Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) aholining uy-joyga bo‘lgan ehtiyojini baholash maqsadida respublikaning barcha hududlarida so‘rov o‘tkazdi. Unda 5 455 kishi ishtirok etdi. Qatnashchilarning 56 foizida oylik oilaviy daromad 4-8 million so‘m, salkam 4 foizida 15 million so‘mdan oshadi.
So‘rov natijalariga ko‘ra, mamlakatda uy-joy narxlarining 500 million so‘mdan oshishi aholining 80 foizdan ko‘p qismida uy sotib olish imkoniyatini pasaytirib yuboradi. Xususan, so‘rovda qatnashganlarning 58 foizi narxi 400 million so‘mdan kam, 23 foizi 400-500 million so‘m oralig‘idagi uy-joy sotib olish imkoniyatiga ega. Faqatgina 5 foiz ishtirokchi 700 million so‘m yoki undan qimmatroq uy-joyni sotib olishni rejalashtirishmoqda.
“400 million so‘mdan kam miqdorda bo‘lgan uylarga talab Namangan (73 foiz), Jizzax (71 foiz), Farg‘ona (70 foiz), Buxoro (69 foiz), Sirdaryo (68 foiz) va Qashqadaryo (66 foiz) viloyatlarida yuqori ekanligi aniqlandi. Toshkent shahrida respondentlarning 20 foizi 700 million so‘m yoki undan qimmatroq uy–joy sotib olish istagi borligini bildirgan bo‘lsa, ushbu ko‘rsatkich qolgan hududlarda o‘rtacha 3 foizni tashkil qiladi”,—deyiladi tadqiqotda.
Tahlillarga ko‘ra, respondentlarning 35 foizi ipoteka kreditlarini qaytarish yoki uy-joy uchun bo‘lib to‘lashda oyiga 1-2 million so‘m oralig‘ida, 29 foizi 2-3 million so‘mgacha, 13 foizi 3-4 million so‘mlik to‘lovlarni amalga oshirish imkoniyati borligini bildirgan. Faqatgina 9 foiz so‘rov ishtirokchisi oyiga 4 million so‘mdan ko‘proq miqdorda to‘lovlarni amalga oshirishlari mumkinligini taʼkidlagan.
“Hozirgi kunda imtiyozli (foiz stavkasi 17 foiz) ipoteka kreditining maksimal miqdori 416 million so‘mni, kredit muddati 20-yilni tashkil etadi. Ushbu shartlarda ipoteka krediti olingan taqdirda oylik to‘lovlar 6,1 million so‘mga teng bo‘ladi. Respondentlarning faqatgina 2,6 foizi uy-joy sotib olishda har oy 6 million so‘m yoki undan yuqori to‘lovlarni amalga oshirishlari mumkinligini bildirgan”,—deya maʼlum qilgan MHTI.
So‘rovda ishtirok etganlarning 75 foizi kelgusida uy-joylar narxlari sezilarli darajada oshishini kutayotganini bildirgan bo‘lsa, 19 foizi narxlarning qisman ko‘tarilishini taxmin qilgan. Faqatgina 3,2 foiz respondentlar narxlar tushishi bo‘yicha kutilmalari borligini aytgan.
“So‘rovda ishtirok etganlarning 72 foizi uy-joy sotib olishda ipoteka va subsidiya, 19 foizi bo‘lib to‘lash usulini afzal ko‘rishini bildirgan. Faqatgina 9 foiz respondentlar birdaniga to‘lash imkoniyatiga ega ekanligini aytgan”—deya tahlil qilingan tadqiqotda.
So‘rov ishtirokchilarining 46 foizi ipoteka kreditining asosiy muammosi sifatida boshlang‘ich badal to‘lovlarini shakllantirish ekani, 20 foizi esa kreditning oylik to‘lovlarini to‘lashda qiynalishini aytgan.
Uy narxlarining oshishi bo‘yicha kutilmalar Navoiy (97 foiz), Namangan (96 foiz), Xorazm (95,6 foiz) va Toshkent (95 foiz) viloyatlari hamda Qoraqalpog‘istonda (95,5 foiz) yuqori ekani aniqlandi.
Izoh (0)