Ўзбекистоннинг қайси ҳудудларида уй-жой нархлари ошиши кутилмалари юқорилиги маълум қилинди

Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) аҳолининг уй-жойга бўлган эҳтиёжини баҳолаш мақсадида республиканинг барча ҳудудларида сўров ўтказди. Унда 5 455 киши иштирок этди. Қатнашчиларнинг 56 фоизида ойлик оилавий даромад 4-8 миллион сўм, салкам 4 фоизида 15 миллион сўмдан ошади.

Сўров натижаларига кўра, мамлакатда уй-жой нархларининг 500 миллион сўмдан ошиши аҳолининг 80 фоиздан кўп қисмида уй сотиб олиш имкониятини пасайтириб юборади. Хусусан, сўровда қатнашганларнинг 58 фоизи нархи 400 миллион сўмдан кам, 23 фоизи 400-500 миллион сўм оралиғидаги уй-жой сотиб олиш имкониятига эга. Фақатгина 5 фоиз иштирокчи 700 миллион сўм ёки ундан қимматроқ уй-жойни сотиб олишни режалаштиришмоқда.

“400 миллион сўмдан кам миқдорда бўлган уйларга талаб Наманган (73 фоиз), Жиззах (71 фоиз), Фарғона (70 фоиз), Бухоро (69 фоиз), Сирдарё (68 фоиз) ва Қашқадарё (66 фоиз) вилоятларида юқори эканлиги аниқланди. Тошкент шаҳрида респондентларнинг 20 фоизи 700 миллион сўм ёки ундан қимматроқ уй–жой сотиб олиш истаги борлигини билдирган бўлса, ушбу кўрсаткич қолган ҳудудларда ўртача 3 фоизни ташкил қилади”,—дейилади тадқиқотда.

Таҳлилларга кўра, респондентларнинг 35 фоизи ипотека кредитларини қайтариш ёки уй-жой учун бўлиб тўлашда ойига 1-2 миллион сўм оралиғида, 29 фоизи 2-3 миллион сўмгача, 13 фоизи 3-4 миллион сўмлик тўловларни амалга ошириш имконияти борлигини билдирган. Фақатгина 9 фоиз сўров иштирокчиси ойига 4 миллион сўмдан кўпроқ миқдорда тўловларни амалга оширишлари мумкинлигини таъкидлаган.

“Ҳозирги кунда имтиёзли (фоиз ставкаси 17 фоиз) ипотека кредитининг максимал миқдори 416 миллион сўмни, кредит муддати 20 йилни ташкил этади. Ушбу шартларда ипотека кредити олинган тақдирда ойлик тўловлар 6,1 миллион сўмга тенг бўлади. Респондентларнинг фақатгина 2,6 фоизи уй-жой сотиб олишда ҳар ой 6 миллион сўм ёки ундан юқори тўловларни амалга оширишлари мумкинлигини билдирган”,—дея маълум қилган МҲТИ.

Сўровда иштирок этганларнинг 75 фоизи келгусида уй-жойлар нархлари сезиларли даражада ошишини кутаётганини билдирган бўлса, 19 фоизи нархларнинг қисман кўтарилишини тахмин қилган. Фақатгина 3,2 фоиз респондентлар нархлар тушиши бўйича кутилмалари борлигини айтган.

“Сўровда иштирок этганларнинг 72 фоизи уй-жой сотиб олишда ипотека ва субсидия, 19 фоизи бўлиб тўлаш усулини афзал кўришини билдирган. Фақатгина 9 фоиз респондентлар бирданига тўлаш имкониятига эга эканлигини айтган”—дея таҳлил қилинган тадқиқотда.

Сўров иштирокчиларининг 46 фоизи ипотека кредитининг асосий муаммоси сифатида бошланғич бадал тўловларини шакллантириш экани, 20 фоизи эса кредитнинг ойлик тўловларини тўлашда қийналишини айтган.

Уй нархларининг ошиши бўйича кутилмалар Навоий (97 фоиз), Наманган (96 фоиз), Хоразм (95,6 фоиз) ва Тошкент (95 фоиз) вилоятлари ҳамда Қорақалпоғистонда (95,5 фоиз) юқори экани аниқланди.