O‘zbekistonda oziq-ovqat chiqindilaridan bioyonilg‘i ishlab chiqarish imkoniyatlari tahlil qilindi. Bu haqda Prognozlashtirish va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti (PMTI) xabar bermoqda.
Bioyonilg‘i — bu to‘g‘ridan to‘g‘ri yoki bilvosita biomassadan olinadigan yonilg‘i. Bugungi kunda eng keng tarqalgan bioyonilg‘i turlari bu bioetanol va biodizeldir.
Bioyonilg‘i Yevropa, AQSH va boshqa ko‘plab mamlakatlarda yonilg‘i sifatida ishlatiladi. AQSHda benzinning taxminan 97 foizida etanol bor. Braziliyada sotiladigan barcha benzin markalarida 20-25 foizgacha etanol mavjud.
O‘zbekistonda har yili qariyb 3 million tonna oziq-ovqat chiqindilari hosil bo‘ladi.
Oziq-ovqat chiqindilaridan bioyonilg‘i ishlab chiqarish bir vaqtning o‘zida parallel ravishda ikkita muammoni hal qilishda yordam beradi.
Birinchidan, oziq-ovqat chiqindilarini utilizatsiya qilish orqali ekologiyaga ko‘rsatilayotgan salbiy ta’sir kamaytiriladi. Ikkinchidan, iqtisodiy va demografik o‘sish natijasida tobora ortib borayotgan energiya resurslariga bo‘lgan ehtiyoj qondiriladi.
Tahlil natijasida quyidagilar aniqlandi:
- Agar oziq-ovqat chiqindilari to‘liq bioetanol (E100) yoki biodizel (B100) ga aylantirilsa, potensial bioyoqilg‘i ishlab chiqarish hajmi mos ravishda 1,11 milliard litr va 1,02 milliard litrni tashkil qiladi;
- Benzin va dizel yonilg‘isida harakatlanuvchi avtomobillarda bioyonilg‘idan foydalanish CO2 chiqindilarini 1,6 million tonnaga kamaytirishda yordam beradi (21 foizga);
- Oziq-ovqat chiqindilarining har bir kilogrami yiliga o‘rtacha 2,5 kg karbon dioksidi ajratib chiqaradi. 3 million tonna oziq-ovqat chiqindisi o‘rnatilgan tartibda utilizatsiya qilinmasa, 7,5 million tonna issiqxona gazlarini chiqariladi.
Izoh (0)