Rustam Sa’dullayev — bu aktyorni hozirgi yosh tomoshabinlar tanimasligi mumkin, ammo Sobiq ittifoq davrining odamlari uni juda yaxshi eslashadi. U o‘z davrining eng mashhur aktyori bo‘lgan va o‘zbek Romeosi sifatida minglab qizlarning ko‘nglidan joy olgan. Qizig‘i shundaki, uni avvaliga san’at institutida o‘qishga noloyiq deb bilishgan.
“Aktyorlikka qiziqishimga qo‘shnim sabab bo‘lgan”
Rustam Sa’dullayev tasodifan san’atga qiziqib qolgan. Chunki uning oila a’zolari orasida san’atkorlar yo‘q. Eng qizig‘i, bu sohaga qiziqishiga yaqinlari emas, qo‘shni ayol sababchi bo‘lgan.
— Nazira opa ismli qo‘shnimiz bo‘lar edi. 1959-yili Pionerlar uyiga olib kelgan. U yerda to‘garaklar ko‘p edi. Men kemasozlik va drama to‘garagiga qatnashishni istaganman. O‘shanda bor-yo‘g‘i 9 yoshda edim. Drama to‘garagiga qiziqib ketganimda kemasozlik mashg‘ulotlariga qatnashmay ham qo‘ydim. Qishki ta’til kunlari Yangi yil tomoshalarini qo‘yardim, odamlar chipta sotib olib kelardi. Eng qiziq jihati, har yili menga yalmog‘iz kampir rolini berishardi. “Yo‘q, bu rolni men o‘ynamay”, desam “Sendan boshqa hech kim bunchalik ishonarli ijro etolmayapti”, deyishardi.
1963-yili drama mashg‘ulotimizga “O‘zbekfilm”dan ikkita assistent yigit keldi va yangi film uchun kasting bo‘layotganini aytishdi. Ular mening yoshimdagi bolalarni izlashgan ekan. Hayajon bilan men ham kasting uchun rasmga tushgani borganman. Bu rol uchun 300 dan ortiq bola kasting topshirgan edi. Ular orasidan faqatgina menga “Darbozlar” filmida Alijon rolini ijro etish nasib etdi. Film rosa shov-shuv bo‘lgan, odamlar ko‘cha-ko‘yda ham tanib, dastxat olishardi, — deydi aktyor Rustam Sa’dullayev.
“Ovozingiz bo‘g‘iq, aktyor bo‘lolmaysiz”
1969-yilga qadar drama to‘garagining eng oldi o‘quvchisi bo‘lgan Rustam Sa’dullayev katta orzu-umidlar bilan San’at oliygohiga hujjat topshiradi. Ammo uni o‘qishga olishmaydi.
— Bolalikdan surunkali laringitim bor, ovozim bo‘g‘ilib qolardi. Ammo bu institutda o‘qishga kirishimga to‘sqinlik qilishi haqida o‘ylamagan ekanman. Ijodiy imtihon topshirgani kelganimda “Ovozingiz bo‘g‘iq, aktyor bo‘lolmaysiz”, deyishgan. O‘qishga kirolmaganimdan keyin ish izlaganman. O‘sha paytda mineral suv zavodiga ish so‘rab borganman va hech kimga aytmay yuk tashuvchi bo‘lib ishlaganman. Ammo o‘qishga hujjat topshirmasimdan avval rejissor Elyor Eshmuhammedovga bu haqida aytib qo‘ygandim. Bir kuni oldiga chaqirib “O‘qishlar yaxshi bo‘lyaptimi?” deb so‘rab qoldi. Boshimni qashlab, uyalib, kirolmaganimni aytdim. U ham hayron bo‘ldi va qayta imtihon topshirish kerakligini aytdi. O‘sha yili o‘qishga kirganman va “Sevishganlar” filmida ham suratga tushganman, — deydi aktyor Rustam Sa’dullayev.
“O‘zbek Romeosiga aylanganman”
“Sevishganlar” filmi haqiqatan ham o‘z davrining eng mashhur kartinalaridan biri bo‘lgan. U bir necha oy sovet kinoprokatining eng talabgir filmi bo‘lgan. O‘sha paytdagi hisob-kitoblarga ko‘ra, uni 20 million 500 mingdan ortiq tomoshabin ko‘rgan. Filmda Rustam Sa’dullayev bilan bir qatorda sovet kinosining eng mashhur aktyorlari Anastasiya Vertinskaya va Rodion Naxapetov ham suratga tushgan.
— Suratga olish ishlari naqd ikki yil davom etgan. Chunki filmning ko‘p sahnalari yoz oyi bilan bog‘liq edi. Bir yozda filmni suratga olishga ulgurmay qolganmiz. Ammo juda qiziq kechgan. Rodion Naxapetov sabab meni “Jangga faqat qariyalar boradi” filmiga taklif qilishgan. U Leonid Bikovga meni rosa maqtagan ekan. Mana shu film sabab men nafaqat O‘zbekistonda, balki butun ittifoqda mashhurlikka erishdim. Romeo degan nom mana shu filmdan estalik bo‘lib qolgan, — deydi aktyor Rustam Sa’dullayev.
“Rafiqam bilan kinostudiyada tanishganman”
Aktyor Rustam Sa’dullayev turmush o‘rtog‘i Marina bilan 1987-yili “O‘zbekfilm” maydonchasida tanishgan. O‘sha vaqtda “Shok” filmi suratga olinayotgandi. Ularning tanishuvi oddiy do‘stlik munosabatlaridan boshlanib, muhabbatga aylangan. Ularning ikki nafar qizlari bor.
.webp)
— Rafiqam bilan “O‘zbekfilm” kinostudiyasining tikuv sexida tanishganman. Marina o‘sha vaqtlari tikuv sexida tikuvchi bo‘lib ishlardi. Keyinchalik harakatchanligi bilan rahbar lavozimigacha ko‘tarildi. Bir kuni kostyum-shimimni qayta tikish uchun sexga bordim. Qizlar biri olib, biri qo‘yib hazil-huzil qilishar, faqat Marina menga e’tibor bermasdi. Ertasiga kelsam, buyurtmam tayyor. Marinaga “Rahmat!” deb chiqib ketayotsam, qizlar shumlik qilib, “Rahmat aytasiz, xolosmi? Boshqa sovg‘angiz yo‘qmi?” deyishdi. Men ham bo‘sh kelishni xohlamay, to‘y, oila haqidagi ilmoqli gaplar bilan javob berdim. Astoydil niyat qilgan ekanman, ko‘p o‘tmay, turmush qurdik. Lekin Marinaning muhabbatini qozonish oson bo‘lmagan.
Marina og‘ir-bosiq qiz edi. U har kuni syomkadan avval va keyin aktyorlarning kiyimlarini bir o‘zi tikuv sexiga olib borardi. Bu kiyimlar og‘ir ekanligini bilganim uchun hamisha uning yonida turardim. Uning ko‘nglidan joy olishim oson bo‘lmagan, — deydi aktyor Rustam Sa’dullayev.
“Onam kelin rus bo‘lsa bo‘libdi-da, degan”
— Haqiqiy o‘zbekona oilada ulg‘ayganman. Onam ham Farmonbibi singari o‘zbekona ayol edi. “Ona, kelin topdim, faqat rus-da” deb yutunib so‘z boshlasam, “Nima qilibdi, rus bo‘lsa bo‘libdi-da”, degan. Keyin bilsam, bunga “tikuvchi qiz” degan gapim sabab bo‘lgan ekan. “Faqat mana bu atlas matosini olib borib ber, menga bitta ko‘ylak bilan lozim tikib bersin”, degan. Hali Marina bilan uchrashmay turib, ko‘ylakning choklariga e’tibor bergan, — deydi Rustam Sa’dullayev.
“Yaratganga shukr”
Aktyorning “Yaratganga shukr” filmidagi roli ham ko‘plab tomoshabinlarning qalbidan joy olgan. Aktyor filmni suratga olish jarayonlari bilan bog‘liq voqealarni quyidagicha eslaydi.
— Zulfiqor Musoqov bilan “Bomba” filmida ham birga ishlaganmiz. Yaxshi rejissor, o‘ziga xos yo‘nalishi bor. “Yaratganga shukr” filmiga taklif qilganida avvaliga hayron bo‘lganman. Chunki u paytlarda hali kompyuter degan narsalar rivojlanmagandi. “Sehrgarlik bilan bog‘liq sahnalarni qanday olamiz?” deb ajablangandim. Oshning uchishi bilan bog‘liq sahnalar choyxonada suratga olingandi. Xontaxtaning lagan turadigan yeri o‘yib, ustiga dasturxon yoyib qo‘yishgandi. Laganlarga ingichka ip tortilgandi. Osh to‘la laganning dasturxondan ko‘tarilishi xontaxta pastidan boshqarilgan. Yuqoridan olingan kadrda “leska” ko‘rinmay, kadrda oshning o‘zi uchayotgandek ko‘ringan.
Mashinaning to‘rtta g‘ildiragi “taq” etib tushib ketadigan sahnani suratga olish uchun oldindan hamma g‘ildiraklar bo‘shatilib, omonat qilib qo‘yilgan. Ozgina silkinishdan tushib ketgan, bu yuqoridan turib suratga olingandi, — deya qo‘shimcha qildi O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist Rustam Sa’dullayev.
Rustam Sa’dullayev — “Yil odami” bo‘ldi
Nafaqat O‘zbekiston, balki o‘nlab mamlakatlarda ham o‘z muxlislariga ega aktyor va rejissor Gitlerchilar Germaniyasi ustidan qozonilgan g‘alabaning 75 yilligiga bag‘ishlab Moskva shahrida o‘tkazilgan “Yil odami-2020” taqdimot marosimida mukofotlangan.
— Qariyb 33 yildirki, rossiyalik rejissorlar bilan hamkorlikda ishlab kelaman. Bundan tashqari, 1996-yildan buyon Rossiyada o‘tkaziladigan nufuzli kinofestivallarda hakamlar hay’ati a’zosi sifatida qatnashaman. Muxlislarim orasida rossiyaliklar ham ko‘pchilikni tashkil etadi. Ular ko‘proq “Jangga faqat qariyalar boradi” filmidagi Romeo obrazim orqali tanishadi, — dedi Rustam Sa’dullayev.
Izoh (0)