o‘sish surʼati 7,7 foizgacha sekinlashdi.
Biroq, joriy yil ko‘rsatkichlarida o‘tgan yilgi indeksatsiya taʼsirining saqlanib qolishi va o‘rtacha yillik inflyatsiyaning nisbatan pastligi tufayli ish haqining o‘sish surʼati biroz yuqoriligicha qolmoqda.
“Xizmat ko‘rsatish sohasi, xususan, savdo (+24,6 foiz), transport (+20,6 foiz), aloqa va axborotlashtirish (+23,2 foiz) sohalarida ish haqi jadal o‘sishda davom etmoqda. Qurilish sohasida ish haqi o‘sishi o‘tgan yilning ikkinchi yarmidan sekinlashib bormoqda. Bu sohada ishchi kuchi taklifining oshishi asosiy omillardan bo‘lishi mumkin. Boshqa tarmoqlarda (sanoat, taʼlim, sog‘liqni saqlash) ish haqining o‘sishi o‘rtacha ko‘rsatkichlar doirasida qolmoqda”, deyiladi tahlilda.
Transchegaraviy pul o‘tkazmalari dinamikasi va mehnat migrantlari oqimi
Joriy yilning birinchi yarimida mamlakatga pul o‘tkazmalarining umumiy hajmi 6,5 milliard dollarni tashkil etib, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 25 foizga oshdi.
“Pul o‘tkazmalarining sezilarli o‘sishi anʼanaviy migrant mamlakatlari valyutalarining nisbiy barqarorligi, ish haqining o‘sishi, aksariyat qabul qiluvchi mamlakatlarda iqtisodiy faollikning yuqoriligi, ishchi kuchiga doimiy talab va davom etayotgan geografik diversifikatsiya bilan taʼminlanmoqda”, deya qayd etgan Markaziy bank.
Sharhda maʼlum qilinishicha, mehnat resurslariga tashqi talab ortib borayotgan bo‘lib, aprel–iyun oylarida 3,6 mingta yangi bo‘sh xorijiy ish o‘rinlari eʼlon qilingan.
Bundan tashqari, Yevropa mamlakatlari, xususan, Germaniya va Shveysariyadan maʼlum malakaga ega ishchilar uchun bo‘sh ish o‘rinlari taklifi kengaymoqda.
Mehnat migratsiyasi geografiyasining kengayishi va ishchi kuchining xalqaro diversifikatsiyasi natijasida AQSH (+43 foiz), Germaniya (+64 foiz), Polsha (+93 foiz) va Janubiy Koreyadan (+90 foiz) pul o‘tkazmalari hajmi sezilarli oshdi.
Izoh (0)