Taniqli aktyor va rejissyor Mashrab Kimsanov faoliyati davomida ko‘plab sahna asarlarining tarixga muhrlanishiga sabab bo‘ldi. U “Vodillik kelin”, “Olovli yo‘llar”, “Otamdan qolgan dalalar”, “Masxaraboz”, “Umid”, “Zebuzar”, “Hayot-mamot”, “Haqiqiy erkaklar ovi”, “Sehrli qalpoqcha”, “Onaginam orzusi” kabi ko‘plab filmlarda esda qolarli rollarni ijro etgan. Shuningdek, ijodkor “Tog‘lik kuyov” filmining postanovkachi rejissyori hisoblanadi.
Aktyor 1976—1979-yillarda “O‘zbekfilm” kinostudiyasida rejissyor assistenti bo‘lib ishlagan. Shundan so‘ng uni kam sonli yosh ijodkorlar qatorida 1983-yili Moskvadagi “VGIK”ning aktyorlik fakultetiga o‘qishga yuborishgan.
Aktyorning turmush o‘rtog‘i aktrisa Adolat Kimsanova “Daryo”ga bergan intervyusida Mashrab Kimsanovning kasallikka chalinishi haqida so‘zlab bergandi.
— Hayot tashvishlari eng kuchli insonni ham yengib qo‘yar ekan. Baʼzi insonlar eʼtibor bermaydi yoki o‘zini boshqa yumushlar bilan chalg‘itadi. Menimcha, turmush o‘rtog‘im ana shunday tashvishlarni ko‘ngliga og‘ir oldi. Umr bo‘yi “Kino yaxshi bo‘lib ketadi”, degan umid bilan kunni kunga uladi. Meni hamisha “Hali zo‘r rollar ijro etamiz, qiyinchiliklar ortga qoladi”, deb yupatardi-yu, ammo o‘zi bunga amal qilmadi. Mashrab Kimsanov Rossiyada tahsil olgan, professional kino mutaxassisi hisoblanadi. Bunday ilmli va katta tajribaga ega bo‘lgan inson ko‘chadan olib kelingan odamlarga rol berilayotganini ko‘rib, yuragiga og‘ir olardi.
Hatto undan baʼzi rejissyorlar bepul rol ijro etishini so‘ragan paytlar ham ko‘p bo‘ldi. Ammo o‘shanda ham nolimay “Mayli, kino-ku”, deb rollarini sidqidildan ijro etardi. Yillar davomida ko‘nglida yig‘ilgan kemtiklar kun kelib katta kasallikka chalinishiga sabab bo‘ldi. 2018-yil ilk insultni boshidan o‘tkazdi. Hassaga tayanib bo‘lsa-da, o‘tgan yili kinofestivallarga olib bordim. Aktyorlar qatorida yurgani ham u insonga ancha dalda bo‘ldi. “Endi festivallar bo‘lyapti, kino ham yaxshi bo‘lib ketadi”, deb ko‘ngli ko‘tarildi.
Shuncha yil yashab, oilamizda biror mojaro bo‘lgan emas. Ammo yana ketma-ket ikki marta insultni boshidan o‘tkazdi. Qaynanamning vafotidan keyin ota uyi Yaypanga borib, o‘sha yerda to‘rtinchi insultga chalindi. To‘shakka mixlanib, oyoq-qo‘llari ishlamay qoldi. Bunday bemorlarni joyidan ko‘chirib bo‘lmaydi deyishgani uchun bir muddat vodiyda davolatdik. Undan keyin Toshkentga olib kelib, bu yerda ham uzoq muolaja oldi. Ammo hozircha o‘zgarish yo‘q. Umidim bor, yurgan oyoqlar yana yurib ketishiga ishonaman. Suyanchiq yordamida bir-ikki qadam tashlaganiga ham xursand bo‘laman. Ilgari kasalni boqish osonmas, deyishsa tushunmagan ekanman. To‘shakka mixlanib qolganidan keyin bu gaplarning mag‘zini chaqyapman. Xudoga shukr, avvalgidan ahvoli ancha yaxshilandi.
Yaxshi hamki shogirdlarim bor ekan, baʼzan syomkalarga chaqirib turishadi. Mashrab akaning bosh tomoniga yeguliklar, oyoq tomoniga esa hojatga kerakli narsalarni qo‘yib, bir-ikki soatlik syomkalarga borib kelaman. Qaytganimdan keyin “Yaxshimi, nima bo‘ldi?” deb so‘raydi. Shu ahvolda ham syomkalarni gapirsam quvonib ketadi. Ijodkorda, bu gaplar uni suyuntiradi.“O‘zbekkino”, “O‘zbekfilm” degan tashkilotlar umuman xabar olmaydi, ishlari ham yo‘q. Kino arboblari uyushmasidan bir-ikki marta xabar olishdi. Har zamonda aktyor Rajab Adashev qo‘ng‘iroq qilib turadi. Bu yilgi bayramda kimdir kelar, hech bo‘lmasa qo‘ng‘iroq qilar, deb kutdim. Ammo jimjit.
Aktyor yurib tursa hammaga kerak, yotib qolsa butunlay unutib yuborilar ekan. Men-ku, mayli menga eʼtibor berishsin demayman, ammo umrni va salomatligini kino rivoji uchun sarflagan insonga hech bo‘lmasa bayram kuni bitta ko‘krak nishon berish kimni o‘ldiribdi? Ko‘ryapman, baʼzilarga ikki martadan mukofot berishyapti, — degandi aktrisa Adolat Kimsanova.
Mashrab Kimsanov to‘rtinchi insultni boshdan kechirgach, gapirolmay, o‘rnidan qimirlolmay qolgan.
— 2018-yilning fevral oyida ilk marta insult bo‘ldi. Undan oldin biror marta salomatligidan shikoyat qilgan inson emasdi. Kasallik harakatlanishiga biroz salbiy taʼsir etdi. Hassada bo‘lsa-da, bemalol yura olardi. Ammo undan keyin ketma-ket ikki marta insultni boshidan kechirdi. Qaynanamning vafotidan keyin ota uyi Yaypanga borib, o‘sha yerda to‘rtinchi insultga chalindi. To‘shakka mixlanib, oyoq-qo‘llari ishlamay qoldi. Bunday bemorlarni joyidan ko‘chirib bo‘lmaydi deyishgani uchun bir muddat vodiyda davolatdik. Mashrab Kimsanov bo‘ylari baland, basavlat inson edi. To‘rt yilda u ko‘rinishdan asar ham qolmadi, — degandi aktrisa Adolat Kimsanova.
Adolat Kimsanova turmush o‘rtog‘i rejissyorlik qilgan “Tog‘lik kuyov” filmining tasvirga olinishi bilan bog‘liq voqealarni so‘zlab bergandi.
— “Tog‘lik kuyov” filmini suratga olish ishlari boshlanganida men Melis Abzalovning “Chimildiq” filmi syomkasi bilan band edim. Ammo turmush o‘rtog‘imni ilk rejissyorlik ishida qo‘llab-quvvatlash uchun assistent bo‘lib ham ishlaganman.
“Tog‘lik kuyov” filmini suratga olish ishlari juda qiziq kechgan. Aktyorlarning gap-so‘zidan tortib, qo‘shiqlarigacha xalq og‘ziga tushdi. Hatto to‘ylarda kelin-kuyov ustidan gul sochish ham ana shu filmdan keyin anʼanaga aylandi. Mashrab aka tog‘dagi syomkada: “Shahardan gul olib kelishmabdi, qizning qo‘liga gul berish kerak edi”, deb asabiylashib turganida yo‘lakda atirgullar qiyg‘os ochilganini ko‘rdim. “Hech bo‘lmasa shu atirgullarni olib, sochsak qanday bo‘larkan?”, deganman. Mashrab aka “Xo‘p, hech bo‘lmasa shunday qilinglar”, degan. Qarangki, vaziyatdan chiqish uchun qilgan ishimiz keyinchalik urfga aylandi. Hozir kelin-kuyovlarning ustidan ana shunday atirgul yaproqlarini sochishyapti.
“Tog‘lik kuyov” filmi sevib tomosha qilingani uchun avvallari har bayram kunlari namoyish etilardi. Ammo televideniye xodimlari juda yomon ish qilishdi. Qahramon adashib suv o‘rniga aroq ichgan sahnalarini ko‘rsatmaslik uchun uning bir nechta kadrlarini kesib tashlashibdi. Vaholanki, bu sahnalar syujetga uzviy bog‘liq. Ularni olib tashlasa, kadrlar bir-biriga bog‘lanmaydi. Chunki bosh qahramonning feʼl-atvori ana shunday voqeliklarga qurilgan. Mashrab aka bir marta kinodagi sahnalar kesib tashlanganini ko‘rib rosa yig‘lagan edi. Shuning uchunmi bilmadim, film 3-4 yildan buyon namoyish etilmayapti. Menimcha, rasvo qilib tashlashgani uchun ham namoyish etishmayapti. Qaniydi, o‘sha sahnalarni tiklab, yana namoyish etishsa. Bu gaplarim bilan ko‘p joylarda savodsiz, noprofessional insonlar ishlayotgani haqida gapirmoqchiman. Ularning qo‘lidan birov yaratgan filmni kesib tashlash, ulash yoki umuman efirdan olib tashlash keladi. Xuddi bu do‘ppini olib kel desa, kallasini ham qo‘shib keladiganlarga o‘xshaydi, — degandi aktrisa Adolat Kimsanova.
Izoh (0)