Таниқли актёр ва режиссёр Машраб Кимсанов фаолияти давомида кўплаб саҳна асарларининг тарихга муҳрланишига сабаб бўлди. У “Водиллик келин”, “Оловли йўллар”, “Отамдан қолган далалар”, “Масхарабоз”, “Умид”, “Зебузар”, “Ҳаёт-мамот”, “Ҳақиқий эркаклар ови”, “Сеҳрли қалпоқча”, “Онагинам орзуси” каби кўплаб фильмларда эсда қоларли ролларни ижро этган. Шунингдек, ижодкор “Тоғлик куёв” фильмининг постановкачи режиссёри ҳисобланади.
Актёр 1976—1979 йилларда “Ўзбекфильм” киностудиясида режиссёр ассистенти бўлиб ишлаган. Шундан сўнг уни кам сонли ёш ижодкорлар қаторида 1983 йили Москвадаги “ВГИК”нинг актёрлик факультетига ўқишга юборишган.
Актёрнинг турмуш ўртоғи актриса Адолат Кимсанова “Дарё”га берган интервьюсида Машраб Кимсановнинг касалликка чалиниши ҳақида сўзлаб берганди.
— Ҳаёт ташвишлари энг кучли инсонни ҳам енгиб қўяр экан. Баъзи инсонлар эътибор бермайди ёки ўзини бошқа юмушлар билан чалғитади. Менимча, турмуш ўртоғим ана шундай ташвишларни кўнглига оғир олди. Умр бўйи “Кино яхши бўлиб кетади”, деган умид билан кунни кунга улади. Мени ҳамиша “Ҳали зўр роллар ижро этамиз, қийинчиликлар ортга қолади”, деб юпатарди-ю, аммо ўзи бунга амал қилмади. Машраб Кимсанов Россияда таҳсил олган, профессионал кино мутахассиси ҳисобланади. Бундай илмли ва катта тажрибага эга бўлган инсон кўчадан олиб келинган одамларга роль берилаётганини кўриб, юрагига оғир оларди.
Ҳатто ундан баъзи режиссёрлар бепул роль ижро этишини сўраган пайтлар ҳам кўп бўлди. Аммо ўшанда ҳам нолимай “Майли, кино-ку”, деб ролларини сидқидилдан ижро этарди. Йиллар давомида кўнглида йиғилган кемтиклар кун келиб катта касалликка чалинишига сабаб бўлди. 2018 йил илк инсультни бошидан ўтказди. Ҳассага таяниб бўлса-да, ўтган йили кинофестивалларга олиб бордим. Актёрлар қаторида юргани ҳам у инсонга анча далда бўлди. “Энди фестиваллар бўляпти, кино ҳам яхши бўлиб кетади”, деб кўнгли кўтарилди.
Шунча йил яшаб, оиламизда бирор можаро бўлган эмас. Аммо яна кетма-кет икки марта инсультни бошидан ўтказди. Қайнанамнинг вафотидан кейин ота уйи Яйпанга бориб, ўша ерда тўртинчи инсультга чалинди. Тўшакка михланиб, оёқ-қўллари ишламай қолди. Бундай беморларни жойидан кўчириб бўлмайди дейишгани учун бир муддат водийда даволатдик. Ундан кейин Тошкентга олиб келиб, бу ерда ҳам узоқ муолажа олди. Аммо ҳозирча ўзгариш йўқ. Умидим бор, юрган оёқлар яна юриб кетишига ишонаман. Суянчиқ ёрдамида бир-икки қадам ташлаганига ҳам хурсанд бўламан. Илгари касални боқиш осонмас, дейишса тушунмаган эканман. Тўшакка михланиб қолганидан кейин бу гапларнинг мағзини чақяпман. Худога шукр, аввалгидан аҳволи анча яхшиланди.
Яхши ҳамки шогирдларим бор экан, баъзан съёмкаларга чақириб туришади. Машраб аканинг бош томонига егуликлар, оёқ томонига эса ҳожатга керакли нарсаларни қўйиб, бир-икки соатлик съёмкаларга бориб келаман. Қайтганимдан кейин “Яхшими, нима бўлди?” деб сўрайди. Шу аҳволда ҳам съёмкаларни гапирсам қувониб кетади. Ижодкорда, бу гаплар уни суюнтиради.“Ўзбеккино”, “Ўзбекфильм” деган ташкилотлар умуман хабар олмайди, ишлари ҳам йўқ. Кино арбоблари уюшмасидан бир-икки марта хабар олишди. Ҳар замонда актёр Ражаб Адашев қўнғироқ қилиб туради. Бу йилги байрамда кимдир келар, ҳеч бўлмаса қўнғироқ қилар, деб кутдим. Аммо жимжит.
Актёр юриб турса ҳаммага керак, ётиб қолса бутунлай унутиб юборилар экан. Мен-ку, майли менга эътибор беришсин демайман, аммо умрни ва саломатлигини кино ривожи учун сарфлаган инсонга ҳеч бўлмаса байрам куни битта кўкрак нишон бериш кимни ўлдирибди? Кўряпман, баъзиларга икки мартадан мукофот беришяпти, — деганди актриса Адолат Кимсанова.
Машраб Кимсанов тўртинчи инсультни бошдан кечиргач, гапиролмай, ўрнидан қимирлолмай қолган.
— 2018 йилнинг февраль ойида илк марта инсульт бўлди. Ундан олдин бирор марта саломатлигидан шикоят қилган инсон эмасди. Касаллик ҳаракатланишига бир оз салбий таъсир этди. Ҳассада бўлса-да, бемалол юра оларди. Аммо ундан кейин кетма-кет икки марта инсультни бошидан кечирди. Қайнанамнинг вафотидан кейин ота уйи Яйпанга бориб, ўша ерда тўртинчи инсультга чалинди. Тўшакка михланиб, оёқ-қўллари ишламай қолди. Бундай беморларни жойидан кўчириб бўлмайди дейишгани учун бир муддат водийда даволатдик. Машраб Кимсанов бўйлари баланд, басавлат инсон эди. Тўрт йилда у кўринишдан асар ҳам қолмади, — деганди актриса Адолат Кимсанова.
Адолат Кимсанова турмуш ўртоғи режиссёрлик қилган “Тоғлик куёв” фильмининг тасвирга олиниши билан боғлиқ воқеаларни сўзлаб берганди.
— “Тоғлик куёв” фильмини суратга олиш ишлари бошланганида мен Мелис Абзаловнинг “Чимилдиқ” фильми съёмкаси билан банд эдим. Аммо турмуш ўртоғимни илк режиссёрлик ишида қўллаб-қувватлаш учун ассистент бўлиб ҳам ишлаганман.
“Тоғлик куёв” фильмини суратга олиш ишлари жуда қизиқ кечган. Актёрларнинг гап-сўзидан тортиб, қўшиқларигача халқ оғзига тушди. Ҳатто тўйларда келин-куёв устидан гул сочиш ҳам ана шу фильмдан кейин анъанага айланди. Машраб ака тоғдаги съёмкада: “Шаҳардан гул олиб келишмабди, қизнинг қўлига гул бериш керак эди”, деб асабийлашиб турганида йўлакда атиргуллар қийғос очилганини кўрдим. “Ҳеч бўлмаса шу атиргулларни олиб, сочсак қандай бўларкан?”, деганман. Машраб ака “Хўп, ҳеч бўлмаса шундай қилинглар”, деган. Қарангки, вазиятдан чиқиш учун қилган ишимиз кейинчалик урфга айланди. Ҳозир келин-куёвларнинг устидан ана шундай атиргул япроқларини сочишяпти.
“Тоғлик куёв” фильми севиб томоша қилингани учун авваллари ҳар байрам кунлари намойиш этиларди. Аммо телевидение ходимлари жуда ёмон иш қилишди. Қаҳрамон адашиб сув ўрнига ароқ ичган саҳналарини кўрсатмаслик учун унинг бир нечта кадрларини кесиб ташлашибди. Ваҳоланки, бу саҳналар сюжетга узвий боғлиқ. Уларни олиб ташласа, кадрлар бир-бирига боғланмайди. Чунки бош қаҳрамоннинг феъл-атвори ана шундай воқеликларга қурилган. Машраб ака бир марта кинодаги саҳналар кесиб ташланганини кўриб роса йиғлаган эди. Шунинг учунми билмадим, фильм 3-4 йилдан буён намойиш этилмаяпти. Менимча, расво қилиб ташлашгани учун ҳам намойиш этишмаяпти. Қанийди, ўша саҳналарни тиклаб, яна намойиш этишса. Бу гапларим билан кўп жойларда саводсиз, нопрофессионал инсонлар ишлаётгани ҳақида гапирмоқчиман. Уларнинг қўлидан биров яратган фильмни кесиб ташлаш, улаш ёки умуман эфирдан олиб ташлаш келади. Худди бу дўппини олиб кел деса, калласини ҳам қўшиб келадиганларга ўхшайди, — деганди актриса Адолат Кимсанова.
Изоҳ (0)