Sirdaryoda 42,8 foiz o‘sish, Surxondaryoda 23,3 foiz pasayish: 2022-yilda O‘zbekistonning eksporti qanday bo‘ldi?

2022-yil davomida O‘zbekistonda eksport qanday o‘zgargani tahlil qilindi. Bu haqda “Daryo”ga Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi xabar bermoqda.

Davlat bojxona qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yilda tovarlar eksporti hajmi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 21,1 foizga oshgan.

Eksportning sezilarli o‘sishi Sirdaryo (42,8 foiz), Andijon (36,4 foiz), Samarqand (23 foiz), Namangan (22,7 foiz), Qashqadaryo (22,3 foiz) viloyatlarida va Toshkent (47,5 foiz) shaharida kuzatildi.

O‘zbekiston eksportining o‘sishi sanoat mahsulotlari, oziq-ovqat mahsulotlari, kimyoviy moddalar va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksportining o‘sish sur’atlari oshgani bilan izohlanadi.

Eksportning kamayishi Surxondaryo (-23,3 foiz), Buxoro (-2,1 foiz), Jizzax (-1,1 foiz) viloyatlarida va Qoraqalpog‘istonda (-13,6 foiz) kuzatildi.

Surxondaryo viloyatida eksport hajmining qisqarishi meva-sabzavot mahsulotlari (loviya, pomidor, mosh, piyoz) va ip-kalava eksporti, Buxoro viloyatida esa paxta tolasining ichki bozorga yo‘naltirilishi kamayishi bilan bog‘liq.

Jizzax viloyatida ip-kalava, Toshkent viloyatida mis, Qoraqalpog‘istonda plastmassa, farmatsevtika mahsulotlari va ip-kalava eksporti qisqardi.

O‘zbekiston eksportining salmoqli qismini qayta ishlangan sanoat tovarlari tashkil etadi (34,9 foiz). Bu asosan to‘qimachilik sanoati (Andijon, Namangan, Toshkent, Farg‘ona viloyatlari, Toshkent shahri asosiy eksportchilar hisoblanadi) va metallurgiyaning (Toshkent viloyati, Toshkent shahri) eksport salohiyati bilan bog‘liq.

Resurslar, ya’ni mineral (Toshkent, Buxoro viloyati), nooziq-ovqat xom ashyosi (Navoiy, Toshkent viloyatlari, Toshkent shahri) va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksporti (16,5 foiz) (Samarqand, Toshkent, Farg‘ona viloyatlari) jahon bozorida talab yuqori bo‘lgan uglevodorod xomashyosi, ko‘mir, sabzavot va mevalar mavjudligi bilan bog‘liq.

Yuqori qo‘shilgan qiymatli mahsulotlar eksportining mamlakat eksportidagi ulushi 5,3 foizni tashkil etadi. Bular asosan elektrotexnika (Toshkent shahri, Toshkent viloyati), farmatsevtika (Toshkent, Sirdaryo, Toshkent, Samarqand viloyatlari), mashinasozlik (Andijon, Samarqand viloyati, Toshkent shahri) tarmoqlarida ishlab chiqarilgan mahsulotlardir.