O‘zbekiston energetika sektori Fors ko‘rfazidan milliardlab dollar jalb qilmoqda, chunki mamlakat 2030-yilga borib elektr energiyasining 35 foizini qayta tiklanadigan manbalardan ishlab chiqarishni rejalashtirmoqda. Bu haqda Arabian gulf business insight ma’lumot berdi.
O‘zbekistonda yiliga o‘rtacha 330 quyoshli kun bo‘ladi va quyosh energetikasi salohiyati juda katta. Bu Saudiyada joylashgan Acwa Power va BAA giganti Masdar kabi kompaniyalarni mamlakatga katta sarmoyalar kiritishga undadi.
Acwa Power kompaniyasining O‘zbekiston bilan 2,5 milliard dollarlik so‘nggi bitimlari doirasida umumiy quvvati 1,4 GVt bo‘lgan uchta quyosh loyihasi va 1,5 GVt/soat qo‘shimcha quvvatni taklif qiluvchi uchta akkumulyator energiyasini saqlash tizimini ishlab chiqiladi.
Shartnomalar kompaniyaning dekabr oyida mamlakatda uchta shamol elektr stansiyasini qurishi haqidagi e’lonidan so‘ng tuzilgan.
Masdar, Taqa va Mubadala kabi GCCga asoslangan boshqa kompaniyalar ham O‘zbekiston energetika sohasiga sarmoya kiritishga kelishgan.
Xalqaro qayta tiklanadigan energiya agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yilda qayta tiklanadigan energiya manbalarining deyarli yarmi Osiyoda joylashgan.
Investitsion imkoniyatlar
Xalqaro korporatsiyalar va investorlar bilan aloqalarni mustahkamlash maqsadida tashkil etilgan Dubay Xalqaro palatasi ham shu hafta “Yangi ufqlar” deb nomlangan savdo missiyalarining birinchi bosqichini ishga tushirish uchun Toshkentni tanladi.
Acwa Power, shuningdek, yaqinda mamlakatda yashil vodorod inshooti va yashil ammiak pilot loyihasini rivojlantirish bo‘yicha kelishuvlarni imzoladi va bu O‘zbekistonni Saudiya Arabistonidan keyin ikkinchi yirik bozorga aylantirdi.
Loyihalar O‘zbekistonning past uglerodli iqtisodiyotga o‘tish, shuningdek, energiya manbalarini diversifikatsiya qilish bo‘yicha maqsadlariga erishishda muhim rol o‘ynaydi.
Shuningdek, mamlakat yiliga 16 million tonna CO2 emissiyasini qoplashga yordam berish uchun 15 ming mVt qayta tiklanadigan energiyani ishlab chiqishni rejalashtirmoqda.
Batareya energiyasini saqlash tizimlarini tarmoqqa kiritish orqali O‘zbekiston tez orada mintaqadagi eng yirik omborlarga ega bo‘ladi. Bu esa qayta tiklanuvchi energiya manbalarini targ‘ib qilish bilan birga ta’minotni barqarorlashtirishda hal qiluvchi rol o‘ynaydi.
Energetika loyihalariga jami 7,5 milliard dollarlik sarmoyaviy majburiyatlarimiz bilan biz O‘zbekistonning energiya diversifikatsiyasi maqsadlariga erishishda asosiy hamkor bo‘lib qolishga qat’iy qaror qildik, — dedi Acwa Power kompaniyasi raisi Muhammad Abunayyan.
Zavodlar 2025—2026-yillarning uchinchi choragida tijorat maqsadlarida foydalanishga topshirilishi kutilmoqda.
Global miqyosda Tadawul ro‘yxatiga kiritilgan kompaniyaning portfeli investitsiya qiymati 68 milliard dollardan ortiq bo‘lgan 68 ta loyihani o‘z ichiga oladi.
Sentyabr oyida Taqa nomi bilan mashhur bo‘lgan Mubadala Investment Company va Abu Dabi National Energy Company O‘zbekistondagi ikkita gaz bilan ishlaydigan elektr ishlab chiqarish zavodini xususiylashtirishga sarmoya kiritish bo‘yicha kelishuvlarni imzoladi. Bitim 2023-yilning ikkinchi yarmida yakunlanishi kutilmoqda.
Birlashgan Arab Amirliklarining toza energiya giganti Masdar ham Markaziy Osiyodagi qayta tiklanadigan energiya manbalari bo‘yicha eng yirik loyiha bo‘lgan 500 mVt quvvatga ega Zarafshon shamol loyihasini moliyaviy yakuniga yetkazganini aytdi.
Savdo islohotlari
Avgust oyida Saudiya Arabistoni va O‘zbekiston o‘rtasida aviatsiya, chorvachilik, qishloq xo‘jaligi, sport, ta’lim, fan, ommaviy axborot vositalari, energetika va texnologiya kabi sohalardagi imkoniyatlarni o‘rganish uchun umumiy qiymati 12 milliard dollardan ortiq sarmoyaviy bitimlar imzolangan edi.
2022-yilning birinchi yarmida O‘zbekiston—Saudiya Arabistoni o‘rtasida tovar ayirboshlash hajmi 95 million dollarga yetdi, 2021-yilda bu ko‘rsatkich 17 million dollar edi. Shundan so‘ng, yil oxirida Toshkentda O‘zbekiston—Saudiya Arabistoni biznes forumi bo‘lib o‘tdi.
Jahon banki ma’lumotlariga ko‘ra, Ukrainadagi urush oqibatlariga qaramay, O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti 2022-yilda 5,3 foizga o‘sishi kutilgan edi.
O‘rta muddatli istiqbolga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi, chunki davom etayotgan iqtisodiy islohotlar xususiy sektor tomonidan o‘sishni jonlantirishda davom etishi kutilmoqda.
Ammo samaradorlik va ish o‘rinlari yaratishni davom ettirish uchun qo‘shimcha o‘zgarishlar kerak, — deya qo‘shimcha qildi Jahon banki tadqiqot eslatmasida.
O‘zbekistonning Dubay bilan savdo aylanmasi ham o‘sib bormoqda va 2022-yilda ikki baravarga oshib, 500 dollardan oshdi.
O‘tgan haftada Dubay xalqaro palatasi Dubay va O‘zbekiston kompaniyalari o‘rtasida o‘zining “Yangi ufqlar” savdo missiyasi doirasida 150 ta uchrashuv o‘tkazganini ma’lum qildi. Bu uchrashuv kelgusi o‘n yil ichida Dubay tashqi savdosini 7 trillion dollarga oshirish rejalarini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan.
Dubai Chambers prezidenti va bosh ijrochi direktori Muhammad Lootaning aytishicha, Markaziy Osiyo “o‘zaro savdo uchun katta o‘sish salohiyatiga ega”.
O‘zbekiston ushbu mintaqadagi asosiy strategik hamkorlarimizdan biridir. Biz birgalikda katta savdo va investitsiya imkoniyatlarini ochishimiz mumkinligiga ishonamiz, — dedi u.
Izoh (0)