2022-yil 25-iyun kuni Shimoliy va Janubiy Koreya o‘rtasida bo‘lib o‘tgan qonli urushga 72 yil to‘ldi.
Nizo 1950-yilda kommunistik Shimoliy Koreya qo‘shinlari 38-parallel orqali Janubiy Koreya hududiga to‘satdan hujum boshlaganidan keyin yuzaga kelgan. AQSH boshchiligidagi BMT kuchlari Xitoy va Sobiq Ittifoq tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan Shimoliy Koreya bilan jang qildi. Oqibatda 3 million askar va tinch aholi vakillari halok bo‘ldi, 5 million kishi qochqinga aylandi.
Koreya urushi taxminan o‘zi boshlangan joyda — 38-parallel yaqinida tugadi. 1953-yil 27-iyulda imzolangan sulh ikkala tomonning ham o‘z kuchlarini u yerdan ikki kilometr nariga olib ketishini va qurolsizlantirilgan hudud tashkil etilishini nazarda tutardi. Ushbu hudud dunyodagi eng qattiq himoyalangan chegara bo‘lib qolmoqda, uning har ikki tomoniga qariyb bir million askar joylashtirilgan.
Shimoliy Koreya yarashuv bitimi tuzilgan 1953-yil 27-iyul kunini “Ulug‘ vatan ozodlik urushidagi g‘alaba kuni” deb ataydi va AQSHning Janubdagi harbiy ishtirokini yarim oroldagi nizo sababchisi deb hisoblaydi. Shimoliy Koreya sulh AQSHning mag‘lubiyatini belgilab, kommunistik mamlakatning suverenitetini himoya qilganini aytadi.
Bu yil Shimoliy Koreya kamida 18 marta o‘z qurollari sinovini o‘tkazdi, bu uning yadro va raketa arsenallari rivojlanayotganini ko‘rsatadi.
Shu oy avvalida AQSHda joylashgan tahlil markazi Shimoliy Koreya o‘z yadro poligonida ishlarni kengaytirib, ikkinchi tunnelni ishga tushirishga tayyorlanayotgan bo‘lishi mumkinligini ma’lum qildi.
Vashington Shimoliy Koreyaning 2017-yildan buyon birinchi yadroviy sinovi “har qanday vaqtda” yuz berishi mumkinligi haqida ogohlantirdi. Xitoy bunday holat sodir bo‘lishini istamasligini aytib, qisman shu sababli may oyida BMTning ballistik raketalar uchirishni qayta boshlagan Pxenyanga qarshi yangi sanksiyalar kiritish taklifiga veto qo‘ygandi.
May oyida lavozimiga kirishgan Janubiy Koreya prezidenti Yun Suk Yol shimolga nisbatan qat’iyroq pozitsiya egallashga va’da berdi hamda Seuldagi sammitda AQSH prezidenti Jo Bayden bilan qo‘shma harbiy mashg‘ulotlarni va ularning birgalikdagi tiyib turish pozitsiyasini kuchaytirishga kelishib oldi.
Bunga javoban esa Shimoliy Koreya “mudofaa qobiliyatini mustahkamlash va rivojlantirish” maqsadida qurollanishga ko‘proq urg‘u bermoqda. Jumladan, Shimoliy Koreya yetakchisi Kim Chen In kecha 24-iyun kuni qurolli kuchlarni qaytadan tashkil etish bo‘yicha qaror qabul qildi. Unga ko‘ra Shimoliy Koreya armiyasining mutlaq kuchi va harbiy-texnik qudratini doimiy saqlab turish va tinimsiz oshirish borish uchun zarur choralar kuchaytiriladi.
Xulosa o‘rnida aytadigan bo‘lsak, hozircha tomonlar o‘rtasidagi munosabatlarning iliqlashishi haqida umuman gap-so‘z yo‘q. Har ikki Koreya eng yomon oqibatlarga maksimal darajada tayyor bo‘lish uchun barcha choralarni ko‘rmoqda.
Izoh (0)