Yoz mavsumida odamlar imkon qadar salqinlanish yo‘llariga oshiqadi. Shaxsiy budjetidan kelib chiqib, basseyn, plyaj, imkoni bo‘lganida esa dengizi bor yurtlar tomon yo‘l oladi.
Geografik joylashuvi bo‘yicha hududida dengiz bo‘lgan mamlakatlar turistlar uchun qanchalik qulay va hamyonbop?
“Daryo” quyida sizga foydali va qiziqarli bo‘lgan ma’lumotlar va sirlar bilan bo‘lishadi. Hikoyada ozarlar yurtidagi diqqatga sazovor maskanlar, sayohatchilar e‘tiboridan qolgan joylar, milliy taomlar, kamchilik va yutuqlar haqida so‘zlanadi.
Masalan, bir sayyohga Ozarbayjonning Baku shahrida uch kecha-yu to‘rt kunduz bo‘lishi uchun qancha mablag‘ zarur bo‘ladi?
Mustaqil sayohat
Toshkent—Baku—Toshkent yo‘nalishlari bo‘yicha chiptalar 4 500 000 so‘mga onlayn xarid qilindi.
Boshqa mamlakatda duch kelishingiz ehtimoli bo‘lgan eng katta va asosiy muammo — til masalasi. Biroq ozarlar mamlakatida buni muammo deb atamasa ham bo‘ladi.
Mahalliy aholi rus tilini yaxshi tushunadi, biroz aksent bilan bo‘lsa-da, javob ham qaytaradi. Yana ko‘pchilik ingliz tilida erkin suhbatlasha olishiga guvoh bo‘lasiz.
Yuqoridagi ikki tildan tashqari, ularning davlat tili hisoblanuvchi ozarbayjoncha esa o‘zbekchaga juda yaqin va diqqat bilan tinglanganda tushunish mumkin til hisoblanadi.
Bu, albatta, o‘zbek sayohatchilar uchun qulay, yordamchi til vazifasini o‘tashi mumkin.
Mustaqil sayohatchini boshqalar kabi aeroportdan ismi yoki guruhining nomi yozilgan “tablichka” bilan kutib oluvchilar bo‘lmaydi.
Biroq bu manzilga qanday yetib olish haqida bosh qotirishga sezilarli vaqt sarflanishini ham bildirmaydi.
Maxsus transport va taksi xizmatlari
Aeroportdan tashqariga chiqqanda ko‘plab avtomobil va avtobuslarga ko‘z tushadi. Aeroport tashqarisining bir chetida joylashgan “budka”da maxsus transport kartalari sotiladi.
Baku kart xaridi uchun sotuvchiga umumiy 11 Ozarbayjon manati berilganida (1 manat = 6 400 so‘m), karta to‘lovidan tashqari 6 kishining har biriga 1,20 manat avtobus haqi uchun yetarli mablag‘ kartaga tushirilgan.
Demak, bir kartaning taxminiy narxi 2 manat (o‘rtacha 13 000 so‘m) va undan bir necha kishi bemalol foydalana oladi.
Aeroportdan chiqqan yo‘lovchilar odatda maxsus “Aeroport ekspres” avtobusida uning so‘nggi — “28-may” bekatigacha borib oladi. Mahalliy aholining aytishicha, taksichilarga o‘sha yerdan shaharning turli nuqtalariga olib borish qulay ekan.
Avtobusga chiqishdan avval har bir yo‘lovchi 1,20 manatdan (o‘rtacha 8 000 so‘m) karta orqali to‘lov qiladi.
Mamlakat hududida taksi xizmatlaridan juda faol foydalaniladi.
Biz ham shulardan biri, Bolt ilovasi orqali taksi yolladik. Ushbu ilova ilk foydalanuvchilariga 50 foizli chegirma berar ekan.
Chegirma asosida ekonom klass ta’rifida 2 kilometr, 10 daqiqali 2,40 manatli (+/- 15 000) yo‘l uchun 1,20 manat (+/- 7 700 so‘m) to‘lov qilindi.
O‘zbekistonda odatda yuqori daromad egalari yoki davlat xodimlarigina hayday oladigan BMW, Mercedes kabi nemis mashinalari taksi sifatida xizmat ko‘rsatdi.
Shahar markazidagi turar joy
Mehmonxona tanlovi sayohatchining rejalarini o‘z vaqtida amalga oshirishiga yoki ulgurmay qolishiga bevosita ta’sir qiluvchi masala sanaladi.
Shu sababli ham uni avvaldan, uzoqroq o‘ylab va o‘rganib tanlash maqsadga muvofiq. Uning ichki holati, zarur sharoitlaridan tashqari qayerda joylashgani va mamlakatning ko‘rishga sazovor nuqtalariga yaqinligi ham inobatga olingani ma’qul.
Yuqorida aytilganidek, u o‘lkaga sayohat qilishning asosiy maqsadlaridan biri, bir qismi Baku shahriga to‘g‘ri keluvchi Kaspiy, mahalliy aholi tilida aytganda Hazar dengizini ko‘rish bo‘lgan.
Avvaldan tanlangan “Central Baku” mehmonxonasi esa mamlakatdagi mashhur “Favvoralar maydoni”dan 700 metr uzoqlikda joylashgan. U yerdan taxminan 10 daqiqalik yo‘l bilan dengizga borish juda qulay.
Yana ma’lum masofani piyoda bosib, “Ichkari shahar”ga ham borib olish muammo emas.
Favvoralar maydonidan o‘z nomiga muvofiq bir necha favvora, undan tashqari turli kafe-restoran va oziq-ovqat, kiyim-kechak do‘konlari joy olgan.
Uch kecha, to‘rt kunduz mehmonxonadan foydalanish olti kishi uchun umumiy 370 manat (+/- 2 369 000 so‘m)ga aylandi.
Avval boshidan Ozarbayjonning haqiqiy oshxonasini o‘rganish maqsadida mehmonxonaning nonushta, tushlik va kechki ovqatlari tanlanmagandi.
Mehmonxona “Booking.com” saytidagidek ko‘rinishga va bepul Wi-Fi’ga ega.
Umuman olganda esa bu otel talablarga deyarli mos keldi. Shahar markazida, dengiz, ko‘ngilochar maydon va ovqatlanish joylariga piyoda borib, vaqtdan yutish hamda yo‘l uchun ortiqcha mablag‘ sarflamaslik — sayyohlar uchun muhim jihatlardan sanaladi.
Mehmonxona esa faqat yuklarning xavfsiz saqlanishi hamda dam olish uchungina kerak bo‘ldi.
Baku aholisiga eng ko‘p havas qilinadigan jihat ham aynan dengiz bilan bog‘liq — ular ishdan charchagan yoki shunchaki ko‘ngil yozishni xohlagan vaqtida do‘stlar bilan bir finjon choy ustida cholg‘u chalib, suhbatlashish, hordiq chiqarish imkonidan bepul foydalana oladi.
Turk oshxonasini eslatuvchi mazali taomlar
Ertalabki nonushta har kim uchun turlicha ko‘rinishga ega bo‘lishi mumkin.
Masalan, kimdir issiq qahvadan tetiklashib, bir dona kruassan bilan tushlikka qadar, ba’zan undan ko‘proq muddat o‘zini to‘q va yaxshi his qilsa, boshqalar nonushtani to‘yimli va baquvvatroq qilishni afzal biladi.
Erta tongni mashhur Starbucks va kruassan bilan boshlamoqchi bo‘lganlarga 12,8 manat, ya’ni 82 ming so‘m yetarli bo‘ladi.
Bunda:
- 10,1 manat (+/- 65 000 so‘m) — Starbucks’ kapuchino qahvasi uchun;
- 2,70 manat (+/- 17 000 so‘m) — kruassan uchun.
Mahalliy “Fisincan” kafesi taklif etadigan issiq Ozarbayjon choyi va mazali yeguliklardan iborat, to‘yimli nonushta seti esa bir kishi uchun 12 Ozarbayjon manati — 77 000 so‘mdan tushadi.
Baku aholisi kechki 12 larda ham faol, ko‘chalarni kezib yurganini ko‘rish mumkin. Hayron qolarlisi, bu vaqtda qahvaxonalar hali ham ochiq turgan bo‘ladi, mijozlari ham gavjum.
Tonggi 8 da esa shaharda deyarli hech kim yo‘q, tinch bo‘ladi.
Shu sababli, nonushta asosan soat 10 va undan keyin tanovul qilinadi. Buning hisobiga ko‘pincha tushlik qilishga ehtiyoj bo‘lmadi.
Ozarbayjonning ko‘pchilikka ma’lum, anorli qaylasi bor. U asosan mangalda pishirilgan yoki qovurilgan baliq ustiga quyib, tanovul qilinadi.
Uch kishilik dasturxonda qovurilgan forel anorli qaylasi bilan, kartoshka-fri, adjika va choban salati, ayron, cho‘rek (ozarbayjoncha non) bir choynak issiq choy va Pepsi umumiy 82,17 manat (+/- 526 ming so‘m)ga aylandi.
Bunda:
- 1 choynak qora choy — 5 manat
- 3 ta ayron — 1,50 manatdan 4,50 manat
- 1 ta adjika salati — 2 manat
- 1 ta choban salati — 5 manat
- 3 porsiya kartoshka-fri — 4 manatdan 12 manat
- 3 dona forel — 12 manatdan 36 manat
- 3 dona 0.25 Pepsi — 3 manatdan 9 manat
- 10 % xizmat haqi — 7,47 manat
Tamaddi vaqti kafeda yosh yigitlar turkcha, ozarbayjoncha mashhur qo‘shiqlarni chalib, jonli ijrosi bilan hamrohlik qiladi.
Ovqatlari ham juda mazali. Bularning barchasi uchun to‘lagan pulidan mamnun bo‘lib chiqib ketadi, kishi.
Faqat, butun Ozarbayjondagi kafe, restoran, taksi va boshqa pulli xizmatlarda bir narsa odatga aylangan va tabiiy qabul qilinadi — shu kechki ovqat misolida olsak, 82,17 manat hisob uchun 83 manat berilsa, qaytim qaytarilmaydi.
81,5 manat uchun 85 manat berilganida ham shunday munosabat bo‘lishi tabiiy hisoblanarkan.
Agar ovqat emas, yengilroq va tez tayyor bo‘ladigan biror nima yeyishni istagan xo‘randa turli fast-fud shoxobchalariga kirishi yoki odatiy kafelarda tez tayyor bo‘ladigan yegulik buyurtma qilishi mumin.
Masalan, “Borani Baku” kafesi menyusidan issiq ovqat ham, tez tayyor bo‘ladigan yeguliklar ham topiladi.
Kartoshka-fri, apelsin soki, burger va uning souslaridan iborat setni 6,90 manatdan 7,90 manatgacha pul evaziga olish mumkin.
Ozarbayjoncha pishirilgan guruch, mol yoki tovuq go‘shti, ikki xil sous, non va sabzavotlardan tayyorlangan salatdan iborat quyuq ovqatlarni 7,50 manatdan 9,40 manatgacha pulga xarid qilish mumkin.
“Ichkari shahar”dagi “Qiz qal’asi” nomli kafeda tayyorlangan Ozarbayjon milliy yeguligi sanalmish kutab taxminan biz yegan cheburekni eslatadi.
Yupqa, yog‘siz xamirdan tayyorlangan, ichiga tabga ko‘ra ko‘kat yoki go‘shtli qiyma solingan ushbu yegulikning donasi 2 manat, tez tayyorlanadigan klab-sendvich 8 manat, cho‘ban salati 2 manat, gazlanmagan yarim litr suv 1 manat, 0.25 qadoqdagi kola 2 manat turadi.
Mahalliy ovqatlanish joylarining e’tiborga molik jihati shundaki, ular haddan ziyod zich, ketma-ket joylashgan bo‘lsa-da, har birida yetarlicha mijoz bor.
Ular imkon qadar mijozlarga alohida munosabat ko‘rsatadi. Ba’zilari o‘zbekistonlik ekaningizni bilgach, millatga mansub qo‘shiqlar qo‘ysa, boshqasida ovqatga qadar choy buyurtma qilinsa, yonida mayda shirinliklar bilan olib keladi. Yana boshqasida jonli musiqa yangrab, ko‘chadan o‘tayotgan xo‘randani ichkariga chorlaydi.
Madaniy hordiq
Baku markazida joylashgan “Baku akropoli”, “Ichkari shahar”, “Eski shahar” deya nomlanuvchi bu joy Baku “yuragi” sanaladi.
Sababi aynan shu joyda, dengiz yaqinidagi tepalikda qadimgi Baku paydo bo‘lgan.
Bakuning “Ichkari shahar” qismi YUNESKOning butunjahon merosi ro‘yxatiga Ozarbayjon hududidan qo‘shilgan birinchi obyekt hisoblanadi.
Maydoni 22 gektardan iborat, atrofi yaxshi saqlangan mustahkam devorlar bilan o‘ralgan, diqqatga sazovor ichkari shahar hududidan bir qancha tarixiy yodgorliklar joy olgan.
Shahardagi mashhur “Qiz qal’asi” bo‘ylab yurib, bu hududdagi o‘nlab tarixiy yodgorliklar — masjid, karvon-saroy, hammom va turar joylardan tashqari bir nechta muzey, mehmonxona, galereya, ustaxona va hunarmandchilik uylariga, qolaversa, mamlakatning milliy oshxonalariga ko‘z tushadi.
“Ichkari shahar”ning “Kichik qal’a-8” ko‘chasida mashhur “Brilliant qo‘l” filmining kulminatsion nuqtasi suratga olingan. Unda aks etgan bino bugunga qadar yaxshi saqlanib qolgan.
Bu ko‘chani ko‘plab turistlar suratga tushish uchun alohida izlab keladi.
Bakuning eski shahariga tashrif buyurgan har bir sayyoh kirishi shart bo‘lgan joylardan yana biri bu — Shirvanshohlar saroyi sanaladi .
Ushbu ziyoratni ko‘pchilik tarixga sayohat deb ham ataydi. Biroq har kim ham kiravermaydi. Sababi bu yerga kirish xorijlik mehmonlar uchun 15 manat miqdorida belgilangan.
Bu nafaqat o‘zbeklar, balki boshqa millatli sayyohlar uchun ham qimmatlik qilishini Amerikaning sayohatlar haqida ma’lumotlar berib boradigan “Tripadvizor” platformasida qoldirilgan fikrlardan ham bilish mumkin.
Dengizda sayohat
Dengiz atrofida uning shovqinini tinglab, mavjlanishini kuzatishning o‘zi ham odamga bir dunyo zavq beradi.
Biroq dengiz bo‘ylab kemada sayohat — har bir turistning orzularidan biri bo‘lishi tabiiy.
Dengiz bo‘yidagi kassada kemalarning ish vaqti 16:00 dan 22:00 gachaligi yozilgan.
Kemalar har soat boshida, yarim soat davomida harakatlanadi.
Chipta narxlari kattalar va bolalar uchun bir xil — 5 manat (+/- 32 000 so‘m). Lekin vip paluba uchun 10 manat to‘laysiz va dengizni 3-qavatdan tomosha qilasiz. Kemaga joylashish jarayoni ham qiziq. Avval vip joylar uchun to‘laganlar alohida yo‘lakdan kiradi, keyin pastki qavatlar uchun to‘laganlar o‘z joylarini egallaydi. Vip paluba eshiklari to kema qaytib o‘z manziliga kelmaguncha ochilmaydi. To‘lagan 10 manatingizga arziydigan xizmat.
5 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun esa bepul.
Tog‘ usti parkiga olib boruvchi funikulyer
Bakudagi funikulyer — mahalliy aholi uchun unchalik faol foydalanilmaydigan jamoat transporti, turistlar uchun esa ko‘ngilochar transport hisoblanadi.
Ushbu transportning yuqori qismi va atroflari oynalar bilan jihozlangani sababli, ichkari yorug‘ va atrofni tomosha qilish imkoni bo‘ladi. U har 15 daqiqada harakatlanadi.
Bir vagon 28 ta o‘rindiq bilan jihozlangan. Biroq oyna oldida turib, tomosha qilib ketish ham o‘zgacha zavqli.
Funikulyer Neftchilar prospektida joylashgan xiyobondan boshlab harakatlanib, shahar yuqorisidagi “Tog‘ usti bog‘i”ga — 500 metr yuqoridagi manzilga qisqa vaqt ichida olib chiqadi. Yo‘l haqi — 1 manat (+/- 6 000 so‘m).
Uning yaqinida joylashgan maydondan esa butun shaharni, xususan dengizni, mashhur osmono‘par Flame Towers biznes markazini, “Baku ko‘zi” deb nomlanuvchi charxpalak, lotos gulini eslatuvchi, zamonaviy Deniz mall savdo va ko‘ngilochar markazini panorama ko‘rinishida tomosha qilish mumkin.
Ushbu bog‘da joylashgan maydonga zina orqali ham chiqiladi. Biroq sayyohlarga funikulyerda tog‘lar orasidan chiqish ko‘proq zavq beradi.
Qolaversa, zina yuqori tikkalikda joylashgani uchun ham sog‘lig‘ida muammosi bor turistga bu qiyinchilik tug‘dirishi mumkin.
U yerdan tushishda ham shu transportdan yoki zinadan foydalanish tanlovi bo‘ladi va zinadan tushish, chiqishdagi kabi murakkab emas.
Haydar Aliyev markazi
Bakudagi yana bir diqqatga sazovor nuqta — zamonaviy Bakuning taniqli belgilaridan biri sanaluvchi Haydar Aliyev madaniyat markazi sanaladi.
Markazning asosiy vazifasi — mamlakat rivojiga hissa qo‘shish, Ozarbayjon tarixi, tili va urf-odati hamda madaniyatini saqlab qolishdan iborat.
Haydar Aliyev markazining surati mamlakatning 200 manat kupyurasi hamda 20 qepik (kopeyka)li pochta markasida aks etgan.
16 gektar maydonni egallagan markazning 13 gektari landshaft zona hisoblanadi. Arxitekturasida to‘g‘ri liniyalar deyarli yo‘q bo‘lgan binoning shakli odamlar va madaniyatlarning birlashishiga qiyoslanadi.
Hatto binolarini ham yashilliklar qoplagan, ko‘chalari daraxt va gulzorga to‘la, ozoda va ko‘rkam bo‘lgan bu shahardagi skameykada bir finjon qahva ichib, shunchaki o‘tirishning o‘zi ham bir dam ekan.
Biroq sayyoh mahalliy aholi emas-ki, vaqtini o‘ylamasdan, taqsimlamasdan sarflasa.
Deyarli to‘rt kun bag‘ishlanib, yuqoridagi manzillarga borish, mamlakat go‘zalliklaridan hamda oshxonasidan bahramand bo‘lish, madaniyatini qisman bo‘lsa-da o‘rganish (+/-) 300 dollar, 507 Ozarbayjon manati — 3 300 000 o‘zbek so‘miga tushadi.
Ushbu narxlar mamlakat ichidagi xarajatlar uchun sarflangan mablag‘larning yaxlitlangan miqdorini bildiradi.
Ma’lumotlar sanalarga mos muddatlarda aktual bo‘lgan.
Izoh (0)