• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.48
    • RUB159.75
    • EUR14871.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    “Orolni quritsak, Turkistonning Rossiyaga qaramligini abadiy saqlab qolishimiz mumkin”: Kaufmanning imperatorga yozgan maxfiy maktubi

    Siyosiy fanlar bo‘yicha falsafa doktori Suhrob Bo‘ronov “Daryo” bilan suhbat vaqtida Markaziy Osiyo mintaqasida suv muammosiga taʼsir etuvchi kuch markazlarini sanab, ularning asl maqsadi nima ekanligiga to‘xtalib o‘tdi.

    Rossiya imperatori Aleksandir II va Turkiston general gubernatori Fon Kaufman
    Foto: “Daryo”

    Siyosatshunosning taʼkidlashicha, Markaziy Osiyoda suv muammosiga taʼsir etuvchi to‘rtta asosiy kuch markazi mavjud. Bular: Rossiya, Xitoy, Eron va AQSH.

    “Rossiya Markaziy Osiyo mintaqasini o‘zining tarixiy taʼsir hududi deb hisoblaydi. Masalan, Orol fojiasi bo‘yicha bir maʼlumot bor. 1872-yilning noyabr oyida Turkiston general-gubernatori Fon Kaufman Rossiya imperatori Aleksandir II ga shunday maktub yo‘llaydi:

    “Biz shunday yo‘l tutmog‘imiz kerakki, Amudaryo va Sirdaryoning suvlari Orolga yetib bormasin. Bu daryolarning suvi oxirgi tomchisigacha paxta dalalarini sug‘orish uchun sarflansin. Daryo suvlari paxta dalalariga singib ketaversa, ko‘p o‘tmay Orol dengizi quriydi. Keyin Orolni to‘ldirish uchun Sibir daryolarini burib kelamiz. Ana shundagina Turkistonning Rossiyaga qaramligini abadiy saqlab qolishimiz mumkin”.

    Orol dengizining taqdirini mana shu xatning mazmun-mohiyati ko‘rsatib beradi. Menimcha, Rossiyaning Amudaryo va Sirdaryo suvlariga taʼsir ko‘rsatmasligiga hech kim kafolat bermasa kerak”, — deydi Suhrob Bo‘ronov.

    Suhbat davomida siyosatshunos Xitoy omiliga ham to‘xtalib o‘tib, Xitoyning aslida Markaziy Osiyoda bir qancha manfaatlari mavjudligini va u buni amalga oshirish uchun qo‘shni Tojikistondagi Sarez ko‘lidan foydalanishi mumkin ekanligini aytib o‘tdi.

    “Tojikistondagi Sarez ko‘li bilan bog‘liq masala juda nozik. Sababi Sarez ko‘li o‘zida 19 million kub metr suvni jamlagan. Agar bu to‘g‘on yorilsa, quyi oqimda joylashgan davlatlar uchun juda katta xavf vujudga keladi. Bu to‘g‘on solishtirganda Sardoba suv omboridan 15 barobar katta. Maʼlumotlarga ko‘ra, Tojikiston Sarez ko‘lini “ilmiy tekshirish” maqsadida Xitoyga berib yuborgan. Lekin bu maʼlumotni Tojikiston rasmiylari rad qilmoqda. Agar haqiqatan ham Xitoy bu ko‘lni qo‘lga kiritgan bo‘lsa, kelajakda bu orqali taʼsir ko‘rsatishi mumkin”, — deydi siyosatshunos.

    Shuningdek, Suhrob Bo‘ronov bir vaqtlar Markaziy Osiyo mintaqasiga Eron ham ko‘z tikkanini qo‘shimcha qildi.

    “Eronning bir vaqtlar ‘Katta Eron’ deb nomlangan loyihasi bo‘lgan. Bu loyihaga ko‘ra, Tojikiston va Afg‘oniston hududidagi daryolar Erondan o‘tuvchi daryolar bilan bog‘lanishi kerak edi. Bu g‘oya 1989-yil Sovet Ittifoqi armiyasi Afg‘onistonni tark etgach o‘ylab topilgan. 1991-yilda SSSR parchalangach, Kaspiy dengizidan foydalanish bo‘yicha Eron bilan hamkorlik qiladigan davlatlar ko‘paydi”, — dedi siyosiy fanlar bo‘yicha falsafa doktori.

    Suhbatning to‘liq shaklini “Daryo”ning YouTube’dagi sahifasida tomosha qilishingiz mumkin.

    15.12.2023, 17:32   Izoh (0)   44173
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Tolibon” O‘zbekiston Qo‘shtepa kanalidan zarar ko‘rmasligiga va’da berdi

    31.10.2023, 21:33

    Qo‘shtepa kanalining suvi yon-atrofga oqib ketgani haqidagi xabarlardan so‘ng “Daryo” muxbiri holatni o‘rgandi (foto, video)

    14.12.2023, 15:41

    “AQSH Afg‘onistondan chiqib ketgani yo‘q. U faqat o‘z taktikasini o‘zgartirdi” — ekspertlar

    14.12.2023, 19:15

    O‘zbekistonliklar Saudiya Arabistoniga ishga yuboriladi

    15.12.2023, 16:55

    Metan zapravkalar qachondan to‘liq ish rejimiga o‘tishi maʼlum qilindi

    15.12.2023, 16:38

    “Soliq hamkor” orqali qilingan murojaatlar asosida noqonuniy sotilayotgan sigaretalar musodara qilinmoqda

    15.12.2023, 16:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi magistratura dasturlariga qabul jarayonlari davom etayotganini ma’lum qiladi


    Yandex Music’da jazirama kayfiyat uchun maxsus “Chilla” bo‘limi paydo bo‘ldi


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 


    Vaqt sinovidan o‘tgan tarmoq: 33-yillik faoliyat, 12 million foydalanuvchi tanlovi va mobil aloqaning yangi arxitekturasi


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    Visa Kapitalbank bilan Xitoyga: WeChat Pay va Alipay orqali naqd pulsiz to‘lovlar – erkin, oson va xavfsiz


    Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan yirik ko‘chmas mulk auksionga qo‘yildi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 

     

    Tavsiya etamiz

    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22

    KGB soxtalashtirgan jinoyat – SSSR parchalanishi arafasida o‘lim jazosi berilgan qariya kim edi?

    21 iyul, 21:06
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Qatar Yevropa Ittifoqiga gaz ta’minotini to‘xtatish bilan tahdid qildi

    Dunyo | 26 iyul, 23:19

    “Qaytmas bo‘lib ketdi”. Rossiyaning yagona aviatashuvchisi sotilishi yoki utilizatsiya qilinishi mumkin

    Dunyo | 26 iyul, 23:07

    UFC on ABC 9. Abu-Dabidagi musobaqaning ilk janglarining birida o‘ziga xos natija qayd etildi

    Sport | 26 iyul, 23:06

    “Barselona” tarixidagi eng yaxshi futbolchilar reytingi tuzildi

    Sport | 26 iyul, 22:46

    Fabrika matolarga ishlatilgan suvni kanalga tashlagan — Andijondagi kanaldan nega ko‘pik oqqaniga izoh berildi

    O‘zbekiston | 26 iyul, 22:35

    AQSH Isroilni himoyalash uchun sarflagan havo mudofaa raketalarini tiklashga 1 yil va 2 mlrd dollar kerak — WSJ

    Dunyo | 26 iyul, 22:32

    Ukraina armiyasiga 23 ming zirhli transport vositasi kerak — OAV

    Dunyo | 26 iyul, 22:13

    Gaz va elektr tokini behuda sarflaganlar javobgarlikka tortiladi — Bosh prokuratura

    O‘zbekiston | 26 iyul, 22:07
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.