“Iqtisodiy sharh” jurnali tahririyati 2022-yil iyul holatiga ko‘ra O‘zbekistonda aholiga birlamchi va ikkilamchi bozordan uy-joy xaridi uchun ajratilayotgan foydali ipoteka kreditlari reytingini tayyorladi.
Kredit shartlari viloyat va poytaxt aholisi uchun sotib olinadigan uy-joyning joylashgan joyi, dastlabki to‘lovi, ipoteka krediti miqdori, shuningdek, foiz stavkalariga qarab farqlanadi.
Markaziy bankning 2022-yil birinchi chorak statistikasi ko‘ra, banklar tomonidan aholi uchun ajratilgan ipoteka kreditlar jami 2,8 trln so‘mni (260 mln dollar) tashkil etdi.
Birlamchi bozorda ipoteka
Natijalarga ko‘ra, O‘zbekistondagi 33 ta bankdan 17 ta bank ipoteka krediti ajratayotgani ma’lum bo‘ldi.
Quyidagi banklar ipoteka kreditlari taqdim etmaydi:
- “Azia Alians bank”;
- “TBC bank”;
- “Universal Bank”;
- “O‘zagroeksportbank”;
- “Anorbank”;
- “Turkiston Bank”;
- “Madad Invest Bank”;
- “Savdogar Bank”;
- “KDB Bank O‘zbekiston”;
- “Saderat Bank”;
- “High-Tech Bank”;
- “Ravnaq bank”;
- “Trast bank”;
- “Poytaxt Bank”.
Tahlilda banklar ikki guruhga bo‘lingan bo‘lib, birinchi guruhda birlamchi va ikkilamchi bozorda viloyatga, ikkinchi guruhda Toshkent shahriga ipoteka kreditlari masalalari ko‘rib chiqildi.
Viloyatlarda
Viloyatlardagi birlamchi ko‘chmas mulk bozorida eng foydali ipoteka kreditlarini quyidagi “Aloqabank”, “Ipoteka bank”, “Hamkor bank”, “Xalq banki”, “Mikrokreditbank”, “Orient Finans bank” va “Qishloq qurilish bank”lardan olishingiz mumkin bo‘ladi.
Ushbu banklar reytingda birinchi qatordan joy egallab mijozlarga quyidagi shartlarda birlamchi bozordan uy-joy sotib olish uchun ipoteka kreditlari taqdim etmoqda.
Boshlang‘ich to‘lov 15 foiz, yillik foiz stavkasi 17 foiz, muddati 20 yilgacha, lekin kreditning maksimal miqdori 327,25 mln so‘mdan oshmasligi lozim.
Hududlarda birlamchi ipoteka kreditlari bo‘yicha eng past ko‘rsatkichni ko‘rsatgan banklar:
- “Ziraat bank”;
- “Hamkor bank”;
- “Ipak yo‘li banki”.
Ma’lum bo‘lishicha, hududlarda beriladigan 18 turdagi ipoteka kreditlaridan 12 tasi 20 yil muddatga taqdim etilmoqda.
Ipoteka kreditilari bo‘yicha katta miqdorni “Kapitalbank” va “Infinbank” ajratib, taxminan 2 mlrd so‘m va 1,6 mlrd so‘m tashkil etadi. Biroq, bu banklarda yillik foiz stavkalari sezilarli darajada yuqori bo‘ladi.
Poytaxtda
Birlamchi bozorga foydali ipoteka kreditlarini ajratish bo‘yicha ikkinchi guruhda “Asakabank”, “Hamkor bank”, “Xalq banki”, “Mikrokreditbank”, “Orient Finans Bank” va “Qishloq qurilish bank” yetakchilik qilib turibdi.
Ushbu banklar tomonidan quyidagi shartlar asosida ipoteka kreditlari taklif etmoqda:
20 yilgacha, maksimal miqdori 416,5 mln so‘m, yillik foiz stavkasi 17 foiz va boshlang‘ich to‘lov 15 foiz tashkil etdi.
Viloyatlar va Toshkent shahrida birlamchi bozordan uy-joy xaridi uchun ipoteka krediti foiz stavkalarining fevral oyi tahliliga nisbatan o‘zgarishi:
Ba’zi tijorat banklarida fevral oyidagi ipoteka kreditlar tahliliga nisbatan foiz stavkalarining -0,5 foizdan +2 foizgacha o‘zgarishi kuzatildi.
Ikkilamchi bozorda ipoteka
Natijalarga ko‘ra, O‘zbekistondagi 33 ta bankdan 10 ta bank ikkilamchi bozor uchun ipoteka krediti ajratayotgani ma’lum bo‘ldi. Ular quyidagi banklardir:
- “Investfinansbank”;
- “Xalq bank”;
- “Ziraat bank”;
- “Mikrokreditbank”;
- “O‘zmilliybank”;
- “Kapitalbank”;
- “Orient Finans Bank”;
- “Hamkorbank”;
- “Davr bank”;
- “Tenge bank”.
“Xalq banki” ikkinchi o‘rini band qilib, “Investfinansbank” bilan bir hil shartlarda ikkilamchi bozorga kredit ajratmoqda. Lekin kreditning maksimal qiymati 750 mln so‘mni tashkil etadi.
Reytingda uchinchi o‘rinni “Ziraat bank” egallab quyidagi shartlarda ipoteka kreditlarini ikkilamchi bozorga ajratmoqda:
boshlang‘ich to‘lov 25%, yillik foiz satavkasi 25%, maksimal kredit miqdori 800 mln. so‘m va muddati 120 oy.
Shunga ko‘ra, birlamchi va ikkilamchi bozorda ipoteka krediti bo‘yicha yuqori foiz stavkalari “Kapitalbank” (27 foiz), “Davr bank” (28 foiz) banklar tomonidan taqdim etilmoqda.
Ma’lumotlar tijorat banklarining veb saytlaridan olingan bo‘lib kredit shartlari o‘zgarishi mumkin.
Izoh (0)