Сирдарёда 42,8 фоиз ўсиш, Сурхондарёда 23,3 фоиз пасайиш: 2022 йилда Ўзбекистоннинг экспорти қандай бўлди?

2022 йил давомида Ўзбекистонда экспорт қандай ўзгаргани таҳлил қилинди. Бу ҳақда «Дарё»га Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази хабар бермоқда.

Давлат божхона қўмитаси маълумотларига кўра, 2022 йилда товарлар экспорти ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 21,1 фоизга ошган.

Экспортнинг сезиларли ўсиши Сирдарё (42,8 фоиз), Андижон (36,4 фоиз), Самарқанд (23 фоиз), Наманган (22,7 фоиз), Қашқадарё (22,3 фоиз) вилоятларида ва Тошкент (47,5 фоиз) шаҳарида кузатилди.

Ўзбекистон экспортининг ўсиши саноат маҳсулотлари, озиқ-овқат маҳсулотлари, кимёвий моддалар ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортининг ўсиш суръатлари ошгани билан изоҳланади.

Экспортнинг камайиши Сурхондарё (-23,3 фоиз), Бухоро (-2,1 фоиз), Жиззах (-1,1 фоиз) вилоятларида ва Қорақалпоғистонда (-13,6 фоиз) кузатилди.

Сурхондарё вилоятида экспорт ҳажмининг қисқариши мева-сабзавот маҳсулотлари (ловия, помидор, мош, пиёз) ва ип-калава экспорти, Бухоро вилоятида эса пахта толасининг ички бозорга йўналтирилиши камайиши билан боғлиқ.

Жиззах вилоятида ип-калава, Тошкент вилоятида мис, Қорақалпоғистонда пластмасса, фармацевтика маҳсулотлари ва ип-калава экспорти қисқарди.

Ўзбекистон экспортининг салмоқли қисмини қайта ишланган саноат товарлари ташкил этади (34,9 фоиз). Бу асосан тўқимачилик саноати (Андижон, Наманган, Тошкент, Фарғона вилоятлари, Тошкент шаҳри асосий экспортчилар ҳисобланади) ва металлургиянинг (Тошкент вилояти, Тошкент шаҳри) экспорт салоҳияти билан боғлиқ.

Ресурслар, яъни минерал (Тошкент, Бухоро вилояти), ноозиқ-овқат хом ашёси (Навоий, Тошкент вилоятлари, Тошкент шаҳри) ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспорти (16,5 фоиз) (Самарқанд, Тошкент, Фарғона вилоятлари) жаҳон бозорида талаб юқори бўлган углеводород хом ашёси, кўмир, сабзавот ва мевалар мавжудлиги билан боғлиқ.

Юқори қўшилган қийматли маҳсулотлар экспортининг мамлакат экспортидаги улуши 5,3 фоизни ташкил этади. Булар асосан электротехника (Тошкент шаҳри, Тошкент вилояти), фармацевтика (Тошкент, Сирдарё, Тошкент, Самарқанд вилоятлари), машинасозлик (Андижон, Самарқанд вилояти, Тошкент шаҳри) тармоқларида ишлаб чиқарилган маҳсулотлардир.